Η στρατηγική σημασία της Κυκλικής Οικονομίας για την αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας και τα προαπαιτούμενα για την επιτάχυνση της μετάβασης σε αυτό το νέο οικονομικό μοντέλο, αναδείχθηκαν στο Ανοιχτό Σκέλος της ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ) που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 14 Ιουλίου στο Αίγλη Garden στο Ζάππειο.
Κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος παρουσίασε το σχέδιο πέντε (5) μέτρων του Υπουργείου για τη σύγχρονη διαχείριση των απορριμμάτων. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Γενικός Γραμματέας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων κ. Κωνσταντίνος Αραβώσης και ο Πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης κ. Νίκος Χιωτάκης.
Κατά την εναρκτήρια ομιλία του, ο Πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ κ. Δημήτρης Κονταξής ανέδειξε τη συμβολή της Κυκλικής Οικονομίας στην επόμενη μέρα της Ελλάδας και σημείωσε χαρακτηριστικά: «Η Κυκλική Οικονομία είναι ζωτικής σημασίας αναγκαιότητα για τη χώρα και τους πολίτες της και όχι μια πολυτέλεια που μπορεί να περιμένει. Δεν έχουμε ούτε λεπτό για χάσιμο.»
Ακριβώς για το λόγο αυτό, όπως επισημάνθηκε στο Ανοικτό Σκέλος της ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά με αυτή τη μορφή, ο ΣΕΠΑΝ ενισχύει στρατηγικά την παρουσία του στον δημόσιο διάλογο για την Κυκλική Οικονομία.
Ο κ. Κονταξής υπογράμμισε πως με υψηλό αίσθημα θεσμικής ευθύνης, ο ΣΕΠΑΝ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις προκειμένου να αξιοποιηθούν τα οφέλη της Κυκλικής Οικονομίας για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Αναλυτικότερα, ο Πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ αναφέρθηκε στην ανάγκη για:
– Ορθή καταγραφή των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων της διαχείρισης αποβλήτων με την αξιοποίηση του Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων και την περαιτέρω ανάπτυξή του.
– Προτυποποίηση διεργασιών και προϊόντων ανακύκλωσης παράλληλα με τη δημιουργία δευτερογενών αγορών για τα προϊόντα αυτά.
– Προώθηση και ουσιαστική ενθάρρυνση της βιομηχανικής συμβίωσης.
– Ενεργοποίηση της επιβολής τέλους ταφής, σύμφωνα με το άρθρο 43 του Ν.4042/2012.
– Ενίσχυση της Ενεργειακής Αξιοποίησης αποβλήτων ως εναλλακτικής επιλογής της ταφής.
– Εναρμόνιση του εθνικού θεσμικού πλαισίου με το Ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για την ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων.
– Διαχείριση των βιοαποβλήτων με την ενεργοποίηση του πλαισίου για τη χωριστή συλλογή τους και την ανάπτυξη δικτύων για την ανάκτησή τους.
Καταλήγοντας στην τοποθέτησή του, ο Πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ επεσήμανε με έμφαση τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί και πρέπει να αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας στην προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας. «Αυτό που θα κάνει τη διαφορά στην Κυκλική Οικονομία είναι ο ιδιωτικός τομέας. Εδώ σήμερα χτυπάει η καρδιά της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα. Εδώ που εκπροσωπούνται όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, οι οποίες έχουν επενδύσει, έχουν δώσει αποτελέσματα, έχουν προσφέρει και είναι έτοιμες να επενδύσουν ξανά» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Κονταξής.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Προέδρου του ΣΕΠΑΝ κ. Δημήτρη Κονταξή.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ Περιβάλλοντος και Ενέργειας,
Αξιότιμε κ. Γενικέ Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων,
Αξιότιμε Πρόεδρε του Ε.Ο.ΑΝ,
Αγαπητά Μέλη του ΣΕΠΑΝ,
Με πολλή χαρά σας καλωσορίζω στο Ανοιχτό Σκέλος της ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων και σας ευχαριστώ θερμά όλους που ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή μας.
Η Γενική Συνέλευσή μας συνιστά κορυφαία διαδικασία για τη λειτουργία του ΣΕΠΑΝ. Θέλω να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες μου προς όλα τα μέλη μας για την εμπιστοσύνη τους. Η εμπιστοσύνη αυτή είναι μεγάλη τιμή, αλλά και μεγάλη ευθύνη να αποδειχθούμε αντάξιοί της.
Οι καιροί είναι γεμάτοι προκλήσεις. Αυτή είναι μια βεβαιότητα μέσα στις αβεβαιότητες που δημιουργεί η νέα πραγματικότητα που διαμόρφωσε σε όλο τον πλανήτη η πανδημία του νέου κορονοϊού.
Ο παγκόσμιος διάλογος έχει εκ των πραγμάτων στην ατζέντα του τα όρια της παγκοσμιοποίησης, τη σχέση της δημόσιας υγείας με την κλιματική αλλαγή, την εμφανή αδυναμία πολλών διεθνών θεσμών να ανταποκριθούν στην αποστολή τους.
