Η ανάγκη επανεξέτασης της στρατηγικής και της δραστηριότητας του τουρισμού με δεδομένες την ανάγκη της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τις διεθνείς εξελίξεις σε σχέση με τα θέματα βιωσιμότητας και τις δεσμεύσεις των χωρών μέσω της Ατζέντας 2030, αποτέλεσαν το βασικό θέμα διαδικτυακής συζήτησης που πραγματοποιήθηκε από το CSR HELLAS, τη Δευτέρα 12 Ιουλίου με θέμα “Ελληνικός Τουρισμός: Προς ένα νέο μοντέλο με όρους Βιώσιμης Ανάπτυξης”.
Στη συζήτηση που συντόνισε η δημοσιογράφος Χριστίνα Πουτέτση (Protagon.gr), συμμετείχαν η κ. Σοφία Ζαχαράκη, Υφυπουργός Τουρισμού, η κ. Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος CSR HELLAS, ο κ. Μάνος Μικέλης, Δήμαρχος Μήλου, ο κ. Ιωάννης Παππάς, Director Mediterranean Region, Global Sustainable Tourism Council (GSTC), ο κ. Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, CEO, Aldemar Hotels & Spa, Visiting Professor ΠΑΠΕΙ, η κ. Μαρίνα Σπυριδάκη, Corporate Affairs Manager, Aegean Airlines, ο κ. Επαμεινώνδας Χάνδρος, Senior Manager, Organisational Transformation Office, Attica Group, η κ. Ρόζα Τσιριγώτη, Guest Relations & CSR Manager, NJV Athens Plaza, η κ. Βικτώρια Μιχαηλίδου, HR Manager, Bluegr Hotels & Resorts και η κ. Σίσσυ Λυγνού, CEO, AFEA Travel & Congress Services.
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρέθηκε η επόμενη μέρα του τουρισμού και της φιλοξενίας στο πλαίσιο των εξελίξεων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο σχετικά με τα θέματα της Βιωσιμότητας (Sustainability) και της Υπεύθυνης Επιχειρηματικότητας (Responsible Business), καθώς και υπό την επίδραση της πανδημίας, συνθήκες που διαμορφώνουν ένα νέο επιχειρηματικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις. Ανάμεσα στα θέματα που αναδείχθηκαν στη συζήτηση ήταν η σημασία της ενσωμάτωσης των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης στην τουριστική στρατηγική και βιομηχανία. Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύονται ολοένα και περισσότερο νέες απαιτήσεις και προσδοκίες των καταναλωτών, που με τη σειρά τους επηρεάζουν και αυτές τον τουρισμό και τη φιλοξενία.
Σε αυτό το νέο περιβάλλον οι επιχειρήσεις του ευρύτερου τομέα του τουρισμού και των ειδικότερων κλάδων του (αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές, ξενοδοχεία, αεροδρόμια, τουριστικά γραφεία, κλπ.) καλούνται να προσαρμοστούν επανεξετάζοντας το μέχρι σήμερα μοντέλο του business-as-usual και λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στη βάση της Βιώσιμης Ανάπτυξης αλλά και από τα διδάγματα της κρίσης του COVID-19.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από τους ομιλητές στα θέματα ενημέρωσης και εκπαίδευσης όλων των επιχειρήσεων του κλάδου, εργαζομένων και επιχειρηματιών, στα θέματα βιωσιμότητας, όπως και της ανάπτυξης ολιστικών προσεγγίσεων, με έμφαση στα θέματα υποδομών, και ενεργειακής επάρκειας, παράλληλα με την αντίστοιχη ανάπτυξη και των άλλων κλάδων οικονομίας των τουριστικών προορισμών.
Τη σημασία της βιωσιμότητας ως βασικής προτεραιότητας στην ατζέντα που αφορά το μέλλον του τουρισμού και της φιλοξενίας, ανέδειξε από την πλευρά της η υφυπουργός Τουρισμού κ. Σ. Ζαχαράκη τονίζοντας το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν η επιστήμη και η εκπαίδευση στον εμπλουτισμό της τουριστικής δραστηριότητας με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης.
