Το Ίδρυμα VINCI Autoroutes δημοσιοποιεί τα αποτελέσματα της έκδοσης του 2017 του Ευρωβαρόμετρου για την υπεύθυνη οδήγηση.
Αυτή η εκτενής έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε από την IPSOS σε 12.429 Ευρωπαίους οδηγούς από 11 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρέχει μια επισκόπηση των συμπεριφορών των Ευρωπαίων στην οδήγηση. Προσδιορίζει τις επικίνδυνες συμπεριφορές και τις καλές πρακτικές, με σκοπό να συνεισφέρει στον καλύτερο προσανατολισμό των μηνυμάτων πρόληψης σε κάθε χώρα.
Η μοιρολατρία των Ελλήνων, όπως και των Ευρωπαίων, έναντι των θανάτων από τροχαία ατυχήματα καλά κρατεί
Παρότι στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι να μειωθεί κατά το ήμισυ ο αριθμός των νεκρών την περίοδο 2010 έως 2020, οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη μειώθηκαν κατά μόλις 19% τα τελευταία έξι χρόνια. Το 2017 περισσότεροι από 1 στους 2 Ευρωπαίους (51%) θεωρούν ότι θα είναι δύσκολο να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων. Οι ελπίδες μείωσης των θανάτων μέσα στα επόμενα έτη είχαν πτωτική πορεία στην Ισπανία (-9 μονάδες) και στην Πολωνία (-8 μονάδες). Αντιθέτως, η εμπιστοσύνη των Ελλήνων αυξήθηκε μεν (+8 μονάδες) το 2017, αλλά παραμένει σε αρκετά χαμηλά επίπεδα (41%).
Η εκτεταμένη χρήση συσκευών κατά την οδήγηση έρχεται σε αντίθεση με τη συνειδητοποίηση του κινδύνου της έλλειψης προσοχής
- Η έλλειψη προσοχής αναγνωρίζεται, γενικά, από τους Ευρωπαίους ως η βασική αιτία των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων: το 57% (+5 μονάδες) συμμερίζεται αυτή την άποψη. Η αύξηση αυτή παρατηρείται και στην Ελλάδα (65%, +6 μονάδες), όπου η έλλειψη προσοχής προηγείται της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών (54%).
- Ωστόσο, πολλοί είναι οι Ευρωπαίοι που συνεχίζουν να οδηγούν ενώ χρησιμοποιούν παράλληλα το τηλέφωνό τους, το smartphone τους ή ρυθμίζουν το GPS τους. Αυτά τα καθημερινά αντικείμενα τα οποία φαίνεται να μην μπορούμε να αποχωριστούμε ούτε καν στο τιμόνι αυξάνουν τις επικίνδυνες συμπεριφορές, καθώς αποσπούν την προσοχή μας. Ωστόσο, αυτές οι πρακτικές μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα.
Έτσι, στην Ελλάδα, κατά την οδήγηση:
- το 35% ρυθμίζει το GPS του (39% στην Ευρώπη),
- το 49% τηλεφωνεί χρησιμοποιώντας το Bluetooth (43% στην Ευρώπη),
- το 26% γράφει ή/και διαβάζει SMS ή e-mail (24% στην Ευρώπη),
- το 54% τηλεφωνεί χωρίς hands-free, ποσοστό ρεκόρ (32% στην Ευρώπη),
- το 49% τηλεφωνεί με ακουστικά, ποσοστό επίσης ρεκόρ (31% στην Ευρώπη).
Ο κίνδυνος και η έλλειψη σεβασμού προέρχονται πάντα από τους άλλους: ο εφησυχασμός των Ευρωπαίων υπερισχύει της αυτοκριτικής
- Το 80% των Ευρωπαίων (84% στην Ελλάδα) παραδέχεται ότι έχει φοβηθεί εξαιτίας της επιθετικής συμπεριφοράς ενός άλλου οδηγού, φόβος που είναι αισθητός σε μεγάλο βαθμό στη Γαλλία και τη Σλοβακία (86%), αλλά λιγότερο αισθητός στις Κάτω Χώρες (65%).
