Η διαχείριση απορριμμάτων στην Ευρώπη

Με την πάροδο των ετών η ευρωπαϊκή κοινότητα τείνει να μεγαλώνει. Παράλληλα μαζί της μεγαλώνει και ο ετήσιος όγκος απορριμμάτων με το ζήτημα της διαχείρισης τους να γίνεται όλο και πιο σημαντικό.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση μόνο, παράγονται σε ετήσια βάση 3 δισεκατομμύρια τόνοι απορριμμάτων. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Eurostat statistics, κάθε κάτοικος της ΕΕ παράγει 6 τόνους απορριμμάτων, κάθε έτος.

Πέρα από το στατιστικό σκέλος της όμως η σχετική έρευνα δημιουργεί συγκεκριμένα ερωτηματικά αναφορικά με το πώς είναι δυνατό να διαχειριστούμε το συγκεκριμένο όγκο απορριμμάτων χωρίς να επιβαρύνουμε το περιβάλλον. Από το 1990 έως το 1995, ο όγκος των απορριμμάτων στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 10%, σύμφωνα με σχετική μελέτη του Οργανισμού Συνεργασίας και Ανάπτυξης (OECD). Το μεγαλύτερο ποσοστό των απορριμμάτων που παράγονται είτε οδηγούνται σε αποτεφρωτήρες είτε οδηγούνται σε χωματερές. Όπως μάλιστα σημειώνεται στη συγκεκριμένη έρευνα το 67% των απορριμμάτων στην Ευρώπη οδηγείται σε χωματερές, γεγονός το οποίο δημιουργεί σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση. Και όπως γίνεται εύκολα κατανοητό από τα παραπάνω, η χρήση χωματερών αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον φλέγοντα θέματα για την περιβαλλοντική πολιτική της Ευρώπης. Ο OECD εκτιμά πως μέχρι το 2020 η ΕΕ θα παράγει σε ετήσια βάση 45% περισσότερα απορρίμματα από το 1995. Η σοβαρότητα του ζητήματος των απορριμμάτων φαίνεται πως έχει κινητοποιήσει σε μεγάλο βαθμό τα αρμόδια όργανα της ΕΕ, τα οποία και το έχουν κατατάξει στα θέματα υψηλής προτεραιότητας.

Οι βασικές αρχές της ΕΕ

Η πολιτική της ΕΕ αναφορικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων βασίζεται στους ακόλουθους 3 άξονες: 1. Πρόληψη ενάντια στη δημιουργία απορριμμάτων: Η πρόληψη αποτελεί ίσως το σημαντικότερο από τα στοιχεία στα οποία στηρίζεται η πολιτική της ΕΕ για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Αυτό συμβαίνει γιατί, σε περίπτωση που μπορέσουμε να περιορίσουμε τον όγκο των παραγόμενων απορριμμάτων θα μπορέσουμε να διαχειριστούμε ευκολότερα τη σημερινή κατάσταση. Γίνονται επίσης πολύ σημαντικές προσπάθειες ώστε ο παραγόμενος τελικά όγκος αποβλήτων να είναι όσο το δυνατόν πιο φιλικός προς το περιβάλλον.

2. Ανακύκλωση και αξιοποίηση: όταν δεν μπορούμε να περιορίσουμε τον όγκο των απορριμμάτων, καλό είναι να μπορούμε να τα επεξεργαζόμαστε και να τα  αναχρησιμοποιούμε. Στην κατεύθυνση της ανακύκλωση βασίζεται μεγάλο κομμάτι των μέχρι σήμερα μέτρων που έχει ψηφίσει η ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια υπάρχουν και σχετικές δεσμευτικές εντολές από την πλευρά της ΕΕ προς τα μέλη της για τη μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση των απορριμμάτων. Υπάρχουν σήμερα κράτη μέλη της ΕΕ τα οποία ανακυκλώνουν το 50% των ετησίων αποβλήτων τους.

3. Βελτίωση των μεθόδων απόθεσης και αυστηροποίηση ελέγχων: Σε περίπτωση που η τελική απόθεση των απορριμμάτων αποτελεί τη μοναδική λύση, είτε γιατί η υφή τους
δεν επιτρέπει την επεξεργασία και την ανακύκλωση είτε γιατί εντάσσονται στην κατηγορία των επικινδύνων, θα πρέπει οι ενέργειες που θα ακολουθούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές αλλά και απόλυτα ελεγχόμενες ώστε να μην προκαλείται περιβαλλοντική καταστροφή και επιβάρυνση. Από την πλευρά της η ΕΕ, τα τελευταία ειδικά χρόνια έχει προχωρήσει σε σημαντική αύξηση των μέτρων προς τα μέλη της αλλά και των ελέγχων από τα αρμόδια όργανα της.