Περισσότεροι από 140 διαδικτυακοί και με φυσική παρουσία συμμετέχοντες παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον το ESG Conference που διοργάνωσε η CLEON Conferences & Communications (www.cleon.gr).
Το συνέδριο διεξήχθη την Παρασκευή, 25 Φεβρουαρίου 2022 στο ξενοδοχείο Divani Caravel
στην Αθήνα. Το ESG και οι παράγοντες του γίνονται κεντρικό και αναπόσπαστο μέρος κάθε
εταιρείας στο πλαίσιο της προσέλκυσης κεφαλαίων σε ισχυρές ανταγωνιστικές και διεθνώς
ρυθμιζόμενες Κεφαλαιαγορές. Κάτω από την άποψη αυτή διεθνείς ειδικοί παρουσίασαν,
ανέλυσαν και συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα αυτό. Το συνέδριο συντόνισε ο
δημοσιογράφος και δικηγόρος Αντώνης Παπαγιαννίδης, πλην της πρώτης ενότητας, όπου
συντονιστής ήταν ο Εμμανουήλ Περάκης, Managing Partner της Stream.
Αρχικά, εισαγωγική ομιλία απηύθυνε ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και
Υδάτων Πέτρος Βαρελίδης αναφέρθηκε στη νέα δέσμη νομοθεσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
για τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Αναφέρθηκε, ειδικά, στο ρόλο της ταξινομίας και στις δύο
κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις για το κλίμα, οι οποίες έχουν εκδοθεί και αφορούν το μετριασμό
και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Επίσης, αναφέρθηκε στην ανάγκη να
εξασφαλιστεί διαφάνεια και να διαμορφωθούν ομοιόμορφοι κανόνες προκειμένου μία
επένδυση να χαρακτηριστεί ως πράσινη ή όχι.
Στην συνέχεια, η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Λαζαράκου Βασιλική, με τίτλο
ομιλίας: “Capital Markets Developments on ESG”, τόνισε ότι τόσο από την πλευρά της ΕΕ
αρχικά όσο και σε διεθνές επίπεδο, την τελευταία τριετία έχουν γίνει εντατικότατα αλλά και
ιστορικά βήματα προς τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Είναι πλέον γνωστή η
υιοθέτηση στην Ευρώπη των πρώτων δύο κεντρικών Κανονισμών για την Ταξινομία (TR)
όσον αφορά στις 6 παραμέτρους για το Περιβάλλον (Ε) και για τις Γνωστοποιήσεις των
χρηματοοικονομικών συμμετεχόντων (SFDR) ενώ σημαντικός αριθμός επιπλέον
νομοθετημάτων είναι υπό διαμόρφωση.
To εγχείρημα της μετάβασης σε ένα βιώσιμο αύριο είναι τεράστιο και απαιτεί τη συμβολή
όλων των παραγόντων ώστε οι μηχανισμοί που υιοθετήθηκαν να καταφέρουν να ανοίξουν
μία νέα προσέγγιση στην χρηματοοικονομική και γενικότερα στην οικονομία και την
κοινωνία. Η μετάβαση αποτελεί πλέον μονόδρομο και παρουσιάζει προκλήσεις αλλά και
ευκαιρίες που είναι σημαντικό να αναδειχθούν.
Το 1 ο πάνελ με θέμα: ESG last developments. State of ESG where are we now? ξεκίνησε με τον Αντώνιο Μουντούρη, Manager, Head of Health, Safety, Environment & Sustainable
Development Division, Hellenic Petroleum Group of Companies και με τίτλο ομιλίας: “The role CLEON Conferences & Communications | Ελ. Βενιζέλου 3, 176 71, Αθήνα Τ. 210 922 1717 | [email protected] and inherent value of ESG” επισήμανε ότι τα κριτήρια ESG έχουν πλέον καθοριστικό ρόλο και σημαντική αξία κατά το σχεδιασμό και την αξιολόγηση της στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης όλων των εταιριών. Ο Όμιλος ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, με το στρατηγικό επιχειρησιακό σχέδιο Όραμα 2025, επαναπροσδιορίζει και επανατοποθετεί την προσέγγιση του για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ενεργειακή μετάβαση με γνώμονα τα κριτήρια ESG, για το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση.
