Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ
Mε αφορμή την πρόσφατη παρουσίαση των «Αρχών για την Αειφόρο Ασφάλιση» του UNEP FI ο Γιάννης Ρούντος, Διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων & ΕΚΕ του Ομίλου Interamerican μίλησεστο adbusiness, για το υπεύθυνο επιχειρείν και την ΕΚΕ στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης.
Η INTERAMERICAN αποτελεί ιδρυτικό μέλος των «Αρχών για την Αειφόρο Ασφάλιση» του UNEP FI. Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία για το πλαίσιο εντός του οποίου κινούνται αυτές οι Αρχές καθώς και για τις προσδοκίες από την εφαρμογή τους;
Γ.Ρ.: Η Αειφορία είναι προσδόκιμη στις πτυχές του κρίσιμου προβληματισμού μας για το μέλλον που θα θέλαμε να έχουμε. Ως αποτέλεσμα αυτής της θεμελιώδους αγωνίας, η οποία ανάγεται στη σχέση μας με τις συνεχώς εξελισσόμενες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, επιζητούμε να διαμορφώσουμε ένα αξιακό σύστημα παραδοχών, δεσμεύσεων και συμπεριφορών στην ατομική έκφρασή μας αλλά και στη συλλογική -όπως συμβαίνει στις επιχειρήσεις- που να ανταποκρίνεται στην επιταγή μίας ευημερίας με προοπτική, χωρίς υποθήκες για τη ζωή των επομένων γενεών. Αρχικά ως ζητούμενο της αρμονικής ένταξής μας στο περιβάλλον με τη συνετή διαχείριση των αγαθών του φυσικού πλούτου, η Αειφορία εξειδικεύεται ως έννοια στον κλάδο των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων. Στη σύνθετη και πολύπλοκη εποχή μας, οι «Αρχές για την Αειφόρο Ασφάλιση» πρεσβεύουν για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις σε πρακτικό επίπεδο την ενίσχυση της επιχειρηματικής απόδοσης, της μακροχρόνιας εταιρικής αξίας και της κοινωνικής και περιβαλλοντικής συμπεριφοράς. Με άλλα λόγια, σε αυτό το πλαίσιο το περιβάλλον εισέρχεται με κοινωνικούς και οικονομικούς όρους στην καθημερινότητα του επιχειρείν. Συγκεκριμένα, οι τέσσερις Αρχές ενσωματώνουν στη διαμόρφωση των αποφάσεων:
1. περιβαλλοντικά, κοινωνικά και διακυβερνητικά ζητήματα που σχετίζονται με τις ασφαλιστικές δραστηριότητες,
2. συνεργασίες των εταιρειών με τους συμμετόχους για βελτίωση της συνειδητοποίησης αυτών των ζητημάτων, την εύστοχη διαχείριση των κινδύνων και την ανάπτυξη λύσεων,
3. ανάλογες συνεργασίες για την προώθηση σχετικών πρωτοβουλιών με τους θεσμικούς και ελεγκτικούς φορείς,
4. ενέργειες τακτικής δημοσιοποίησης και αναφοράς των εταιρειών ως προς την πρόοδο εφαρμογής των Αρχών.
Εν κατακλείδι, οι «Αρχές για την Αειφόρο Ασφάλιση» θέτουν υπό τις συνθήκες της σημερινής κρίσης μία «αμυντική» γραμμή συμπεριφοράς των εταιρειών όσον αφορά τη διαχείριση των κινδύνων και μία «επιθετική», αναφορικά με την αξιοποίηση των ευκαιριών και την ανταπόκριση στις προκλήσεις.
