Σύμφωνα με την έρευνα «Upskilling Hopes and Fears», της PwC, o φόβος της αυτοματοποίησης, αποτελεί κοινό γνώρισμα μεταξύ των ατόμων στα οποία δίνονται λιγότερες ευκαιρίες εκμάθησης νέων ψηφιακών δεξιοτήτων. Η έρευνα στην οποία συμμετείχαν 22,000 ενήλικες από 11 χώρες σε όλο τον κόσμο, έχει ως στόχο την οικονομική ανάλυση της επίδρασης της αυτοματοποίησης στις θέσεις εργασίας.
Βάσει των στοιχείων που προκύπτουν, ενώ το 53% των εργαζομένων θεωρούν ότι η αυτοματοποίηση θα αλλάξει σημαντικά ή θα καταστήσει την εργασία τους παρωχημένη εντός της επόμενης δεκαετίας (με μόλις 28% να θεωρούν απίθανο να συμβεί αυτό), στην πλειοψηφία τους (61%) είναι θετικοί σχετικά με την επίδραση της τεχνολογίας στην καθημερινή τους εργασία. Το 77% των ερωτηθέντων θα μάθαιναν νέες δεξιότητες ή θα επανεκπαιδεύονταν πλήρως ώστε να βελτιώσουν τις μελλοντικές προοπτικές απασχόλησής τους.
Ωστόσο, η στάση και οι ευκαιρίες περαιτέρω εκπαίδευσης διαφοροποιούνται ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης, την ηλικία, το φύλο και τον τόπο διαμονής.
Επίδραση της εκπαίδευσης
Οι κάτοχοι πτυχίου είναι πιο αισιόδοξοι σχετικά με την τεχνολογία και τις προοπτικές για τη μελλοντική τους απασχόληση, αν και πιστεύουν ότι το πλαίσιο της υφιστάμενης εργασία τους είναι πιθανό να αλλάξει σημαντικά ή να αντικατασταθεί. Αντιθέτως, το 34% των ενηλίκων χωρίς ή με μόνο δευτεροβάθμια εκπαίδευση αναφέρουν ότι δεν έχουν εκπαιδευτεί σε καμία νέα ψηφιακή δεξιότητα, σε σύγκριση με το 17% των αποφοίτων πανεπιστημίου. Επίσης, σε αυτή τη κατηγορία των εργαζομένων, είναι λιγότερες οι πιθανότητες να τους δοθούν ευκαιρίες κατάρτισης από τους εργοδότες τους (σε ποσοστό 38% δεν τους δίνονται καθόλου ευκαιρίες σε σύγκριση με το 20% των πτυχιούχων εργαζομένων). Επιπλέον, προβληματίζονται περισσότερο για την επίδραση της τεχνολογίας στην εργασία τους, με το 17% να δηλώνουν ανήσυχοι ή φοβισμένοι.
Ο Richard Oldfield, επικεφαλής παγκόσμιων αγορών στην PwC, αναφέρει:
«Η αναντιστοιχία μεταξύ των διαθέσιμων δεξιοτήτων και εκείνων που χρειάζεται ο ψηφιακός κόσμος αναδεικνύεται ταχύτατα σε ένα από σημαντικότερα προβλήματα στον κόσμο. Παρόλο που η τεχνολογία πιθανότατα θα δημιουργήσει παρόμοιο αριθμό θέσεων εργασίας με εκείνες που θα αντικαταστήσει, οι εργαζόμενοι θα χρειαστούν τις κατάλληλες δεξιότητες και ανάλογο τρόπο σκέψης για να προσαρμοστούν. Υπάρχει μεγάλη διάθεση μάθησης από τους εργαζομένους, αλλά οι σχετικές ευκαιρίες δεν κατανέμονται ομοιόμορφα. Οι ανισότητες αυτές θα συνεχίσουν να γίνονται πιο ακραίες εάν οι κυβερνήσεις, οι ΜΚΟ και οι επιχειρήσεις δεν δώσουν τη δέουσα προσοχή».
Δημογραφικές διαφορές
Συγκριτικά με τις γυναίκες, οι άνδρες είναι περισσότερο θετικοί απέναντι στην τεχνολογία βλέποντας με αισιοδοξία την μελλοντική επίδρασή της στην εργασία τους. Επίσης, είναι πιο πιθανό να προχωρήσουν στην εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, ενώ με ποσοστό 80% έναντι 74% των γυναικών ήδη εκπαιδεύονται σε νέες δεξιότητες.