Ο συντονιστής του 1 ου πάνελ Εμμανουήλ Περάκης, Διευθύνων Εταίρος της STREAM
Management, παρουσίασε 7 Μύθους & Τάσεις, τονίζοντας μεταξύ άλλων τη θετικότητα της
κοινής ορολογίας ESG, την σημαντικότητα των υπό διαμόρφωση CSRD, την ανάγκη για
εστίαση σε Ποσοτικά Αποτελέσματα, καθώς και τη διαφορά Materiality και Dual Materiality.
Παράλληλα επισήμανε τους κινδύνους από την μη συγκρισιμότητα των πάνω από 600
μεθοδολογιών Αξιολόγησης ESG, τη χρήση μακροπρόθεσμων στόχων Net Zero όταν δεν
συνοδεύονται από αντίστοιχους μέσο/βραχυπρόθεσμους στόχους, καθώς και την
υπερβολική εστίαση στις ανάγκες των Επενδυτών σε σχέση με τους υπόλοιπους Κοινωνικούς
Εταίρους. Τέλος επισήμανε την ανάγκη να μην εγκαταλειφτεί η Ηθική ως κίνητρο των
δράσεων ESG.
Στην συνέχεια, η Μαρίνα Πετρολέκα, Global Head of ESG Research, Sustainable Fitch
αναφέρθηκε στα “ESG Themes for 2022 – Focus Pivots to Social, Environmental Nexus”. Στο ίδιο πάνελ, η Κωνσταντίνα Αγγέλη, Head of RnD & Sustainability, Korres S.A., με τίτλο
ομιλίας: “Κorres Full Circle_following our conscience”, ανέδειξε την προσέγγιση στο ESG της
μη-εισηγμένης Κορρές. Αναφέρθηκε στον πλήρη κύκλο αξιακών επιλογών και τη στρατηγική
της εταιρίας για την επόμενη 3ετια, ενώ παράλληλα ανέπτυξε 2 case studies. Το πρώτο
αφορά το Recycle Lab στα πλαίσια του Environment και το δεύτερο αφορά τις συνεργασίες
με τους Μικροκαλλιεργητές και την προστασία της Ποσειδωνίας σε συνεργασία με το
Ινστιτούτο Ερευνών Αρχιπέλαγος στα πλαίσια του Society.
Ο Ιωάννης Καλτσάς, Head of the Investment Team for Greece & Cyprus, European σε
ξεχωριστή ομιλίας αναφέρθηκε στο: “ESG Financing in Turbulent Economic Times: The Role
of the European Investment Bank «Investment Bank (EIB)”. Συγκεκριμένα επικεντρώθηκε
στις πρόσφατες προκλήσεις που εμφανίζουν οι επενδύσεις ΕSG, όπως αυτές διασυνδέονται
με αυξημένη τάση για λεπτομερή εξέταση των καταστάσεων από πλευράς των επενδυτών.
Επεσήμανε την ανάγκη για αυστηρότερο ρυθμιστικό πλαίσιο, αλλά και την επίδραση των
συνθηκών υψηλότερων επιτοκίων που διαμορφώνονται στα πλαίσια της τρέχουσας
ενεργειακής κρίσης και του εντεινόμενου πληθωρισμού. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, ο ρόλος της
Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων είναι σημαντικότερος από ποτέ στην Ελλάδα
προκειμένου να στηριχθεί η ενεργειακή μετάβαση αλλά και να υπάρξει η εγγύηση τήρησης
υψηλών προδιαγραφών ΕSG για τους δυνητικούς επενδυτές, εγχώριους και ξένους».
