Tον Νοέμβριο του 2019, η οργάνωση «Μπορούμε» και η ΑΒ Βασιλόπουλος ένωσαν για μια ακόμη φορά τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν την πρώτη «Συμμαχία για τη Μείωση Σπατάλης Τροφίμων» (Alliance for the Reduction of Food Waste) στην Ελλάδα.
Ο Αλέξανδρος Θεοδωρίδης, ιδρυτικό μέλος – διαχειριστής του «Μπορούμε», μίλησε στο CSR Review και τον δημοσιογράφο Δημήτρη Τσουκαλά, για όλα όσα έχουν γίνει μέχρι στιγμής αλλά και τα σχέδια για τη συνέχεια του εγχειρήματος.
Πώς προέκυψε η «Συμμαχία για τη Μείωση Σπατάλης Τροφίμων» (Alliance for the Reduction of Food Waste); Πώς πήρατε την απόφαση και πώς ενώσατε τις δυνάμεις σας με την ΑΒ Βασιλόπουλος;
Το «Μπορούμε», έχοντας λάβει γνώση αντίστοιχων πρωτοβουλιών στο εξωτερικό, οραματίστηκε τη δημιουργία μιας συμμαχίας με στόχο τη μείωση της σπατάλης τροφίμων στην Ελλάδα. Η οργάνωση, μέσω και της συμμετοχής της στην πλατφόρμα εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Απώλεια και τη Σπατάλη των Τροφίμων, έχει παρακολουθήσει στενά τη δημιουργία και την εξέλιξη τέτοιων πρωτοβουλιών σε άλλα κράτη και βρίσκεται σε τακτική επικοινωνία με εκπροσώπους τους.
Οι εθελοντικές συμφωνίες συνεργασίας, όπως αποδεικνύεται από την υλοποίησή τους σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελούν ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο πολιτικής προς την επίτευξη μετρήσιμων αποτελεσμάτων για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων με θετικό κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό αντίκτυπο.
Με την ΑΒ Βασιλόπουλος έχουμε κοινή πορεία από το 2013 με το Πρόγραμμα «Τρόφιμα Αγάπης», το οποίο αφορά στη «Διάσωση & Προσφορά Τροφίμων» από τα καταστήματά της σε όλη την Ελλάδα, καθώς και άλλα προγράμματα ΕΚΕ της αλυσίδας. Και με ξεχωριστή χαρά, ενώσαμε τις δυνάμεις μας και για το νέο εγχείρημα, τη δημιουργία της «Συμμαχίας». Μια προσπάθεια που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2019.
Πώς έχει εξελιχθεί αυτή η προσπάθεια μέσα σε αυτό τον σχεδόν ένα χρόνο από την εκκίνηση της πρωτοβουλίας για τη δημιουργία της «Συμμαχίας» τον Νοέμβριο του 2019; Ποια είναι σήμερα τα μέλη και οι υποστηρικτές;
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων προϋποθέτει δυναμική κινητοποίηση και συντονισμένη δράση κράτους, αγοράς και κοινωνίας. Με στόχο την ανάπτυξη συνεργειών, στο πλαίσιο της «Συμμαχίας για τη Μείωση Σπατάλης Τροφίμων», ενώνουν τις δυνάμεις τους δημόσιες αρχές, επαγγελματικοί φορείς και επιχειρήσεις τροφίμων και εστίασης από όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, φορείς της ακαδημαϊκής και της ερευνητικής κοινότητας.
Το «Μπορούμε», με την ιδιότητα της Γραμματείας/Συντονιστή της Συμμαχίας, διεξάγει συζητήσεις με ενδιαφερόμενα μέρη, δηλαδή εταιρείες, φορείς και οργανώσεις που δραστηριοποιούνται ήδη ενεργά και επιθυμούν να συμβάλουν περαιτέρω -μέσω της Συμμαχίας- σε μια κοινή προσπάθεια για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων σε εθνικό επίπεδο.
Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι με τη μέχρι στιγμής ανταπόκριση, καθώς η Συμμαχία μετρά ήδη 20 «Συνεργαζόμενα Μέρη», και προσβλέπουμε στη δυναμική διεύρυνσή της με νέους «Συμμάχους».