- Οι Ευρωπαίοι, όπως και οι Έλληνες, εμφανίζονται πολύ επικριτικοί απέναντι στους συμπατριώτες τους. Το 83% (έως 94% στην Ελλάδα) χρησιμοποιεί τουλάχιστον ένα αρνητικό επίθετο για να χαρακτηρίσει τους άλλους ως οδηγούς: «ανεύθυνοι» για το 45% των Ευρωπαίων (60% των Ελλήνων), «αγχωμένοι» για το 36% των Ευρωπαίων (32% στην Ελλάδα), «επιθετικοί» για το 33% (35% των Ελλήνων) ακόμη και «επικίνδυνοι» για το 26% των Ευρωπαίων (35% στην Ελλάδα). Μόνο το 4% των ελλήνων οδηγών θεωρεί τους άλλους οδηγούς «ήρεμους», ποσοστό ρεκόρ στην Ευρώπη (το 11% των Ευρωπαίων συμμερίζεται την ίδια άποψη).
- Αντιθέτως, είναι πιο ανεκτικοί όταν αξιολογούν τη δική τους οδήγηση (το 97% των Ευρωπαίων και των Ελλήνων δίνουν στον εαυτό τους τουλάχιστον έναν θετικό χαρακτηρισμό). Οι Ευρωπαίοι θεωρούν τον εαυτό τους πάνω από όλα προσεκτικό (74% και έως 80% στην Ελλάδα), ήρεμο (54% και 49% στην Ελλάδα) ή ακόμη και ευγενικό (27% έναντι 19% στην Ελλάδα). Ξεκάθαρα, πολύ λιγότεροι αμφισβητούν τον εαυτό τους (μόνο το 14% των Ευρωπαίων και το 13% των Ελλήνων χρησιμοποιούν αρνητικό επίθετο για να περιγράψουν τη συμπεριφορά τους). Το 10% των Ευρωπαίων παραδέχονται, ωστόσο, ότι είναι αγχωμένοι στην οδήγηση (9% στην Ελλάδα) ακόμη και επιθετικοί (3% και 4% στην Ελλάδα). Μόνο το 1% θεωρεί τον εαυτό του ανεύθυνο ή επικίνδυνο στο τιμόνι.
- Το 54% των Ευρωπαίων και το 73% των Ελλήνων, ποσοστό ρεκόρ, παραδέχονται ότι βρίζουν άλλους οδηγούς. Το 58% των Ελλήνων (και το 46% των Ευρωπαίων) παραδέχονται ότι κορνάρουν χωρίς ιδιαίτερο λόγο κάποιον οδηγό που τους εκνεύρισε, το 38% ότι προσπερνάει από τα δεξιά σε αυτοκινητόδρομο (31% στην Ευρώπη) ή ακόμη το 45% ότι κολλάει επίτηδες στο όχημα του οδηγού που τους εκνεύρισε (31% στην Ευρώπη). Τέλος, το 21% των Ελλήνων (έναντι 15% των Ευρωπαίων) αναφέρουν ότι έχουν βγει από το όχημά τους για να διαπληκτιστούν με κάποιον άλλο οδηγό, μια πρακτική που είναι πιο διαδεδομένη στην Πολωνία (26%) και στην Ιταλία (25%).
Πολλοί βασικοί κανόνες ασφαλείας δεν τηρούνται καταλλήλως από μεγάλο μέρος των ευρωπαίων οδηγών, μεταξύ των οποίων και οι Έλληνες
- Τήρηση του ορίου ταχύτητας: Το 92% των Ελλήνων οδηγών (89% των Ευρωπαίων) παραδέχεται ότι υπερβαίνει για ορισμένα χιλιόμετρα/ώρα το όριο ταχύτητας, ενώ το 42% θεωρεί την υπερβολική ταχύτητα ως μία από τις βασικές αιτίες θανάτου από τροχαία ατυχήματα (57% στους αυτοκινητοδρόμους, ποσοστό ρεκόρ).