Στο 2ο πάνελ με θέμα “ESG and Greek listed companies- ATHEX ESG Index. ESG-Value
creations, Case Studies”, αρχικά, o Παναγιώτης Παπαδόδημας, Chief Administrative &
Transformation Officer, Attica Group παρουσίασε τη μεθοδολογία με την οποία ο Όμιλος
Attica έχει ενσωματώσει το ESG στην καθημερινή του λειτουργία και ανέδειξε τa οφέλη που
απορρέουν μέσα από αυτή την ενσωμάτωση. Αναγνώρισε τις 4 βασικές περιοχές οι οποίες
CLEON Conferences & Communications | Ελ. Βενιζέλου 3, 176 71, Αθήνα Τ. 210 922 1717 | [email protected] είναι η φήμη του Ομίλου, η μείωση του λειτουργικού κόστους, η εταιρική διακυβέρνηση και η ενδυνάμωση της εταιρικής του κουλτούρας. Ανέφερε συγκεκριμένα παραδείγματα και ανάλυσε πως αυτά προκύπτουν από συγκεκριμένους στόχους του τριετούς στρατηγικού πλάνου Εταιρικής Υπευθυνότητας του Ομίλου.
Στην συνέχεια, ο Φερνάντο Καλλιγάς, Head of Corporate Affairs του ΔΕΣΦΑ, τόνισε ότι η
ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στην επιχειρηματική στρατηγική του ΔΕΣΦΑ αποτελεί
σημαντικό παράγοντα, προκειμένου να διατηρήσει την «κοινωνική άδεια» του για να
λειτουργεί και να διασφαλίσει ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον για όλους. Πλέον, ο ΔΕΣΦΑ
υλοποιεί μια στρατηγική βιωσιμότητας, βασισμένη στα κριτήρια ESG, πολύ πιο εστιασμένη
στον πυρήνα της επιχειρηματικής του δραστηριότητας, στην πορεία προς την ενεργειακή
μετάβαση σε ένα μέλλον χωρίς άνθρακα. Το ταξίδι ξεκινά με ένα εμπνευσμένο και σαφώς
καθορισμένο στρατηγικό σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πρωτοβουλίες που
στοχεύουν ειδικά στο περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, την προστασία των ανθρωπίνων
δικαιωμάτων, τη δέσμευση με τις τοπικές κοινωνίες και την ενίσχυση της διακυβέρνησης.
Στην 2η ενότητα, ο Δρ. Δημήτριος Ν. Κουφόπουλος, Επισκέπτης Καθηγητής του Queen Mary University, Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και Ιδρυτής του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Εταιρικής Διακυβέρνησης (HOCG) παρουσίασε τις εξελίξεις των σημαντικότερων εισηγμένων Ελληνικών επιχειρήσεων σε θέματα Περιβαλλοντικής, Κοινωνικής και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG) τονίζοντας την σταθερή και σημαντική βελτίωση των αντίστοιχων ESG δράσεων τα τελευταία χρόνια.
Οι συμμετέχοντες της 3ης ενότητας ανέπτυξαν το πολύ ενδιαφέρον θέμα της «Δημιουργία
και εφαρμογή συνθηκών ESG – τρόποι προσέγγισης». Αρχικά η Κατερίνα Ρόγγα, Principal, Climate and Sustainability Services Deloitte Ελλάδος, μίλησε για το «Πώς να ξεκινήσουμε το ταξίδι προς τη βιωσιμότητα και το ρόλο που έχει η τεχνολογία σε αυτό», τόνισε τη σημασία της κατανόησης των απαιτήσεων που συνδέονται με τη βιώσιμη ανάπτυξη, τα κριτήρια ESG και την ανάγκη σύνδεσής τους με τα επιχειρησιακά δρώμενα και ενέργειες ώστε να είναι πλήρως κατανοητό στον οργανισμό το τι πραγματικά καλείται να εφαρμόσει. Προκειμένου ωστόσο να επιτευχθούν οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης είναι σημαντικό παράλληλα με την έναρξη της εφαρμογής των ESG να υλοποιηθεί η μέτρηση και αυτοματοποιημένη παρακολούθηση των σχετικών δεικτών, και εφαλτήριο γι’ αυτό είναι η χρήση της τεχνολογίας και η επιστήμη ανάλυσης δεδομένων.