Ποια ακριβώς είναι η συμβολή της INTERAMERICAN στη δημιουργία και διάδοση των «Αρχών Αειφόρου Ασφάλισης»; Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν στη συγκεκριμένη στρατηγική κίνηση;
Γ.Ρ.: Οι «Αρχές για την Αειφόρο Ασφάλιση» τελούν υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα και
του Εκτελεστικού Διευθυντή του UNEP Finance Initiative, Προγράμματος για το Περιβάλλον
του Ο.Η.Ε. Η INTERAMERICAN αποτελεί μέλος του UNEP FI από το 2006 –είναι η μοναδική
ελληνική ασφαλιστική εταιρεία που συμμετέχει στο Πρόγραμμα- ενώ ταυτόχρονα αποτελεί
μέλος της παγκόσμιας Επιτροπής Ασφάλισης (Insurance Commission) και συμμετέχει στην Ομάδα Εργασίας της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης για την προώθηση των στόχων της Αειφορίας. Συνεπώς η εταιρεία ανταποκρίθηκε και στο κάλεσμα του UNEP FI για τη συνδιαμόρφωση των Αρχών, καταθέτοντας τις απόψεις της και λαμβάνοντας μέρος στις προπαρασκευαστικές διαδικασίες, που προηγήθηκαν της επίσημης ανακοίνωσης των Αρχών στην παγκόσμια διάσκεψη του Rio+20. Θέλουμε να είμαστε στον πυρήνα των εξελίξεων ενεργητικά και δημιουργικά, και γι’ αυτό παρακολουθούμε με αδιάπτωτο ενδιαφέρον τις διεθνείς τάσεις. Στρατηγικά, προσιδιάζει στη σύγχρονη INTERAMERICAN να τοποθετείται έγκαιρα, να συνοδηγεί και να μην ακολουθεί παθητικά.
Θεωρείτε πως ο χώρος των ασφαλίσεων θα πρέπει να δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ζητήματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης; Έχει αυξημένες προσδοκίες από τις εταιρείες του κλάδου το καταναλωτικό κοινό;
Γ.Ρ.: To αγαθό της ασφάλισης δεν είναι αναλώσιμο προϊόν του ραφιού, γι’ αυτό και δεν μιλάμε για καταναλωτές όταν αναφερόμαστε στους ασφαλισμένους μας. Η κοινωνική υπευθυνότητα εξ ορισμού νοηματοδοτεί ουσιαστικά την ασφαλιστική πράξη, ορίζοντας μεταξύ εταιρείας και ασφαλισμένου σχέση αμοιβαίας εξάρτησης με διάρκεια, με γνώμονα την εμπιστοσύνη και με αποτέλεσμα την ποιότητα ζωής. Εύλογα οι πολίτες προαπαιτούν από μία ασφαλιστική εταιρεία ό,τι συνθέτει την αξιοπιστία και φερεγγυότητά της: οικονομική ευρωστία,
διαφάνεια, δικαιοσύνη, απλότητα – ταχύτητα – αποτελεσματικότητα στην εξυπηρέτηση. Δηλαδή, ζητούν επιχειρηματική ηθική και κανονιστική συμμόρφωση, που έτσι κι αλλιώς αποτελούν τη βάση για τη βιωσιμότητα σήμερα κάθε επιχείρησης. Ακόμη, ζητούν προϊόντα κοινωνικού προσανατολισμού, με έμφαση στην ελαχιστοποίηση του κόστους και στη λογική της ισορροπίας του κόστους με το αποδιδόμενο όφελος. Προδήλως, η ευαισθησία της
κοινής γνώμης απέναντι στις ασφαλιστικές εταιρείες είναι ιδιαίτερη, συνεπώς και οι προσδοκίες από αυτές. Και βέβαια, η δημόσια εικόνα των ασφαλιστικών εταιρειών, όπως προσδιορίζεται και από την έμπρακτη κοινωνική υπευθυνότητά τους, ρυθμίζει και το βαθμό της αποδοχής τους από το κοινωνικό σύνολο. Όσον αφορά την ανάπτυξη της ΕΚΕ στην ασφαλιστική αγορά, δυστυχώς εντοπίζεται σε ελάχιστες εταιρείες που κάνουν μια πρώτη
προσπάθεια εφαρμογής καλών πρακτικών. Επειδή στην ιδέα της ΕΚΕ δεν χωρεί η έννοια του
ανταγωνισμού, το πρότυπο της INTERAMERICAN είναι ανοιχτό ως πρόταση στην αγορά μας
με πολλούς τρόπους και κυρίως, μέσω του σχετικού Απολογισμού μας.
