Στις 8 Νοεμβρίου 2024, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει πρόταση για την τροποποίηση των τριών βασικών πυλώνων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας μέσω του νόμου Omnibus, ο οποίος θα μπορεί να εγκριθεί με μία μόνο ψηφοφορία. Στόχος είναι η συγκέντρωση και η απλοποίηση των υποχρεώσεων των εταιρειών αναφορικά με τις εκθέσεις βιωσιμότητας, η μείωση της γραφειοκρατίας και η διασφάλιση της συνοχής, διατηρώντας όμως παράλληλα ισχυρή τη δέσμευση για τα κριτήρια ESG και τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της ΕΕ.
Η πρόταση αυτή δεν θα καταργήσει τις ισχύουσες οδηγίες – την Οδηγία για την Εταιρική Βιωσιμότητα (CSRD), την Οδηγία για την Εταιρική Δέουσα Επιμέλεια στη Βιωσιμότητα (CSDDD) και τον Κανονισμό Ταξινομίας της ΕΕ – φέρνοντας έναν ενιαίο νόμο αλλά, αντίθετα, το έγγραφο που θα προκύψει πιθανολογείται ότι θα επιβάλλει αλλαγές σε καθέναν από τους τρεις κανονισμούς ξεχωριστά. Κάθε κανονισμός, δηλαδή, θα εξακολουθήσει να κατανοείται και να εφαρμόζεται ξεχωριστά.
Η ανάγκη για απλούστευση των κανόνων της ΕΕ, όσον αφορά στις εταιρικές εκθέσεις βιωσιμότητας, προέκυψε στο πλαίσιο της συζήτησης για την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, σε σύγκριση με τις επιχειρήσεις στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά και για τη δημιουργία ενός «οικοσυστήματος» για τις ευρωπαϊκές επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση. Ήδη η Γαλλία και η Γερμανία, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ, πιέζουν για τροποποιήσεις στο κανονιστικό πλαίσιο. Η γαλλική κυβέρνηση ετοιμάζει προτάσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό του πεδίου εφαρμογής του CSRD και στην ελάφρυνση του κανονιστικού βάρους, ιδίως για εταιρείες με λιγότερους από 1.000 εργαζόμενους. Η Γερμανία από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι η υπερβολική ρύθμιση αποτελεί εμπόδιο για την ανταγωνιστικότητα, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ).
Στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, το 2023, η von der Leyen ζήτησε μείωση κατά 25% των απαιτήσεων υποβολής εκθέσεων για τις ΜμΕ επιχειρήσεις. Σε παρόμοιο πνεύμα, κατά τη διάρκεια ομιλίας της τον Νοέμβριο του 2024, σημείωσε ότι ενώ το «περιεχόμενο των υφιστάμενων κανονισμών είναι καλό, ο τρόπος με τον οποίο φτάνουμε εκεί, οι ερωτήσεις που θέτουμε, τα σημεία δεδομένων που συλλέγουμε είναι πάρα πολλά […] που συχνά πλεονάζουν, συχνά επικαλύπτονται».
Σήμερα, η συζήτηση σχετικά με τη φύση και το πεδίο εφαρμογής του Omnibus έχει ήδη αρχίσει. Ορισμένες επιχειρήσεις υποστηρίζουν ότι ένα απαραίτητο βήμα για τη μείωση του διοικητικού φόρτου και μπορεί να είναι και πολιτικά σκόπιμο να αξιοποιηθεί αυτή η ευκαιρία για να τροποποιηθεί η νομοθεσία της ΕΕ για τη βιωσιμότητα, έτσι ώστε να επιβαρύνει λιγότερο τις εταιρείες. Από την άλλη πλευρά, υπήρξε ήδη μια ισχυρή αντίδραση από εκείνους που επιδιώκουν να διατηρήσουν το πεδίο εφαρμογής και έχουν ήδη επενδύσει σημαντικά ποσά για τη συμμόρφωση με τις ισχύουσες απαιτήσεις, ενώ ΜΚΟ και περιβαλλοντικές οργανώσεις εξέφρασαν ανησυχίες για πιθανή χαλάρωση αναφορικά με τη δέσμευση της ΕΕ για τα κριτήρια ESG. Την περασμένη εβδομάδα μια συμμαχία περισσότερων από 90 ΜΚΟ, εταιρειών και ενώσεων δημοσίευσε μια δήλωση στην οποία εξέφραζαν τη βαθιά ανησυχία τους ότι ο Omnibus μπορεί να διευκολύνει την αποδυνάμωση της ισχύουσας νομοθεσίας.
Η νέα δέσμη μέτρων πρόκειται να δημοσιευθεί στις 26 Φεβρουαρίου 2025 και, σύμφωνα με προβλέψεις της Verimpact, σε πρώτη φάση αναμένεται να στοχεύσει στη μείωση των απαιτήσεων για τις εταιρικές εκθέσεις ESG κατά 25%, όπως περιεγράφηκε στη Διακήρυξη της Βουδαπέστης για τη Νέα Ευρωπαϊκή Ανταγωνιστικότητα, με στόχο τη μείωση έως 35% για τις μικρές επιχειρήσεις.