Στην συνέχεια η Ναταλία Νικολαίδη, Non-Executive Director, Mytilineos SA (and member
Sustainability Committee); Aegean Airlines SA (and member Remuneration & Nominations
Committee); SMCP SA (and member M&A Committee); Founder and CEO Dynamic Counsel
Ltd.; με τίτλο ομιλίας: “Sustainability in the boardroom”, επεσήμανε ότι η ανθεκτικότητα
αποτελεί πλέον κεντρική μέριμνα για τα Διοικητικά Συμβούλια προκειμένου να
ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των ρυθμιστικών αρχών. Παρουσίασε την περίπτωση της
δανέζικης Orsted που επέλεξε να απομακρυνθεί από τις επενδύσεις υδρογονανθράκων
στρεφόμενη καθ΄ ολοκληρίαν σε αντίστοιχες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,
καθώς και την δικαστική απόφαση Πρωτοδικείου της Χάγης που υποχρέωσε την SHELL να
CLEON Conferences & Communications | Ελ. Βενιζέλου 3, 176 71, Αθήνα Τ. 210 922 1717 | [email protected] επιτύχει μείωση των ρύπων από την δραστηριότητά της κατά 45% σε ορίζοντα 2030. Ή πάλι υπόθεση, στην Ιταλία, με τους ισχυρισμούς για «πράσινο» χαρακτήρα επενδύσεων που δεν επιβεβαιώνονταν. Στάθηκε επίσης στο πώς είναι εφικτό να διαμορφώνονται διοικητικά συμβούλια με τρόπο κατάλληλο, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις ESG.
Ο Bartosz Czekierda, Emerging Markets Workflow Specialist, Bloomberg LP μίλησε για το
“ESG and investment decisions – how ESG metrics will be used by capital markets”
αναλύοντας την τεχνική, βάσει της οποίας γίνεται η διαμόρφωση μετρήσεων που αφορούν
την προσέγγιση ESG, κατά τρόπο ώστε αυτή να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των
κεφαλαιαγορών. Επέμεινε στην πρόκληση που αποτελεί η ποιότητα σε σχέση με την
ποσότητα των στοιχείων (θυμίζοντας την αρχή: «garbage in/garbage out») ιδίως όταν
βρίσκεται κανείς αντιμέτωπος με τεράστιους όγκους δεδομένων, αλλά και στους κινδύνους
που μπορεί να προκαλέσει η κακή πρακτική από πλευράς διαφάνειας των πληροφοριών.
Ο τελευταίος ομιλητής της 3ης ενότητας, Ονίκ Παλατζιάν, Partner, Group RMC, στην
παρουσίασή του ανέλυσε τη στρατηγική των ESG επενδύσεων ακινήτων της RMC στις ΗΠΑ
που βοήθησε την εταιρία να ξεχωρίσει από τον ανταγωνισμό της, ακόμα και στις αντίξοες
συνθήκες της πανδημίας. Εξήγησε πως σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, οι
επενδύσεις ESG συνεχίζουν να δημιουργούν υπεραξία στο χαρτοφυλάκιο της, λόγω της
μείωσης των λειτουργικών δαπανών, της προσέλκυσης νέων ενοίκων που αναζητούν ESG
ακίνητα που πρέπει να είναι πιο ελκυστικά για τους εργαζομένους. Οι καλοσχεδιασμένοι
κοινόχρηστοι χώροι, οι ανέσεις και παροχές, είναι σημαντικά στοιχεία των σύγχρονων
κτιρίων γραφείων βοηθούν τους εργαζόμενους να χαλαρώσουν κατά τη διάρκεια της
πολυάσχολης ημέρας, ενθαρρύνουν τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, την ενίσχυση της
αποτελεσματικότητας των εργαζομένων και αυξάνουν τη γενική ευημερία του κοινωνικού
συνόλου μέσα στο οποίο λειτουργεί.