Πέρα από τις «Αρχές Αειφόρου Ασφάλισης» η INTERAMERICAN ακολουθεί μια ευρύτερη αειφόρο στρατηγική, έχοντας θέσει την ΕΚΕ στον πυρήνα της δραστηριοτήτων της. Μπορείτε να μας δώσετε κάποια παραδείγματα πρόσφατων σχετικών δράσεων της εταιρείας;
Γ.Ρ.: Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι η ωρίμαση της κοινωνικής υπευθυνότητας της εταιρείας, από το πρώτο σχέδιο της ιδέας το 2004 έως σήμερα, πέρασε από πολλά ενδιαφέροντα στάδια εξέλιξης μέχρι να καταλήξει στην ενσωμάτωσή της στην εταιρική στρατηγική και την ολιστική εφαρμογή της. Είναι εξέλιξη που ακολουθούσε, με συνέπεια και τις μεγάλες δομικές και λειτουργικές αλλαγές που συνέβησαν στην INTERAMERICAN, περισσότερο από το 2006 και εντεύθεν, οι οποίες εξέφραζαν συνολικότερα μία ανανεωμένη και εκσυγχρονισμένη εταιρική κουλτούρα. Είναι ενθαρρυντικό ότι η ΕΚΕ στην εταιρεία δεν είναι πλέον, υπόθεση μόνο της Διοίκησης, αλλά όλων των ανθρώπων της. Οι «Εθελοντές Ζωής», ομάδα των ενεργών πολιτών – εργαζομένων της INTERAMERICAN, αριθμούν
πάνω από 350 μέλη. Οι εταιρικές πρωτοβουλίες υπευθυνότητας υπηρετούν μία σειρά αρχών και προτεραιοτήτων στη διακυβέρνηση, στον επαγγελματισμό, στην καινοτομία, στην εταιρική συνοχή. Έτσι παράγεται η συνεισφορά μας στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, με «Πράξεις Ζωής» – πράξεις αξίας για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, τους συνεργαζόμενους οργανισμούς για το παιδί, την Τρίτη ηλικία, την αντιμετώπιση της περιθωριοποίησης. Η στρατηγική μας επικαιροποιείται τακτικά, ανταποκρινόμενη στα ευρήματα των ερευνών για τις κοινωνικές ανάγκες, δηλαδή στα σημεία των καιρών: φτώχεια, υγεία, εκπαίδευση, πολιτισμός ως δεξαμενή αξιών για να υπερβούμε τις κορυφές της οικονομικής κρίσης, που τροφοδοτείται από την κρίση αξιών και ηγεσίας. Οι υπηρεσίες και οι υποδομές της εταιρείας, κυρίως στην υγεία και στην προσωπική βοήθεια, αλλά και η δυνατότητα παροχής ασφαλιστικών καλύψεων είναι μέρος του οπλοστασίου των πρακτικών ΕΚΕ. «Ο καθείς και τα όπλα του» – πρέπει να αξιοποιούμε κοινωνικά αυτό που διαθέτουμε ως INTERAMERICAN. Άξονας στρατηγικής από πέρυσι είναι και οι συνεργασίες – συμπράξεις, όπως έγινε για παράδειγμα με την εταιρεία ΓΕΦΥΡΑ για την υποστήριξη των «Πυλώνων Κοινωνικής Αλληλεγγύης», όπου είναι εντεταγμένοι πάνω από 40 κοινωνικοί φορείς της νοτιοδυτικής Ελλάδος. Άλλο παράδειγμα είναι η συνεργασία με τον δήμο Αθηναίων για αστικές και περιαστικές περιβαλλοντικές παρεμβάσεις και για την υποστήριξη των αστέγων και απόρων της πρωτεύουσας, ενώ για δωρεάν παροχή άμεσης ιατρικής βοήθειας έχουμε μνημόνια συνεργασίας με διάφορες ΜΚΟ. Αυτά τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά μίας ευρυφασματικής διασποράς δράσεων, που κυμαίνονται περί τις 50 ετησίως.