Ομοίως, τα άτομα ηλικίας 18-34 εμφανίζονται πιο αισιόδοξα για το ψηφιακό μέλλον από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα ενώ τους παρέχονται και περισσότερες ευκαιρίες κατάρτισης. Συγκεκριμένα, το 69% των συμμετεχόντων ηλικίας 18-34 ετών αντιμετωπίζουν θετικά την επίδραση της τεχνολογίας στην εργασία τους, σε σύγκριση με το 59% ηλικίας 35-54 ετών και το 50% ηλικίας 55+. Επιπλέον, μόλις το 18% των συμμετεχόντων ηλικίας 18-34 αναφέρουν ότι οι εργοδότες τους δεν τους παρέχουν καμία ευκαιρία να μάθουν νέες δεξιότητες. Για τα άτομα ηλικίας 35-54 και 55+, τα ποσοστά διαμορφώνονται σε 29% και 38% αντίστοιχα.
Η Carol Stubbings, Partner, Leader People and Organization PwC UK, αναφέρει:
«Δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζουν όλοι να γράφουν κώδικα, αλλά πρέπει να είναι σε θέση να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία θα αλλάξει τον κόσμο της εργασίας και πώς αυτό θα τους ωφελήσει. Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων αφορά τη δημιουργία μιας κουλτούρας διαρκούς μάθησης που χαρακτηρίζεται από διερευνητική ματιά και διάθεση για περαιτέρω έρευνα, και είναι κάτι το οποίο καλούνται να διαχειριστούν πολλές επιχειρήσεις. Πολύ συχνά, επιλέγονται συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους οδηγώντας έτσι σε ένα φαύλο κύκλο αποκλείοντάς κάποια άτομα από τις εξελίξεις.
Η αντιμετώπιση της πρόκλησης της αναβάθμισης δεξιοτήτων θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση της παραγωγικότητας, η οποία παραμένει χαμηλή παρά τα τρισεκατομμύρια δολάρια που επενδύονται στην τεχνολογία κάθε χρόνο».
Συγκρίσεις μεταξύ χωρών
Εξετάζοντας τις αγορές που συμμετείχαν στην έρευνα, οι εργαζόμενοι στην Κίνα και την Ινδία είναι μακράν οι πιο αισιόδοξοι σχετικά με την επίδραση της τεχνολογίας, παρά το γεγονός ότι είναι πιθανότερο η εργασία τους να αλλάξει σημαντικά. Στους εργαζόμενους από αυτές τις περιοχές, δίνονται και οι περισσότερες ευκαιρίες, από τους εργοδότες τους, για αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους, με ποσοστό 97% και 95% αντίστοιχα. Αντιθέτως, οι εργαζόμενοι στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία αναφέρουν ότι τους δίνονται οι λιγότερες ευκαιρίες για να μάθουν νέες δεξιότητες. Τείνουν επίσης να είναι λιγότερο θετικοί σχετικά με την επίδραση της τεχνολογίας. Ο τόπος διαμονής, το εάν δηλαδή ζουν σε αγροτικές ή αστικές περιοχές, παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στη στάση τους απέναντι στην τεχνολογία. Για παράδειγμα, το 67% των κατοίκων πόλεων θεωρούν ότι οι εργασιακές προοπτικές θα βελτιωθούν μέσω της τεχνολογίας (σε σύγκριση με το 48% σε αγροτικές περιοχές), ενώ στο 80% δίνονται ευκαιρίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων τους από τους εργοδότες τους, σε σύγκριση με το 60% των εργαζομένων που διαμένουν σε αγροτικές κοινότητες.
Ο Richard Oldfield, επικεφαλής των παγκόσμιων αγορών στην PwC, προσθέτει:
“Η έρευνά μας, δίνει μια γεύση του χάσματος στις ευκαιρίες για προσαρμογή στον αυτοματοποιημένο κόσμο. Δεδομένου ότι τα άτομα που συμμετέχουν στην έρευνά είναι πιο πιθανό να διαθέτουν ψηφιακές γνώσεις, η εικόνα στον ευρύτερο πληθυσμό ενδέχεται να είναι πιο ακραία.»
Η συγκεκριμένη έρευνα βασίζεται σε αντίστοιχη έρευνα της PwC «Οι επιπτώσεις της αυτοματοποίησης στην εργασία» που αποκαλύπτει ότι το 30% των θέσεων εργασίας απειλούνται από την αυτοματοποίηση ως τα μέσα της δεκαετίας του 2030 με βάση την ανάλυση που έγινε σε 29 χώρες. Επιπροσθέτως, η ετήσια έρευνα των CEO της PwC για το 2019 φανερώνει ότι η διαθεσιμότητα των δεξιοτήτων αποτελεί βασικό προβληματισμό για το 79% των CEO.