«Σήμερα», σημείωσε η κ. Ζαχαράκη, «σύμφωνα με διεθνείς έρευνες που αφορούν τη μεσο-Covid περίοδο, ανάμεσα στους βασικούς λόγους ταξιδιού συγκαταλέγονται η κοινωνική απόσταση μαζί με τις δραστηριότητες στη φύση. Το ταξίδι διαμορφώνεται με βάση την κλιματική αλλαγή ειδικά σε ό,τι αφορά στους νεότερους ταξιδιώτες. Slow tourism, η έννοια της ανακάλυψης και η σημασία του εμπειρικού σκέλους, η μηδενική συμβολή στην κλιματική αλλαγή, η μείωση αποβλήτων, το ενδιαφέρον επίσκεψης σε αγροτικές περιοχές και η στήριξη τοπικών και μικρών επιχειρήσεων, αποτελούν επιμέρους χαρακτηριστικά».
Η υφυπουργός αναφέρθηκε στο πρόγραμμα οινοτουρισμού που διαμορφώθηκε στο πλαίσιο του μετασχηματισμού του τουριστικού προϊόντος, καθώς και σε κεντρικές πολιτικές που σχετίζονται με την ενσωμάτωση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης. Η απολιγνιτοποίηση στην Κ. Μακεδονία, οι περιπτώσεις πράσινης ανάπτυξης της Αστυπάλαιας και της Χάλκης, το Ταμείο Ανάκαμψης, το Εθνικό Παρατηρητήριο Βιώσιμης Ανάπτυξης, και το Ταμειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Τουρισμού ήταν παραδείγματα στα οποία αναφέρθηκε η κ. Ζαχαράκη. Η Υφυπουργός επισήμανε την ενσωμάτωση των αρχών βιώσιμης ανάπτυξης στην τουριστική πολιτική ως σημαντική προτεραιότητα και πρόκληση για το διεθνή τουρισμό.
«Στόχος μας είναι μια αειφορία με συμπερίληψη που σημαίνει ότι κανένας μας δεν πρέπει να μείνει πίσω» σημείωσε η κ. Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος CSR HELLAS. Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης αφορά όχι μόνο το περιβάλλον αλλά και τον άνθρωπο, τις κοινωνίες, τον αστικό πληθυσμό, τις τοπικές κοινωνίες και κάθε κλάδο της οικονομίας, τόνισε χαρακτηριστικά.
Στην ιδιαίτερη περίπτωση του νησιού της Μήλου αναφέρθηκε ο κ. Μάνος Μικέλης, Δήμαρχος Μήλου, σημειώνοντας την ιδιαιτερότητα του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού καλύπτεται κατά 54% από ζώνες Natura2020, αναδεικνύοντας το ως σημαντική περίπτωση προορισμού και φιλοξενίας. Σημαντική έμφαση έδωσε στα θέματα υποδομών και ειδικότερα στον ενεργειακό τομέα. Τα έργα υποδομών πρέπει να υλοποιούνται με τρόπο που να διατηρείται η αρχιτεκτονική και το φυσικό τοπίο του νησιού σημείωσε ο κ. Μικέλης. Τέλος, ο Δήμαρχος Μήλου επισήμανε τη σημασία της ανάπτυξης προγραμμάτων κυκλικής οικονομίας, αποκατάστασης καλλιεργήσιμων εκτάσεων από τις εξορύξεις, και δημιουργίας λιμνοδεξαμενών και πάρκων.
«Η προσέγγιση του βιώσιμου τουρισμού δεν είναι απλή υπόθεση» σημείωσε ο κ. Ι. Παππάς, Director Mediterranean Region, Global Sustainable Tourism, τονίζοντας ότι απαιτεί συνολική προσέγγιση και την ανάδειξη των καλών παραδειγμάτων, ενώ σημείωσε τον κίνδυνο “κανιβαλισμού” από κακές προσεγγίσεις στα θέματα βιωσιμότητας.