Επίσης, η εταιρεία εκδίδει τα τελευταία χρόνια απολογισμούς ΕΚΕ υψηλών προδιαγραφών. Πόσο σημαντική θεωρείτε την εταιρική λογοδοσία αειφορίας σήμερα και ποια, ακριβώς, είναι η δική σας προσέγγιση όσον αφορά το θέμα;
Γ.Ρ.: Με τον Απολογισμό η INTERAMERICAN εκτίθεται, αναλαμβάνει δεσμεύσεις, θέτει στόχους και δημιουργεί έργο, διαμορφώνοντας το κοινωνικό της «είναι». Χωρίς έργο, δεν μπορεί να συνταχθεί Απολογισμός. Ούτε βέβαια, με καμπάνιες επικοινωνίας και διαφημιστικά ευρήματα – διότι ενδημεί στον τόπο μας και αυτή η μεταμφίεση κοινωνικά «υπεύθυνης» συμπεριφοράς. Ένας Απολογισμός είναι κάτι πολύ περισσότερο από τεκμήριο υπευθυνότητας και εργαλείο διαλόγου της εταιρείας με τους συμμετόχους. Λειτουργεί με τη δυναμική της μνήμης και την ουσιαστικότητα που αυτή ενέχει για τη συνέχεια της ζωής, εν προκειμένω της εταιρικής. Φυσικά μιλάμε για Απολογισμό που ακολουθεί τις σταθερές διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων αναφοράς. Στην INTERAMERICAN ακολουθούμε τα πρότυπα του Global Reporting Initiative (GRI-G3) και του Global Compact του Ο.Η.Ε. Το επίπεδο B+ που έχει κατακτήσει η εταιρεία ως προς το GRI-G3 ναι μεν κατατάσσει τον Απολογισμό της μεταξύ των καλυτέρων στη χώρα μας, αλλά ταυτόχρονα αφήνει περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης.
Θεωρείτε πως οι διακρίσεις σας στα Famous Brands έχουν να κάνουν και με τη δυναμική σας παρουσία στο κομμάτι της ΕΚΕ; Ενδυναμώνουν οι δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας την εικόνα του Ομίλου;
Γ.Ρ.: Η απόδοση της φήμης οφείλεται σε συνδυασμό πολλών παραγόντων, που αξιολογούνται κατά βάση με μετρήσεις της γνώμης του κοινού. Προσμετράται η γνώμη για τα προϊόντα – τις υπηρεσίες, τον ηγετικό χαρακτήρα, τα οικονομικά – παραγωγικά αποτελέσματα, την καινοτομία, το εργασιακό περιβάλλον και βέβαια, την κοινωνική υπευθυνότητα. Είναι τομείς που συμπλέκονται στην αντίληψη του κοινού για μία επιχείρηση – όχι πάντοτε όλοι, όχι πάντοτε σαφείς και ευδιάκριτοι, μάλλον με κυμαινόμενη διαβάθμιση σημασίας. Ωστόσο, φαίνεται πως αυτοί οι παράγοντες έχουν ρόλο στη διαμόρφωση της φήμης. Σχετικά με τα Famous Brands, τα πράγματα απλουστεύονται
καθώς η έρευνα που πραγματοποιείται, στηρίζεται στη αυθόρμητη επιλογή της μάρκας με την καλύτερη φήμη σε 34 προϊοντικές κατηγορίες. Το ότι η INTERAMERICAN είναι για πέμπτη φορά «χρυσή» μάρκα για τον ασφαλιστικό κλάδο σε σύνολο 7 έως σήμερα ερευνών του θεσμού, σημαίνει ασφαλώς ότι είναι αναγνωρίσιμη –μεταξύ άλλων χαρακτηριστικών- και η κοινωνική υπευθυνότητά της. Πάντως, η αναγνωρισιμότητα της έννοιας ΕΚΕ είναι χαμηλή (20%) στην ελληνική κοινωνία, σύμφωνα με την έρευνα «Κοινωνικό Βαρόμετρο ASBI (Awareness & Social Behavior Index) – 2012». Εξάλλου, από τη φετινή έρευνα του Ινστιτούτου Επικοινωνίας προκύπτει ύφεση της επιβράβευσης των κοινωνικά υπεύθυνων επιχειρήσεων κατά 11,9% σε σχέση με το 2011, γεγονός που συνδέεται με την κρίση εμπιστοσύνης και τούτο πρέπει να μας απασχολήσει.
