Το 1/3 των θανάτων στους δρόμους της ΕΕ προέρχεται από συγκρούσεις με ένα μόνο όχημα (single vehicle collisions – SVCs) όπου ο οδηγός/αναβάτης και/ή επιβάτες σκοτώνονται ενώ δεν εμπλέκονται άλλοι χρήστες της οδού.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση (PIN Flash Report 32) του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC) που μόλις δημοσιεύθηκε, περίπου 7.300 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους το 2015 σε τροχαία συμβάντα ενός εμπλεκομένου οχήματος (αυτοκινήτου ή μηχανής) στην ΕΕ, ενώ αντίστοιχα περίπου 100.000 παρόμοιοι θάνατοι έχουν συμβεί τα τελευταία 10 χρόνια.
Πάνω από το 60% των θανάτων σε τροχαία συμβάντα ενός μόνο εμπλεκομένου οχήματος συμβαίνουν σε υπεραστικές οδούς. Σύμφωνα με την έκθεση, η διασφάλιση ότι ο σχεδιασμός της οδού και τα όρια ταχύτητας είναι τα κατάλληλα για τη λειτουργία του δρόμου, είναι δύο μέτρα που βοηθούν στη μείωση των νεκρών από τέτοιου είδους συμβάντα.
Η Ολλανδία, η οποία παρουσιάζει ποσοστά κάτω του μέσου όρου σε συγκρούσεις ενός εμπλεκομένου οχήματος, έχει δεσμευτεί να βελτιώσει την οδική ασφάλεια στο εθνικό της οδικό δίκτυο, απομακρύνοντας τα εμπόδια που βρίσκονται κοντά στο οδόστρωμα και αναβαθμίζοντας τους δρόμους με δύο αστέρια σε δρόμους τριών αστεριών, σύμφωνα και με το διεθνές σύστημα αξιολόγησης υποδομών EuroRAP.
Η Δανία εφαρμόζει επίσης υψηλά τεχνικά πρότυπα για τις υπεραστικές οδούς. Επιπροσθέτως, επιβάλλει χαμηλότερο όριο ταχύτητας σε αυτούς τους οδούς δρόμους: 80χλμ/ώρα σε σύγκριση με τα 90 και 100χλμ/ώρα που ισχύουν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.
Οι νέοι σε ηλικία οδηγοί και αναβάτες διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να εμπλακούν σε θανατηφόρα σύγκρουση με εμπλοκή ενός και μόνο οχήματος. Μία λεπτομερής έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2011 στην Ολλανδία κατέδειξε ότι ο συντελεστής με τον καθοριστικότερο ρόλο στον ανθρώπινο παράγοντα στις συγκρούσεις με ένα εμπλεκόμενο όχημα είναι η απόσπαση της προσοχής (31%), ενώ με μικρότερο ποσοστό συμβάλλουν η υπερβολική ταχύτητα (27%), η κατανάλωση αλκοόλ (19%) και η κούραση (17%). Οι νέοι εμπλέκονται σε συγκρούσεις με ένα όχημα όταν αποσπάται η προσοχή τους, πραγματοποιούν επικίνδυνους ελιγμούς για να αποφύγουν κάποιο εμπόδιο ή χρήστη της οδού, και τέλος όταν αξιολογούν λανθασμένα τις επικρατούσες κυκλοφοριακές συνθήκες.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
– Στη χώρα μας καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από SVCs στην ΕΕ, με 34 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους κάθε χρόνο ή το 42% του συνόλου των θανάτων σε τροχαίο συμβάν. Το 35% των θανάτων σε SVCs, αφορά αναβάτες μηχανών.
– Στην Ελλάδα, 72 οδηγοί/ αναβάτες ηλικίας 18-24 εμπλέκονται σε θανάσιμα συμβάντα με μόνο ένα όχημα ανά εκατομμύριο κατοίκους αυτής της ηλικιακής ομάδας. Ο αριθμός αυτός είναι ο μεγαλύτερος στην ΕΕ.
– Ο ρυθμός μείωσης των τροχαίων συμβάντων όπου εμπλέκεται ένα μόνο όχημα υπήρξε στη χώρα μας πιο βραδύς συγκριτικά με τον αντίστοιχο για συγκρούσεις όπου εμπλέκονται περισσότερα από ένα οχήματα. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και σε άλλες χώρες όπως η Κύπρος, η Δανία, η Σλοβενία κ.ά.
Η Πρόεδρος του Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς» κα Βασιλική Δανέλλη Μυλωνά, με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της νέας έκθεσης του ETSC, εξέφρασε την ανησυχία της για τα στοιχεία που αφορούν στη χώρα μας και δήλωσε πως παράλληλα με την ολοκλήρωση των μεγάλων έργων των αυτοκινητοδρόμων, που αποτελούν βασικό παράγοντα για τη βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας, θα πρέπει να ενισχυθούν η εκπαίδευση, η ενημέρωση και οι συστηματικοί εντατικοί τροχονομικοί έλεγχοι για την ουσιαστική ενίσχυση της ασφάλειας των χρηστών του οδικού δικτύου.
Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών καταλήγει σε προτάσεις προς τα κράτη μέλη και την ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, η ΕΕ καλείται να αναθεωρήσει τις ελάχιστες προδιαγραφές ασφαλείας των νέων οχημάτων ώστε να καταστούν υποχρεωτικά για όλα τα νέα οχήματα η «έξυπνη» βοήθεια ταχύτητας, η αυτόνομη πέδηση έκτακτης ανάγκης και οι προηγμένες σημάνσεις χρήσης της ζώνης ασφαλείας.
Οι εθνικές κυβερνήσεις καλούνται:
- Να εξαφανίσουν όλα τα μετακινούμενα εμπόδια από τα άκρα του δρόμου ή να τοποθετήσουν στηθαία ασφαλείας σε όλες τις υπεραστικές οδούς και τους αυτοκινητόδρομους.
- Να διενεργήσουν ενδελεχείς αναλύσεις τροχαίων συμβάντων σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα συμβάντων, ώστε να προσδιορίσουν πιθανά μέτρα βελτίωσης της υποδομής.
- Να εντάξουν στη νομοθεσία τη σταδιακή λήψη πιστοποιητικού οδηγικής ικανότητας (δίπλωμα οδήγησης σε στάδια/φάσεις) ώστε να αντιμετωπίσουν τον υψηλό κίνδυνο που σχετίζεται με τους νέους οδηγούς.
- Να βελτιώσουν την τροχονομική αστυνόμευση των ορίων ταχύτητας στους υπεραστικούς δρόμους, της χρήσης της ζώνης ασφαλείας και του κράνους, της κατανάλωσης αλκοόλ και της απόσπασης προσοχής των οδηγών.
- Να τοποθετήσουν στηθαία ασφαλείας φιλικά προς τους δικυκλιστές στις ευαίσθητες περιοχές συγκρούσεων δικυκλιστών.