Ποιος είναι ο ρόλος των μελών της Συμμαχίας; Πώς καλούνται να συνεισφέρουν στην προσπάθεια;
Μεταξύ άλλων, στόχοι της Συμμαχίας στους οποίους καλούνται να συμβάλουν τα Συνεργαζόμενα Μέρη -ανάλογα με το αντικείμενο και το πεδίο δραστηριοποίησής τους- είναι:
- η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για την έκταση και τις επιπτώσεις της σπατάλης τροφίμων,
- η κατάρτιση και εκπαίδευση για την πρόληψη και μείωση της σπατάλης,
- η ανταλλαγή πληροφορίας και γνώσης, η ανάδειξη και διάδοση καλών πρακτικών,
- η προώθηση της έρευνας και καινοτομίας,
- η διευκόλυνση και προώθηση της δωρεάς πλεονασμάτων τροφίμων για κοινωφελή σκοπό, καθώς και
- η συμβολή στη διαμόρφωση και εφαρμογή δημόσιας πολιτικής για την πρόληψη και μείωση της σπατάλης τροφίμων στην Ελλάδα.
Ποιο είναι το μέγεθος του προβλήματος στην Ελλάδα; Υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα αριθμητικά στοιχεία που να το καταδεικνύουν;
Έχουν διεξαχθεί ορισμένες έρευνες (π.χ. για νοικοκυριά), χωρίς όμως να ακολουθείται -από τις αρμόδιες αρχές- συστηματική και ευρεία καταγραφή της σπατάλης για κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων.
Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει προς το παρόν «τιμή βάσης» (baseline), ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη θέσπιση ποσοτικού στόχου μείωσης της σπατάλης τροφίμων σε εθνικό επίπεδο, καθώς και για την παρακολούθηση και εφαρμογή της αποτελεσματικότητας των εφαρμοζόμενων μέτρων. Προς την κατεύθυνση αυτή, στοχεύει να συμβάλει και η Συμμαχία.
Δυνάμει της νομοθεσίας της Ε.Ε., η Ελλάδα καλείται ήδη από το 2020 να συλλέγει δεδομένα με στόχο τη συστηματική καταμέτρηση των επιπέδων σπατάλης σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων επί τη βάσει ενιαίας μεθοδολογίας και ελάχιστων ποιοτικών προδιαγραφών, που θέσπισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Επηρέασε το ζήτημα η κρίση της πανδημίας του Covid-19 και η περίοδος του lockdown;
Αναμφίβολα, είχαν αρνητική επίπτωση, καθώς προέκυψαν σημαντικά αποθέματα πλεονασμάτων τροφίμων π.χ. σε επιχειρήσεις εστίασης, που διέκοψαν ξαφνικά τη λειτουργία τους, καθώς αντίστοιχα και στους προμηθευτές τους, επαγγελματίες και εταιρείες τροφίμων ως προς τις ποσότητες που είχαν ήδη παραγάγει.
Από πλευράς του, το «Μπορούμε» φρόντισε τα τρόφιμα των συνεργαζόμενων εταιρειών που δυστυχώς περίσσεψαν, να αξιοποιηθούν για κοινωφελή σκοπό και να φτάσουν σε αυτούς που τα έχουν πραγματικά ανάγκη. Μας έχει συγκινήσει η κοινωνική αλληλεγγύη και προσφορά των επιχειρήσεων, παρά τις δυσμενείς συνθήκες με τις οποίες βρέθηκαν αντιμέτωπες.
Τι προβλέπει το πλάνο της «Συμμαχίας» για το άμεσο μέλλον; Ποιες δράσεις και προγράμματα σχεδιάζετε;
Οι δράσεις και τα προγράμματα θα συν-διαμορφωθούν από τα μέλη της Συμμαχίας, που θα τις υλοποιήσουν είτε μεμονωμένα είτε ιδεατά σε συνεργασία με άλλους εταίρους. Έχουμε θέσει ορισμένους άξονες προτεραιότητας και τομείς δράσης, προκειμένου οι πρωτοβουλίες να απαντούν σε καίρια αίτια και παραμέτρους της σπατάλης τροφίμων, με στόχο την παραγωγή ουσιαστικών και μετρήσιμων αποτελεσμάτων.
Αναφέρω, ενδεικτικά, προτεραιότητες όπως προγράμματα ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης, η ποσοτικοποίηση της σπατάλης τροφίμων, η διασύνδεση της ερευνητικής κοινότητας και των εταιρειών τροφίμων και εστίασης για την ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων λύσεων για την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων, η διευκόλυνση της δωρεάς πλεονασμάτων τροφίμων με πλήρη διασφάλιση των απαιτήσεων ασφάλειας και υγιεινής.
Παράλληλα, η Συμμαχία θα αποτελεί forum διαβούλευσης σχετικά με τη δέσμη νομοθετικών και μη νομοθετικών μέτρων για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και τη διαμόρφωση Εθνικής Στρατηγικής, και δημόσιας πολιτικής σε εθνικό επίπεδο (σύμφωνα και με τη σχετική νομοθεσία της Ε.Ε. και τις υποχρεώσεις που προβλέπει για τα κράτη-μέλη).