- Τήρηση του ορίου ταχύτητας σε περιοχές όπου εκτελούνται έργα: Το 46% (53% στην Ευρώπη) ξεχνά να μειώσει ταχύτητα κοντά σε περιοχές όπου εκτελούνται έργα, παρά τον κίνδυνο που μπορεί να εγκυμονεί αυτή η ενέργεια για το προσωπικό που απασχολείται στα έργα.
- Χρήση του φλας: Το 51% (55% στην Ευρώπη) ξεχνά να ανάψει φλας όταν κάνει προσπέραση ή αλλάζει κατεύθυνση.
- Τήρηση των αποστάσεων ασφαλείας: Το 62% (63% στην Ευρώπη) δεν τηρεί επαρκή απόσταση ασφαλείας από το προπορευόμενο όχημα.
- Κυκλοφορία σε αυτοκινητοδρόμους: Το 79% (έναντι 54% στην Ευρώπη) οδηγεί στη λωρίδα που βρίσκεται στα αριστερά της λωρίδας ήπιας κυκλοφορίας, ακόμη και η τελευταία είναι ελεύθερη. Επίσης, το 28% οδηγεί στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης (έναντι του 11% των οδηγών στην Ευρώπη), πράγμα που αποτελεί ποσοστό ρεκόρ.
- Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ: Το 28% των Ελλήνων οδηγών δηλώνει ότι οδηγεί έχοντας καταναλώσει πάνω από το επιτρεπόμενο όριο αλκοόλ, ποσοστό που αποτελεί ρεκόρ και υπερβαίνει κατά πολύ τον μέσο όρο στην Ευρώπη (11%). Οι συμπεριφορές αυτές επιβεβαιώνονται από τις δηλώσεις των οδηγών όταν ερωτώνται για τον μέγιστο αριθμό ποτηριών πάνω από τα οποία δεν επιτρέπεται να οδηγούν: 2,8 για τους Έλληνες έναντι 2 ποτηριών κατά μέσο όρο για τους Ευρωπαίους.
- Χρήση της ζώνης ασφαλείας: Το 47% (έναντι 21% στην Ευρώπη) οδηγεί χωρίς ζώνη ασφαλείας, ποσοστό ρεκόρ.
- Ναρκωτικές ουσίες: Το 1% των Ελλήνων (και το 2% των Ευρωπαίων) παραδέχεται ότι έχει οδηγήσει έχοντας καπνίσει χασίς.
Ο κατάλογος των χωρών στις οποίες οι οδηγοί φαίνονται πιο υπεύθυνοι (με τα μάτια των Ευρωπαίων)
- Οι Σουηδοί θεωρούνται οι καλύτεροι οδηγοί για τους Ευρωπαίους: Το 38% των Ευρωπαίων θεωρεί τους Σουηδούς τους πιο υπεύθυνους οδηγούς στην Ευρώπη, κάτι που επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της χώρας για τα τροχαία ατυχήματα (27 νεκροί ανά εκατομμύρια κατοίκων, έναντι 50 νεκρών κατά μέσο όρο στην Ευρώπη). Ακολουθούν οι Γερμανοί, μετά οι Ολλανδοί και στην τέταρτη θέση οι Βρετανοί.
- Αντιθέτως, οι Ιταλοί θεωρούνται οι λιγότερο υπεύθυνοι οδηγοί στην Ευρώπη, μια άποψη που συμμερίζεται το 27% των Ευρωπαίων. Ακολουθούν οι Έλληνες (18%) και οι Πολωνοί (16%). Οι Γάλλοι κατέχουν την τέταρτη θέση από κοινού με τους Ισπανούς (8%). Οι πέντε τελευταίοι τοποθετούν επίσης τη χώρα τους στην κορυφή της κατάταξης με τους λιγότερο υπεύθυνους οδηγούς.
