Σημαντικά στοιχεία και πληροφορίες για τη διάδοση της χρήσης και κατάχρησης του διαδικτύου παγκοσμίως, αλλά και στη χώρα μας, παρέθεσε ο Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Διαδικτυακής Ασφάλειας – Cyber Security International Institute (CSIi) κος Μάνος Σφακιανάκης, κατά τη διάρκεια διάλεξης, με θέμα: «Διαδίκτυο: Εγκληματικότητα και Ασφάλεια»,που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, την Τετάρτη 8 Νοεμβρίου 2017, στο πλαίσιο του 3ου κύκλου Διαλέξεων σε θέματα Δημόσιας Υγείας.
Ο πρώην Διοικητής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης, αναφέρθηκε στα οφέλη του διαδικτύου, αλλά και στους κινδύνους που έχει επιφέρει η γιγάντωση του φαινομένου του ψηφιακού εγκλήματος, ενώ ταυτόχρονα υπέδειξε στο κοινό χρήσιμους και πρακτικούς τρόπους προφύλαξης από αυτούς.
«Το internet πρέπει να το αγαπήσουμε γιατί το internet είναι Φως, παρά το γεγονός, ότι πολλοί προσπαθούν να το δαιμονοποιήσουν» τόνισε από την αρχή της ομιλίας του ο Πρόεδρος του ελληνικού CSIi και συμπλήρωσε ότι: «Xωρίς το διαδίκτυο δεν μπορούμε να ζήσουμε».
Θύμισε, επίσης, τα λόγια του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος είπε: «Τα παιδιά μας χωρίς γνώση του κώδικα, θα είναι ανένταχτα στις κοινωνίες που έπονται!».
Το Internet στην Ελλάδα: 1η χώρα στην Ευρώπη στο online gaming
Από τα 7 δισεκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σήμερα στον πλανήτη, σχεδόν οι μισοί – δηλαδή, πάνω από 3 δισεκατομμύρια – συνδέονται καθημερινά με το διαδίκτυο. Πολλοί από αυτούς, συνδέονται μάλιστα «εν κινήσει», με τη χρήση των «έξυπνων» φορητών συσκευών.
Οι ΄Ελληνες εμφανίζονται «Πρωταθλητές Ευρώπης» στα online παιχνίδια που παίζονται στο διαδίκτυο, είπε ο πρόεδρος του CSI Institute, ενώ την ίδια στιγμή η χώρα μας έχει τους περισσότερους διαδικτυακά αναλφάβητους χρήστες και κατατάσσεται στην 26η θέση από τις 27 χώρες της Ευρώπης.
«Κάνει ο καθένας ό,τι θέλει και όπως το θέλει και στη συνέχεια όλοι κατηγορούν το διαδίκτυο» είπε χαρακτηριστικά ο κος Σφακιανάκης, ο οποίος συμπλήρωσε ότι την ίδια στιγμή το 67,5% των πολιτών, δηλαδή σχεδόν 7 εκατομμύρια ‘Ελληνες, βρίσκονται σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, snapchat κ.α.) και κατά μέσο όρο 2,5 ώρες την ημέρα.
Ηλεκτρονικό Έγκλημα (Cyber Crime)
Το παραδοσιακό έγκλημα ακολουθώντας την τεχνολογική εξέλιξη έχει μεταλλαχθεί σε διαδικτυακό (Cyber Crime), το οποίο συναντάται και στην Ελλάδα σε όλες οι μορφές του. «Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί», είπε ο κ.Σφανιανάκης, «ότι θα μπορούσε κάποιος μέσα από το διαδίκτυο να πραγματοποιήσει ακόμη και φόνο» και αφηγήθηκε στο κοινό την περίπτωση ενός εγκληματία, ο οποίος μέσω darknet κατόρθωσε να μπει στα αρχεία νοσοκομείου, να αλλάξει τη φαρμακευτική αγωγή ασθενούς και να τον οδηγήσει στο θάνατο.
