Urban Survivors ονομάζεται το multimedia project των Γιατρών Χωρίς Σύνορα με θέμα τις ακραίες συνθήκες διαβίωσης σε πέντε πόλεις, όπου η ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση λειτουργεί προγράμματα. Στη φωτογραφική του εκδοχή παρουσιάζονται συγκλονιστικά στιγμιότυπα ανθρώπων που ζουν στη Ντάκα (Μπαγκλαντές), το Καράτσι (Πακιστάν), το Ναϊρόμπι (Κένυα), το Γιοχάνεσμπουργκ (Νότιο Αφρική) και το Πορτ Ο Πρενς (Αϊτή), τα οποία υπογράφουν διάσημοι φωτογράφοι του πρακτορείου NOOR. Τα ενσταντανέ της Alixandra Fazzina, του Stanley Greene, του Francesco Zizola, του Pep Bonet, του Jon Lowenstein φέρνουν στο φως τις κρίσιμες ανθρωπιστικές και ιατρικές ανάγκες των κατοίκων τους και μας δείχνουν πώς οι ελπίδες εκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο για επιβίωση και καλύτερο αύριο, μετατρέπονται σε ένα εφιάλτη βίας, ασθενειών, φόβου, αποκλεισμού και διακρίσεων. Ήδη από το 2009, χρονιά ορόσημο για την ανθρωπότητα, ο πληθυσμός των πόλεων παγκοσμίως ξεπέρασε σε αριθμό αυτόν της υπαίθρου. Η ταχύτατη αστικοποίηση ήρθε να εντείνει αυτές τις συνθήκες, προκαλώντας συνωστισμό και εξαθλίωση με θύματα κυρίως γυναίκες, ηλικιωμένους, παιδιά και μετανάστες.
Σήμερα, πάνω από 800 εκατομμύρια άνθρωποι, περίπου 1 στους 10 ανθρώπους στον πλανήτη ζουν στο περιθώριο των σύγχρονων πόλεων ή σε παραγκουπόλεις, σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Χάρη στο ανθρωπιστικό τους έργο σε αστικά περιβάλλοντα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κατάφεραν να καταγράψουν τις συνέπειες που μπορεί να έχουν οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης στην υγεία των κατοίκων, συνθήκες που προκαλούν ο συνωστισμός, η έλλειψη ιατρικών εγκαταστάσεων και μονάδων υγείας και επιβαρύνονται ιδιαίτερα από την επέλαση των καταστροφικών στοιχείων της φύσης. Η οργάνωση κατορθώνει να ανταποκρίνεται με διάφορους τρόπους στα προβλήματα που συναντούν στις αστικές ζώνες. Μεταξύ άλλων, προσφέροντας περίθαλψη στα υποσιτισμένα παιδιά της Ντάκα ή στα θύματα της χολέρας και της σεξουαλικής βίας στο Πορτ Ο Πρενς, παρέχοντας πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στους μετανάστες του Γιοχάνεσμπουργκ ή αντιρετροϊκή θεραπεία στους ασθενείς του HIV/AIDS στο Ναϊρόμπι.
Η Ελλάδα δεν έχει μείνει ανέγγιχτη από τις συνέπειες της άνευ προηγουμένου, ανεξέλεγκτης αστικοποίησης που εντείνονται ακόμη περισσότερο από την οικονομική κρίση, ωθώντας πολλούς συμπολίτες μας στα όρια της φτώχιας. Ακόμη κι αν οι παραγκουπόλεις του Καράτσι ή της Κιμπέρα μάς είναι άγνωστες, ωστόσο, καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με εικόνες εξαθλίωσης, που αφορούν κυρίως στις πιο ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, όπως οι άνεργοι, οι ανασφάλιστοι και οι αποκλεισμένοι από την πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά –ντόπιοι και ξένοι- κυρίως σε αστικά κέντρα. Ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν στα όρια της επιβίωσης θα συνεχίσει ολοένα να αυξάνεται. Τα μεταναστευτικά κύματα συνεχίζουν να καταφτάνουν στα αστικά κέντρα, χωρίς καμία πρόβλεψη, σχεδιασμό, κανόνα. Είναι άκρως επείγον να αναγνωρίσουμε την ανθρωπιστική κρίση που απειλεί τους κατοίκους πολλών σύγχρονων πόλεων, για να καταφέρουμε να αντιδράσουμε πριν το πρόβλημα φτάσει και στη δική μας γειτονιά.