Επικέντρωση στην υπνηλία κατά την οδήγηση: οι καλές πρακτικές που πρέπει να γενικευθούν
Υπνηλία, παρ’ ολίγον ατυχήματα και ατυχήματα
Το 33% των Ελλήνων (38% των Ευρωπαίων) αναγνωρίζει την υπνηλία ως μία από τις βασικές αιτίες των θανατηφόρων ατυχημάτων στους αυτοκινητοδρόμους και το 5% (8% για τους Ευρωπαίους) στους δρόμους. Το 25% των Ελλήνων (και το ίδιο ποσοστό των Ευρωπαίων) πιστεύει ότι έχει αποκοιμηθεί για μερικά δευτερόλεπτα στο τιμόνι. Το 9% των Ελλήνων (14% των Ευρωπαίων) θεωρούν ότι έχουν μπει στη λωρίδα έκτακτης ανάγκης ή ότι έχουν ανέβει στο κράσπεδο επειδή ήταν απρόσεκτοι ή επειδή αποκοιμήθηκαν. Ωστόσο, το 48% των Ελλήνων (41% των Ευρωπαίων) παραδέχονται ότι έχουν αισθανθεί πολύ κουρασμένοι, αλλά παρόλα αυτά έχουν οδηγήσει επειδή ήταν αναγκασμένοι να το κάνουν.
Υποχρέωση για ύπνο και χρόνος οδήγησης
Ενώ το 70% των Ελλήνων (71% των Ευρωπαίων) θεωρούν ότι δεν πρέπει να οδηγούν ενώ είναι κουρασμένοι, παρά πολλοί είναι εκείνοι που εξακολουθούν να οδηγούν σε αυτή την κατάσταση (55% έναντι 36% στην Ευρώπη). Υποφέρουν από χρόνιο έλλειμμα ύπνου (το 23% των Ελλήνων και το 18% των Ευρωπαίων κοιμούνται 6 ώρες ή λιγότερο κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, ενώ η διάρκεια του ύπνου τους, χωρίς περιορισμούς και σύμφωνα με τις ανάγκες τους, είναι μεγαλύτερη τα σαββατοκύριακα και στις διακοπές) ή/και περιστασιακά, κυρίως την παραμονή μεγάλων ταξιδιών με το αυτοκίνητο (το 87% κοιμάται πιο αργά ή σηκώνεται πιο νωρίς απ’ ό,τι συνήθως και το 88% τελειώνει τις προετοιμασίες την παραμονή της αναχώρησης έως και αργά το βράδυ, ποσοστά που αποτελούν ρεκόρ έναντι 81% και 76% αντιστοίχως για τους Ευρωπαίους).
Σε αυτό προστίθεται και ο ακόμη μεγαλύτερος χρόνος οδήγησης με ένα διάλειμμα κατά μέσο όρο έπειτα από 3 ώρες και 14λεπτά οδήγησης για τους Ευρωπαίους και 3 ώρες και 40 λεπτά για τους Έλληνες οδηγούς.
Αρχίζουν να επιβάλλονται ορισμένες καλές πρακτικές για την πρόληψη της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της οδήγησης
Παρόλο που υπάρχουν πολλές ιδέες για τους τρόπους αντιμετώπισης της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της οδήγησης (το 84% των Ελλήνων πιστεύει ότι μπορεί να αντισταθεί στον ύπνο συζητώντας με έναν άλλο συνεπιβάτη, το 61% ακούγοντας μουσική ή ραδιόφωνο και το 67% ανοίγοντας το παράθυρο, έναντι 81%, 61% και 59% αντιστοίχως για τους Ευρωπαίους), είναι απαραίτητο να υπάρχουν καλά αντανακλαστικά. Έτσι:
- Το 42% των Ελλήνων παίρνει έναν υπνάκο κατά τη διάρκεια της διαδρομής (+5 μονάδες σε σχέση με το 2016) και για τους Ευρωπαίους το 60% (+4 μονάδες).
- Το 94% των Ελλήνων, ποσοστό ρεκόρ (και το 84% των Ευρωπαίων) προγραμματίζουν τις αναχωρήσεις μεγάλων ταξιδιών ανάλογα με το πόσο κουρασμένοι περιμένουν να είναι.
- Το 74% των Ελλήνων οδηγών (και το 73% των Ευρωπαίων) αλλάζει οδηγό κατά τη διάρκεια της διαδρομής.
