Η Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, στο πλαίσιο της Διεθνούς Πρωτοβουλίας για την Υγεία (ΔΠΥ) του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και σε συνεργασία με το Child Mind Institute, διοργάνωσε με επιτυχία το δεύτερο ολοήμερο συνέδριό της στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ). Περισσότεροι από 750 συμμετέχοντες παρακολούθησαν τη διοργάνωση, κατά κύριο λόγο επαγγελματίες από ένα ευρύ φάσμα κλάδων, όπως από τους τομείς της ψυχικής υγείας, της εκπαίδευσης, της κοινωνικής πρόνοιας και της παιδικής προστασίας.
Στις συζητήσεις συμμετείχαν ομιλητές από το πανελλαδικό Δίκτυο Παιδικής Ψυχικής Υγείας και το Πρόγραμμα Νεανικής Συμμετοχής της Πρωτοβουλίας, ειδικοί του Child Mind Institute, επαγγελματίες υγείας και ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικοί, εκπρόσωποι της Πολιτείας, γονείς, νέοι καθώς και εισηγητές από διακεκριμένους διεθνείς οργανισμούς, όπως τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το Νοσοκομείο Παίδων San Joan de Déu (SJD) της Βαρκελώνης.
Το εναρκτήριο πάνελ του συνεδρίου εστίασε, μεταξύ άλλων, στο τριμερές μοντέλο σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα που διέπει την Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, με τη συμμετοχή του Προέδρου του ΙΣΝ, Ανδρέα Δρακόπουλου, ο οποίος δήλωσε:
«Το γεγονός ότι συζητάμε ανοιχτά για την ψυχική υγεία των νέων αποτελεί αναμφίβολα ένα σημαντικό βήμα. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να συγχέουμε τη συζήτηση με την πραγματική αντιμετώπιση των ζητημάτων ψυχικής υγείας. Η συζήτηση δεν είναι παρά μόνο η αρχή∙ έχουμε μακρά διαδρομή να διανύσουμε μπροστά μας. Σε κάθε περίπτωση, οι λύσεις προκύπτουν μέσα από τις συνεργασίες, γόνιμες συνεργασίες όπως η εν λόγω, ανάμεσα στην Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, το Child Mind Institute, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και την Ελληνική Πολιτεία, όπου αναδεικνύεται η αξία της σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Και έχουμε βαθιά πίστη πως όλοι οι ιθύνοντες θα φροντίσουν ώστε αυτή η Πρωτοβουλία, η οποία στα τρία χρόνια πορείας της έχει αποκτήσει βαθιές ρίζες, να ενταχθεί πλήρως στο εθνικό σύστημα υγείας, και μετά το πέρας της υποστήριξής μας, για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας των νέων στη χώρα μας.»
Αναφερόμενος στην κατάσταση της παιδικής ψυχικής υγείας παγκοσμίως, ο Δρ. Harold Koplewicz, Ιδρυτικός Προέδρος και Ιατρικός Διευθυντής του Child Mind Institute, υπογράμμισε:
«Η παγκόσμια κρίση ψυχικής υγείας παραμένει, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η αυτοκτονία παραμένει η δεύτερη αιτία θανάτου των παιδιών ανά τον κόσμο. Συνεπώς, πρέπει να καταβάλουμε ακόμη περισσότερη προσπάθεια, οφείλουμε όλοι μας, γονείς, εκπαιδευτικοί αλλά και οι παιδίατροι που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της διάγνωσης να βελτιωθούμε. Παραμένω, ωστόσο, αισιόδοξος ότι, όσο αναπτύσσονται πρωτοβουλίες και συνεργασίες με την υποστήριξη ιδρυμάτων, όπως αυτή εκ μέρους του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το μέλλον είναι ευοίωνο.»
Από την πλευρά της Ελληνικής Πολιτείας, ο Υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους αναφέρθηκε στις δεσμεύσεις της Ελληνικής Πολιτείας για το πρόγραμμα της Πρωτοβουλίας καθώς και στις συνέργειες με τα τρία νέα νοσοκομεία ΙΣΝ υπό ανάπτυξη στη Θεσσαλονίκη, την Κομοτηνή και τη Σπάρτη, λέγοντας:
«Η ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων είναι ένας τομέας που απαιτεί διαρκή μέριμνα και ουσιαστικές παρεμβάσεις. Η Πρωτοβουλία για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Εφήβων, με την πολύτιμη συμβολή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, διαμορφώνει ένα πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο στήριξης για τις νέες γενιές στη χώρα μας. Μέσα από αυτήν την πρωτοβουλία, οργανώνεται δίκτυο με κέντρα αναφοράς, δημιουργούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για όλους τους επαγγελματίες που σχετίζονται με τη διαχείριση παιδιών και τεχνολογικά εργαλεία που βελτιώνουν την παρεχόμενη φροντίδα. Ευχαριστούμε θερμά το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, κ. Ανδρέα Δρακόπουλο για τη σημαντική του συμβολή σε αυτή την προσπάθεια. Η Πολιτεία θα συνεχίσει να στηρίζει δράσεις που διασφαλίζουν το δικαίωμα όλων σε παροχές ψυχικής υγείας. Μόνο μέσα από συντονισμένες ενέργειες μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα καλύτερο μέλλον για τις νέες γενιές.»