Την έννοια της βιωσιμότητας ανέλυσε από την πλευρά του ο κ. Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, CEO Aldemar Resort & Spa, εξηγώντας ότι δεν αφορά μόνο το πράσινο ή τη διαχείριση ενέργειας, αλλά συνδέεται άρρηκτα και με τον πυλώνα της κοινωνικής συνοχής. Ο κ. Αγγελόπουλος έδωσε έμφαση στην ανάγκη στήριξης όλων των πυλώνων της παράκτιας οικονομίας της χώρας: ξενοδοχεία, τουριστικά γραφεία, μικρές εμπορικές επιχειρήσεις, παραγωγοί, κλπ. Ιδιαίτερη έμφαση, σημείωσε, θα πρέπει να δοθεί σε θέματα βελτίωσης του πρωτογενούς τομέα, κατανάλωσης βιώσιμων αγαθών στις τοπικές επιχειρήσεις, και εκπαίδευσης προσωπικού σε θέματα βιωσιμότητας. αλλά και συνειδητοποίησης ότι » « Ο βιώσιμος τουρισμός περιλαμβάνει δραστηριότητες κάθε μορφής που τον περιβάλλουν χωροταξικά και οικονομικά.” σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Αγγελόπουλος.
Έμφαση στην ανάγκη ολιστικής προσέγγισης έδωσε από την πλευρά της η κ. Μαρίνα Σπυριδάκη, Corporate Affairs Manager, Aegean Airlines, σημειώνοντας ότι οι μεταφορές αφορούν το 85% της ενέργειας του κλάδου του τουρισμού. Κατά συνέπεια, όπως εξήγησε, «δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη στον κλάδο του τουρισμού που δε θα είναι βιώσιμη» μιλώντας για την ανάγκη ανάπτυξης νέων ανάπτυξης καυσίμων (sustainable aviation fuels) και ανανέωσης των στόλων, επένδυση που πραγματοποίησε η Aegean Airlines).
«Η βιωσιμότητα αποτελεί μέρος τους οργανωσιακού μετασχηματισμού στον ακτοπλοϊκό κλάδο» είπε από την πλευρά του ο κ. Επαμεινώνδας Χάνδρος, Senior Manager, Organisational Transformation Office, Attica Group , εξηγώντας ότι αυτή ακριβώς είναι και η στρατηγική προσέγγιση του Attica Group που θέτει τη βιωσιμότητα ως πρωταρχικό και μετρήσιμο στόχο. «Σήμερα, είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στην ανάπτυξη του κλάδου το θέμα της διαχείρισης κινδύνων (risk management) σε σχέση με τη λειτουργία μιας εταιρείας αλλά και τα θέματα υποδομών και νομοθεσίας και των ρυθμίσεων και κανονισμών του κλάδου.» σημείωσε ο κ. Χάνδρος.
Έμφαση στην ανάγκη σύνδεσης με θέματα βιωσιμότητας και στον ξενοδοχειακό κλάδο πόλης έδωσε από την πλευρά της η κ. Ρόζα Τσιριγώτη, Guest Relations & CSR Manager, NJV Athens Plaza, εξηγώντας ότι η αστική υποδομή δεν αποτελεί παράγοντα ευκολίας για ανάπτυξη αειφορίας στον κλάδο. Την ιδιαίτερη ανάγκη ανάπτυξης σχέσεων με τους συμμέτοχους επισήμανε η κ. Τσιριγώτη αναφερόμενη στην προσέγγιση της NJV Athens Plaza στις σχέσεις με τους συμμετόχους της.
Η έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη βιωσιμότητας στον κλάδο φιλοξενίας, σημείωσε η κ. Βικτώρια Μιχαηλίδου, HR Manager, Bluegr Hotels & Resorts , δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη εστίασης στους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης, με έμφαση στον στόχο 17, και τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και της εκπαίδευσης τόσο των εργαζομένων όσο και των μαθητών και της κοινωνίας ευρύτερα.
Ο επαγγελματικός και συνεδριακός τουρισμός βρέθηκε αντιμέτωπος με την πρόκληση και την αναγκαιότητα μετασχηματισμού προς ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης εν μέσω πανδημία, σημείωσε η κ. Σίσσυ Λυγνού, CEO, AFEA Travel & Congress Services , εξηγώντας ότι ο κλάδος μπορεί να συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση ενός ευρύτερου στα θέματα και τις προτεραιότητές της. Η κ. Λυγνού ανέδειξε την προτεραιότητα που δίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο σε προορισμούς που απαντούν στην ανάγκη για βιώσιμους προορισμούς.
