Σήμερα, η Επιτροπή φιλοξενεί στις Βρυξέλλες την πρώτη ομάδα Ευρωπαίων πολιτών, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της δράσης για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων στην ΕΕ. Πρόκειται για την πρώτη από τις ομάδες πολιτών νέας γενιάς που δρομολογήθηκαν ως συνέχεια της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης, ενσωματώνοντας συμμετοχικές και διαβουλευτικές πρακτικές στη διαδικασία χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ορισμένους βασικούς τομείς.
Η μείωση των αποβλήτων, και ιδίως των αποβλήτων τροφίμων, αποτελεί αντικείμενο νομοθετικής πρότασης που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023, σύμφωνα με τις προτάσεις της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης και της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
Σκοπός της ομάδας είναι να δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες να συζητήσουν συλλογικά για το θέμα αυτό. Θα διατυπώσουν συστάσεις που θα τροφοδοτήσουν τις εργασίες της Επιτροπής σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την προαναφερθείσα νομοθετική πρόταση, και τις ευρύτερες προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων.
Η ομάδα απαρτίζεται από πολίτες που επιλέχθηκαν τυχαία. Είναι αντιπροσωπευτική της ποικιλομορφίας της ΕΕ όσον αφορά τη γεωγραφία (την ιθαγένεια και την προέλευση από αστικό ή αγροτικό περιβάλλον), το φύλο, την ηλικία, το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο και το επίπεδο εκπαίδευσης. Το ένα τρίτο των ατόμων που συμμετέχουν είναι νέοι και νέες ηλικίας κάτω των 26 ετών.
Επόμενα βήματα
Η ομάδα θα πραγματοποιήσει συνεδριάσεις από τον Δεκέμβριο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2023. Η πρώτη συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί στις 16-18 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες. Την έναρξη της θα κηρύξουν η αντιπρόεδρος για θέματα Δημοκρατίας και Δημογραφίας, κ. Ντούμπραβκα Σούιτσα, και η επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, κ. Στέλλα Κυριακίδου. Η δεύτερη συνεδρίαση της ομάδας θα διεξαχθεί διαδικτυακά στις 20-22 Ιανουαρίου. Η τελική συνεδρίαση προβλέπεται να γίνει στις 10-12 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες, κατά την οποία η ομάδα θα υποβάλει την έκθεσή της στην Επιτροπή.
Ιστορικό
Η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν, στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της τον Ιούλιο του 2019, απηύθυνε κάλεσμα για μια Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης ως μέρος μιας νέας ώθησης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία —και δεσμεύτηκε να δώσει συνέχεια στα αποτελέσματά της.
Με βάση την επιτυχία της Διάσκεψης, η Επιτροπή ενσωματώνει συμμετοχικές και διαβουλευτικές πρακτικές στην εργαλειοθήκη της για τη χάραξη πολιτικής. Οι ομάδες πολιτών αποτελούν πλέον μέρος της χάραξης πολιτικής της Επιτροπής σε ορισμένους βασικούς τομείς. Η νέα γενιά των ομάδων αυτών θα εξετάσει τις πρωτοβουλίες του επόμενου έτους για τη σπατάλη τροφίμων, τη μαθησιακή κινητικότητα και τους εικονικούς κόσμους.
Σχεδόν 57 εκατ. τόνοι αποβλήτων τροφίμων παρήχθησαν στην ΕΕ το 2020 (127 kg ανά άτομο), ενώ η σχετική αγοραία αξία εκτιμάται σε 130 δισ. ευρώ. Τα νοικοκυριά παράγουν το 55 % του συνόλου των αποβλήτων τροφίμων. Επιπλέον, τα απόβλητα αυτά έχουν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και ευθύνονται για το 5 % περίπου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ που συνδέονται με το συνολικό αποτύπωμα κατανάλωσης τροφίμων της ΕΕ.
Μειώνοντας τη σπατάλη τροφίμων, μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά την κατανάλωση πόρων και ενέργειας. Η καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων έχει τριπλό όφελος: εξοικονομούνται τρόφιμα για ανθρώπινη κατανάλωση· βοηθά τους γεωργούς, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές να εξοικονομούν χρήματα· και μειώνει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής και κατανάλωσης τροφίμων.
Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι προσηλωμένα στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίοι ζητούν τη μείωση κατά το ήμισυ των κατά κεφαλήν αποβλήτων τροφίμων παγκοσμίως σε επίπεδο λιανικής και καταναλωτή έως το 2030 και τη μείωση της απώλειας τροφίμων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων.
Η πρόοδος που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει στην κλίμακα και τον ρυθμό που απαιτούνται για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η θέσπιση νομικά δεσμευτικών στόχων για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων σε επίπεδο ΕΕ, μέσω μιας νέας νομοθετικής πρότασης, αποσκοπεί στην επιτάχυνση της προόδου της ΕΕ στο θέμα αυτό. Θα ωθήσει επίσης τα κράτη μέλη να αναλάβουν φιλόδοξη δράση για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων σε εθνικό επίπεδο.