Η Δρ. Αναστασία Κουμούλα, Διευθύντρια της Πρωτοβουλίας για την Ψυχική Υγεία Παιδιών & Εφήβων, και ο Δρ. Giovanni Α. Salum, Αντιπρόεδρος Διεθνών Προγραμμάτων στο Child Mind Institute, παρουσίασαν το έργο του προγράμματος μέχρι σήμερα και τις μελλοντικές κατευθύνσεις του. Συμπληρώνοντας, ο Υφυπουργός Υγείας, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, παρουσίασε τις ενέργειες του Υπουργείου Υγείας για τη σταδιακή ανάληψη του προγράμματος από το δημόσιο σύστημα, λέγοντας:
«Το ελληνικό κράτος για πρώτη φορά στην ιστορία του, θα κερδίσει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου, συνεκτικού δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους και γι’ αυτό οφείλουμε, κύριε Πρόεδρε, μεγάλη ευγνωμοσύνη στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.»
Προς συζήτηση τέθηκαν επίσης στρατηγικές για την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης στα παιδιά και τους εφήβους, o καίριoς ρόλος των παιδιάτρων για την ενίσχυση της έγκαιρης παρέμβασης, καθώς και των εκπαιδευτικών για την προαγωγή, την πρόληψη και την υποστήριξη της ψυχικής υγείας των μαθητών. Εκτενής συζήτηση έγινε αναφορικά με την προσπάθεια της Πρωτοβουλίας για την οικοδόμηση ενός δικτύου συνεργασίας μεταξύ των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και του δικαστικού συστήματος για την αντιμετώπιση θεμάτων όπως η βία και η κακοποίηση, και η διάχυτη ανάγκη για υπηρεσίες παιδικής προστασίας.
Παρουσιάστηκαν επίσης ο ρόλος και οι πρακτικές που εφαρμόζει το διεθνούς εμβέλειας SNF Global Center for Child and Adolescent Mental Health at the Child Mind Institute, με στόχο την εφαρμογή πολιτισμικά κατάλληλων και προσαρμοσμένων λύσεων για την προώθηση της ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων ανά τον κόσμο, με παρεμβάσεις από υπότροφους του Κέντρου στο Μπουρουντί, το Πακιστάν και τη Μοζαμβίκη οι οποίοι μοιράστηκαν την εμπειρία τους ανά περιοχή.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η συζήτηση με τίτλο: «Η Δύναμη των Λέξεων: η Ευθύνη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στη Διαμόρφωση του Διαλόγου για την Ψυχική Υγεία», υπό τον συντονισμό και την επιμέλεια του iMEdD (incubator for Media Education and Development), κατά την οποία δημοσιογράφοι, ειδικοί με εξειδίκευση στο τραύμα και ψυχίατροι τοποθετήθηκαν σχετικά με την επίδραση της γλώσσας και του ρόλου των Μέσων Ενημέρωσης στην καταπολέμηση του στίγματος.
Ένα από τα ιδιαίτερα σημεία του συνεδρίου ήταν η συμμετοχή και οι παρεμβάσεις των νέων που συμμετέχουν στις Εφηβικές Συμβουλευτικές Ομάδες (ΕΣΟ) του Προγράμματος Νεανικής Συμμετοχής της Πρωτοβουλίας. Συνομιλώντας με τους συντονιστές του προγράμματος και συνεργαζόμενους εκπαιδευτικούς, τρεις φοιτητές, πρώην μέλη των ΕΣΟ, μοιράστηκαν με το κοινό την εμπειρία από τη συμμετοχή τους στις εφηβικές ομάδες διαβούλευσης της Πρωτοβουλίας για την ψυχική υγεία, τονίζοντας την ανάγκη για περισσότερες συμμετοχικές και υποστηρικτικές δράσεις, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της σχολικής κοινότητας. Το συνέδριο ολοκληρώθηκε με μια ξεχωριστή μουσική παράσταση από τη νεανική ορχήστρα πνευστών και κρουστών «Decibel Collective» της El Sistema Greece: Art Act.