Η Χαρούλα Απαλαγάκη, Secretary General, Hellenic Bank Association, σε ξεχωριστή ομιλία,
αναφέρθηκε στο “ESG and lending challenges”. Η 4η ενότητα είχε θέμα: «ESG η άποψη των επενδυτών: πώς εφαρμόζουν τις προκλήσεις ESG οι επενδυτές».
Αρχικά ο Philip Vernardis, Vice President Asset Stewardship, State Street Global Advisors
αναφέρθηκε στο τι θέλουν οι επενδυτές “ESG: What do investors want? State Street Global
Advisor; s approach to stewardship”, εξηγώντας πώς ένας φορέας που έχει συμμετοχές σε
ευρύτατο φάσμα επιχειρήσεων, αξίας τρισεκατομμυρίων, ασκεί την επίδραση που μπορεί με
βάση τα δικαιώματα ψήφου/proxies σε Γ.Σ. εταιρειών συμμετοχής του, και τούτο
προκειμένου να επιτυγχάνεται ευθυγράμμισή τους με τις απαιτήσεις ESG. Στην συνέχεια, ο Simone Giudici, Head of application specialists, EMEA Bloomberg LP με τίτλο
ομιλίας: “ESG workflows for corporations and implications for investors” δήλωσε ότι: Δεν
υπάρχει πλανήτης Β, πράγμα που κάνει δύσκολη την επίλυση του προβλήματος της
κλιματικής αλλαγής. Το να κάθεσαι πίσω και να κοιτάς είναι αδύνατον. Αυτός είναι ο λόγος
για τον οποίο στο Bloomberg αναλαμβάνουμε δράση, χρησιμοποιώντας την τεχνογνωσία μας
στα δεδομένα – και την εμπειρία δεκαετιών η οποία μας οδηγεί – ώστε να αντιμετωπίσουμε
CLEON Conferences & Communications | Ελ. Βενιζέλου 3, 176 71, Αθήνα
Τ. 210 922 1717 | [email protected]
την κλιματική αλλαγή από κάθε πλευρά. Επενδύουμε ενεργά σε ένα βιώσιμο μέλλον:
ενσωματώνοντας την προσέγγιση της βιωσιμότητας στην επιχείρησή μας, δημιουργώντας
παγκόσμιες συνεργασίες που ενισχύουν τον αντίκτυπό μας. ενθαρρύνοντας τους
παγκόσμιους ηγέτες να κάνουν προχωρήσουν σε αλλαγή πολιτικής· και δημιουργώντας
λύσεις που επιτρέπουν στους πελάτες, τις κοινότητες και τα στελέχη μας να πετύχουν σε έναν ταχέως εξελισσόμενο κόσμο.
Τελειώνοντας, ο Όμηρος Σαρίκας, Διευθύνων Εταίρος (CEO) των επενδυτικών κεφαλαίων
Brookstreet Equity Partners, σημείωσε ότι αρκετοί επενδυτές παγκοσμίως (με διαχείριση
άνω των 120 τρισεκατομμυρίων δολαρίων) δεσμεύονται πλέον σε διεθνή πρότυπα για
υπεύθυνες και βιώσιμες επενδύσεις (PRI). Κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του κατέδειξε
πόσο σημαντικά είναι τa ESG κριτήρια στην επιλογή εταιρειών διαχείρισης κεφαλαίων, στις
διαδικασίες δέουσας επιμέλειας και στην κατανομή των επενδυτικών χαρτοφυλακίων.
Κατέληξε στο ότι η επόμενη δεκαετία θα είναι η εποχή του ESG και ότι οι επενδυτές θα
περιμένουν από τους διαχειριστές κεφαλαίων να απομακρυνθούν από εταιρίες που δεν
έχουν επαγγελματική στρατηγική για ESG