Μύθοι και Πραγματικότητες
«Μην συνδέεστε στο internet μέσω ελεύθερων δικτύων WiFi» τόνισε ο κ. Σφακιανάκης, ο οποίος πρόσθεσε ότι το ελεύθερο internet είναι ένας εύσχημος και εύκολος τρόπος υφαρπαγής προσωπικών δεδομένων (φωτογραφιών, βίντεο κ.α.) από φορητές συσκευές: «Χρήση του free WiFi να κάνετε μόνο σε μέρη που εμπιστεύεστε, π.χ. στο σπίτι σας και όχι σε δημόσιους χώρους» τόνισε και ξεκαθάρισε μύθους και παρερμηνείες που υπάρχουν, για τη χρήση του Internet:
- Στο διαδίκτυο δεν είμαστε ανώνυμοι, αλλά κάθε ενέργειά μας αφήνει ηλεκτρονικά ίχνη
- Ό,τι δημοσιεύουμε στο διαδίκτυο δεν διαγράφεται ποτέ, ακόμη κι αν εμείς το διαγράψουμε
- Ό,τι διαβάζουμε στο διαδίκτυο, δεν είναι αλήθεια και πρέπει πάντα να επαληθεύουμε την πηγή
- Δεν υπάρχει 100% προστασία στο Διαδίκτυο. «Ο μόνος ασφαλής υπολογιστής, είναι ο κλειστός υπολογιστής» είπε ο κος Σφακιανάκης.
Ανήλικοι και Grooming
Μιλώντας για το φαινόμενο της παραπλάνησης ανηλίκων από αγνώστους στο διαδίκτυο ο Πρόεδρος του CSI, τόνισε την ανάγκη σωστής επικοινωνίας των γονέων με τα παιδιά τους: «Τα παιδιά το μεσημέρι γυρίζοντας από το σχολείο, επιστρέφουν σε άδεια σπίτια. Θέλουν να μιλήσουν και δεν βρίσκουν κανέναν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να μπαίνουν σε ένα chat room και να μιλούν με τον πρώτο που θα βρεθεί εκεί. Πολύ συχνά πείθονται από επιτήδειους να ανοίξουν την κάμερα του υπολογιστή τους και να φωτογραφηθούν ή να προβάλλουν εικόνες τους μέσω διαδικτύου, υποκύπτοντας στη συνέχεια σε πάσης φύσεως εκβιασμούς» είπε χαρακτηριστικά.
Συμβουλεύοντας το κοινό, ο κος Μάνος Σφακιανάκης είπε ότι καλό είναι οι κάμερες των υπολογιστών, που βρίσκονται στα δωμάτια των σπιτιών και ειδικά των παιδικών δωματίων, να είναι καλυμμένες με κάποιο αυτοκόλλητο, καθώς οι ενδιαφερόμενοι έχουν τρόπο να βλέπουν μέσα από αυτές, ακόμη κι αν ο υπολογιστής είναι κλειστός. Επίσης, τόνισε ότι οι γονείς θα πρέπει να μην είναι υπερβολικά αυστηροί με τα παιδιά τους, ώστε αυτά να αισθάνονται άνετα να τους εμπιστευθούν.
Πορνογραφία ανηλίκων
Η πορνογραφία ανηλίκων βρίσκεται στη δεύτερη θέση της εγκληματικότητας παγκοσμίως, μετά το εμπόριο όπλων. Στην Ελλάδα η κατοχή, διακίνηση και η – υπό προϋποθέσεις – θέαση αρχείων πορνογραφίας ανηλίκων τιμωρείται. ‘Οπως υποστήριξε όμως ο κος Σφακιανάκης, παρ’ ότι η νομοθεσία είναι αυστηρή, ελάχιστοι τιμωρούνται πραγματικά. Παρ’ όλα αυτά, το διάστημα μεταξύ 2004-2016 ασκήθηκαν περισσότερες από 1.000 ποινικές διώξεις σε παιδόφιλους.
Συμβουλεύοντας τους γονείς, ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Διαδικτυακής Ασφάλειας (CSIi), συνέστησε να μην ανεβάζουν φωτογραφίες των παιδιών τους στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς οι φωτογραφίες αυτές που απεικονίζουν παιδιά, ακόμη και στις καθημερινές τους δραστηριότητες, πολύ συχνά καταλήγουν σε sites παιδοφίλων, όπως αποδείχθηκε από μεγάλη έρευνα, που έγινε στην Αυστραλία.
Αύξηση στην Ελλάδα του φαινομένου του «Sexting»
Sexting ονομάζεται η ανταλλαγή μηνυμάτων και φωτογραφιών σεξουαλικού περιεχομένου μέσω κινητών τηλεφώνων. Το φαινόμενο γνωρίζει μεγάλη έξαρση το τελευταίο χρονικό διάστημα και στη χώρα μας! Υπάρχει πλήθος καταγγελιών για εφήβους που εκβιάζονται με λεκτικό ή φωτογραφικό υλικό, το οποίο αντάλλαξαν μέσω sexting.