«Η περιοχή μου είναι πολύ υποβαθμισμένη. Οι νέοι δεν έχουν εναλλακτικές. Το ηλεκτρικό ρεύμα είναι σπάνιο. Κάθε στιγμή συμβαίνει μια συμφορά. Ζούμε σε μπαζωμένα ρέματα και σε σημεία που είναι αδύνατον να ζήσει κανείς. Υπάρχει κλίμα βίας παντού γύρω μας. Ήδη από το απόγευμα είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσεις έξω». Ντίνα, 19, Μαρτισάν, Πορτ Ο Πρενς (Αϊτή).
“Μαζεύω ανακυκλώσιμα πράγματα που οι άνθρωποι πετάνε. Στο τέλος της ημέρας τα πουλάω και βγάζω λεφτά για να φάω. Στην πατρίδα μου τη Ζιμπάμπουε ήμουν πτυχιούχος δικηγόρος. Τώρα όμως πρέπει να επιβιώσω, πράγμα που δεν είναι εύκολο, αφού το πτυχίο μου είναι ξένο και είμαι σε διαδικασία αίτησης ασύλου». Βούζι, 41, Γιοχάνεσμπουργκ.
«Ο σύζυγός μου με άφησε, έχοντας να φροντίσω για δύο κόρες και μια γιαγιά. Για να βιοποριστούμε πρέπει να δουλεύω σε διάφορα μέρη, αφήνοντας τα παιδιά μου μόνα στο σπίτι όλη μέρα. Κουβαλάω τούβλα, άμμο, ανεβαίνω σκάλες.. πολύ σκληρή δουλειά. Κάθε τόσο υποφέρω από πόνους, έχω πυρετό, βγάζω φουσκάλες και έλκη στα πόδια και τα χέρια μου. Αρρωσταίνω τουλάχιστον μια φορά το μήνα. Και είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς γιατρό ή φάρμακα. Δεν έχουμε χρήματα.». Σάλμα, 21, Ντάκα (Μπαγκλαντές).
Πάρε μέρος στο παράλληλο πρότζεκτ
Oι Γιατροί Χωρίς Σύνορα φέρνουν στο φως σκηνές επιβίωσης στο περιθώριο και των ελληνικών πόλεων μέσα από το παράλληλο, ψηφιακό πρότζεκτ #UrbanSurvivors. Ξεκινώντας στις 14/6 (εγκαίνια της φωτογραφικής έκθεσης) και μέχρι τις 30/6, καλούν το κοινό να πάρει μέρος στο πρότζεκτ ανεβάζοντας τη δική του φωτογραφία στην ειδική σελίδα στο Facebook (http://www.facebook.com/msf.greece). Η φωτογραφία αυτή θα πρέπει να εστιάζει στη σχέση ανθρώπου- πόλης και να δείχνει τη δυσκολία και τις επισφαλείς συνθήκες διαβίωσης που αντιμετωπίζουν έλληνες και ξένοι στη χώρα μας. Όλες οι απαραίτητες οδηγίες για τη συμμετοχή βρίσκονται στο www.msf.gr/urbansurvivors/project. Το κοινό θα ψηφίσει τις 10 καλύτερες από τις φωτογραφίες και στους δημιουργούς τους θα δοθεί ένα τι-σερτ “Urban Survivors” και ένας κατάλογος της έκθεσης.