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα το γενικό σας σχόλιο για το επίπεδο, τη διείσδυση και το μέλλον της ΕΚΕ στο ελληνικό επιχειρείν. Ποια θεωρείτε πως είναι η εικόνα σήμερα και πως αναμένετε να εξελιχθεί η κατάσταση, δεδομένης και της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που βιώνει η χώρα και η αγορά;
Γ.Ρ.: Στην Ελλάδα οι επιχειρήσεις ανακάλυψαν όψιμα την κοινωνική υπευθυνότητα. Μάλιστα αρκετές την είδαν ως ψιμύθιο εξωρραϊσμού της εικόνας τους και όχι ως χρωμόσωμα στο εταιρικό DNA, με συνέπεια την εκτροπή, με πολλά «δήθεν» υπέρ του φαίνεσθαι. Από την άλλη πλευρά, είναι πολλές οι επιχειρήσεις που κάνουν βήματα προόδου στην ανάπτυξη της υπευθυνότητάς τους, στο πλαίσιο μίας ευρύτερης οργανωτικής διαδικασίας που ακολουθούν και επαφής τους με τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Πρόκειται για εταιρείες με διεθνείς, κατά κανόνα, καταβολές, αναφορές και συνεργασίες, πολυεθνικές ή ελληνικές. Στο χώρο του κυρίως κορμού του ελληνικού επιχειρείν, αυτόν των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η ΕΚΕ παραμένει «πολυτέλεια». Αυτή η κομβική περίοδος της κρίσης υπαγορεύει την ανάγκη του αναπροσδιορισμού του ρόλου όλων των επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων. Είναι η κατάλληλη στιγμή για την προσέγγιση της ιδέας, την εξοικείωση με απλές καλές πρακτικές, ανέξοδες, όπως π.χ. ο εθελοντισμός. Σε θεσμικό επίπεδο υφίστανται φορείς που μπορούν να βοηθήσουν μια τέτοια μύηση, όπως το Ελληνικό Δίκτυο Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, τα Επαγγελματικά Επιμελητήρια και οι Σύνδεσμοι, η ΕΕΔΕ κ.ά. Παράλληλα, σε ένα κοινωνικό κράτος που καθημερινά φθίνει, η κατάρρευση είναι δυνατόν να ανακοπεί αν ο όρος της υπευθυνότητας διεισδύσει στις λειτουργίες της δημόσιας διοίκησης και του ευρύτερου δημόσιου τομέα υπέρ της κοινωνίας, στη βάση της άρρηκτης σύνδεσης του νόμιμου με το ηθικό, με κατ΄ εξοχήν προτεραιότητες την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Χρειάζεται σήμερα και για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη μια δυναμική επανεκκίνηση, με πολλά συν: συναντίληψη για το κοινωνικά και επιχειρηματικά ωφέλιμο, συνεργασίες, συμμαχίες, συνδιαμόρφωση μιας εθνικής στρατηγικής που κρίνεται απαραίτητη, συμμετοχή στα ευρωπαϊκά φόρουμ όπου αναθεωρείται και εμπλουτίζεται η ιδέα για την υπευθυνότητα των επιχειρήσεων.