Πείτε ΟΧΙ στον Διαδικτυακό Εκφοβισμό
Η συνεργάτης του CSIi και Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, κα. Τάνια Χριστοδουλίδου μίλησε για το φαινόμενο του διαδικτυακού εκφοβισμού (cyber bullying), φαινόμενο το οποίο περιγράφεται ως παρενόχληση με μηνύματα ή εικόνες που στέλνονται μέσω e-mail, sms σε κινητά τηλέφωνα ή μέσω μηνυμάτων σε chat rooms ιστοσελίδων ή κοινωνικών δικτύων.
Τα συνηθέστερα σημάδια, που υποδηλώνουν ότι το παιδί μπορεί να έχει πέσει θύμα διαδικτυακής παρενόχλησης είναι συνήθως, όπως είπε η κα. Χριστοδουλίδου, τα εξής: το παιδί κλείνεται στο δωμάτιό του και στον εαυτό του, δεν θέλει να πάει σχολείο, παρατηρείται πτώση της επίδοσής του στα μαθήματα, δεν θέλει να συμμετάσχει στις εξωσχολικές δραστηριότητες, έχει εφιάλτες, ενώ πολύ συχνά υπάρχει και «σωματοποίηση» ψυχολογικών συμπτωμάτων, όπως ενούρηση και στομαχικοί πόνοι.
Η απάντηση στον εκφοβισμό δεν είναι λύση, είπε η κα Χριστοδουλίδου: «Συλλέξτε και φυλάξτε τα στοιχεία που αποδεικνύουν το cyberbulling (μηνύματα, screen shots κλπ) και λάβετε “πρακτικά μέτρα” ενάντια στους ψηφιακούς εχθρούς, π.χ. αλλάξτε τις ρυθμίσεις λογαριασμών και απορρήτου», τόνισε χαρακτηριστικά η συνεργάτης του CSIi.
Ασφάλεια και Social Media
«Είναι λάθος να μην μπαίνουμε σε κοινωνικά δίκτυα, με μόνο κριτήριο τον φόβο ή επειδή μπορεί να αισθανόμαστε απειλή», είπε ο κος Μάνος Σφακιανάκης. Υπάρχουν βασικά μέτρα ασφαλείας με τα οποία μπορούμε να είμαστε εντός των social media, χωρίς να κινδυνεύουμε από επιτήδειους.
Πρέπει να γνωρίζουμε τα εξής:
- Δεν υπάρχει ασφάλεια στα παιχνίδια
- Το facebook αλλάζει συνέχεια τους όρους χρήσης
- Ό,τι ανεβάζω εκεί δεν είναι μυστικό
- Αν ανεβάσω μια φωτογραφία μου δεν είναι πια δική μου, αλλά του facebook
- Να μην ανεβάζουμε τίποτα, για το οποίο θα νοιώσουμε άσχημα, εάν αύριο το δούμε δημοσιευμένο
- Να μην κάνουμε check in αναφέροντας κάθε στιγμή που βρισκόμαστε
- Όταν όλη η ζωή μας είναι online μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανά πάσα στιγμή εναντίον μας
Εθισμός στο Διαδίκτυο
Για το πολύ σοβαρό και εκτεταμένο πρόβλημα του εθισμού στο Διαδίκτυο και κυρίως ανάμεσα στα νέα παιδιά, μίλησε η συνεργάτης του CSIi, Εγκληματολόγος – Ψυχολόγος κα Μαρίσα Βουλγαράκη. ‘Οπως είπε, στην Κίνα η πρώτη κλινική απεξάρτησης από το διαδίκτυο είναι ήδη γεγονός, ενώ υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι σύντομα ο εθισμός στο internet μπορεί να αποδειχθεί μεγαλύτερο πρόβλημα, ακόμη και από τον αλκοολισμό.
«Το διαδίκτυο έχει ένα μαγικό χάρισμα: Είσαι στον καναπέ του σπιτιού σου και νομίζεις ότι δεν σε βλέπει κανένας. Τότε μπορείς να είσαι ένα πρόσωπο που θα ήθελες. Ενας «ήρωας» που προβάλλει τον εαυτό του, μέσω των χαρακτήρων με τους οποίους επιλέγει να παίξει» είπε η κα Βουλγαράκη.
Τα συμπτώματα του εθισμού στο διαδίκτυο είναι: απομόνωση και αδιαφορία, παραμέληση υποχρεώσεων, υπερβολική χρήση, μονομανία
Σημαντικά είναι και τα προβλήματα υγείας από την υπερβολική χρήση του διαδικτύου, όπως: μυοσκελετικές παθήσεις, διαταραχές ύπνου, παραμέληση προσωπικής υγιεινής, πονοκέφαλοι και ξηρότητα οφθαλμών, ημικρανίες, διατροφικές διαταραχές