Αλλά και σε εθνικό επίπεδο εξελίσσεται ένας δημόσιος διάλογος για το νέο αναπτυξιακό πρότυπο που έχει ανάγκη η χώρα, προκειμένου η οικονομική επανεκκίνηση, που απαιτείται, να οδηγήσει στην ενδυνάμωση των πραγματικών δυνατοτήτων μας, με όρους καινοτομίας, εξωστρέφειας και κοινωνικής συνοχής.
Η βιώσιμη ανάπτυξη, με καθαρό περιβαλλοντικό πρόσημο, αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση για το παρόν και το μέλλον.
Στο πλαίσιο της θεσμικής αποστολής του, ο ΣΕΠΑΝ αξιοποιεί κάθε ευκαιρία και κάθε δυνατότητα για να συμβάλλει εποικοδομητικά σε αυτό τον διάλογο. Γι’ αυτό και πήραμε πρώτη φορά φέτος την πρωτοβουλία να καθιερώσουμε το ανοικτό σκέλος στη διαδικασία της ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσής μας. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται σε μια συνολικότερη στρατηγική ενίσχυσης της παρουσίας του Συνδέσμου στο δημόσιο διάλογο για τη συμβολή της Κυκλικής Οικονομίας στην επόμενη μέρα της Ελλάδας. Ελπίζουμε ότι στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο, θα έχουμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε και την πρώτη Έκθεση για την Κυκλική Οικονομία στην Ελλάδα.
Κυρίες και Κύριοι,
«Τίποτε δεν μπορεί να αντισταθεί σε μια ιδέα που έχει έρθει η ώρα της”. Και πράγματι, όλα συνηγορούν πως έχει έρθει η ώρα της Κυκλικής Οικονομίας. Ήδη από το 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αναγνωρίσει τη σημασία της Κυκλικής Οικονομίας, προχωρώντας στην υιοθέτηση μιας πρώτης φιλόδοξης δέσμης μέτρων με σημαντικές προοπτικές για τη διαμόρφωση νέων θέσεων εργασίας και προϋποθέσεων ανάπτυξης των Ευρωπαϊκών οικονομιών, την οποία και συμπλήρωσε το Μάρτιο του 2020.
Η Κυκλική Οικονομία βρίσκεται επίσης στο επίκεντρο του Ευρωπαϊκού «Green Deal» που συνιστά τον οδικό χάρτη πορείας για να επιτύχουμε τη βιωσιμότητα της οικονομίας της ΕΕ. Μιας σύγχρονης, αποδοτικής ως προς τη χρήση των πόρων και ανταγωνιστικής οικονομίας.
Η ευρωπαϊκή στρατηγική είναι ξεκάθαρη. Μετάβαση σε ένα βιώσιμο ανατροφοδοτικό μοντέλο ανάπτυξης, όπως το κυκλικό, το οποίο διασφαλίζει την εξοικονόμηση φυσικών πόρων και συμβάλλει θετικά στην επιτυχή αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Κυκλική Οικονομία είναι η ευρωπαϊκή απάντηση για να συρρικνωθεί η παραγωγή αποβλήτων, να μεγιστοποιηθεί η ανάκτηση υλικών, πόρων και ενέργειας και να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα και η απασχόληση.
Παρά ταύτα, η Ελλάδα, δυστυχώς, με ευθύνη του Δημοσίου, εξακολουθεί να είναι ουραγός στην ανακύκλωση και ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων πανευρωπαϊκά, καθώς θάβουμε το 80% των αποβλήτων που παράγουμε.
Αυτή την προβληματική κατάσταση οφείλουμε να μετατρέψουμε μέσω της ανάπτυξης της Κυκλικής Οικονομίας σε ευκαιρία. Γιατί στον ΣΕΠΑΝ πιστεύουμε ακράδαντα ότι η Κυκλική Οικονομία είναι μία πραγματικά μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα. Ευκαιρία για ανασυγκρότηση του παραγωγικού προτύπου της χώρας και πραγματική σύγκλιση με το ευρωπαϊκό βιοτικό επίπεδο.
Τα καλά παραδείγματα υπάρχουν. Η πανευρωπαϊκή πρωτιά στην ανακύκλωση των απόβλητων λιπαντικών ελαίων. Η εξαιρετικά επιτυχημένη ανακύκλωση μπαταριών, η δυναμική ανακύκλωση μετάλλων, χαρτιού, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων. Η μεγάλη δυνατότητα ανάκτησης ενέργειας από τις εγχώριες βιομηχανίες τσιμέντου, η παραγωγή βιοαερίου κ.α.
Την ίδια στιγμή, το Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (ΗΜΑ) συνιστά πρότυπο συνεργασίας μεταξύ της αγοράς και της αρμόδιας δημόσιας Αρχής και έμπρακτο παράδειγμα της συνεισφοράς των εταιρειών μελών μας, που δεν περιμένουν τα πάντα από το κράτος αλλά επενδύουν πρώτες στο μέλλον προς όφελος όλων. Γι’ αυτό και είναι εξαιρετικής σημασίας η συνεπής εφαρμογή του, για την αντικειμενική καταγραφή και τεκμηρίωση των αποτελεσμάτων ανακύκλωσης.
Αυτά είναι παραδείγματα που δείχνουν πως μπορούμε. Με την προϋπόθεση βέβαια πως η Κυκλική Οικονομία δεν θα είναι περιστασιακή ενασχόληση, αλλά θα γίνει υψηλή προτεραιότητα. Είναι στο χέρι μας!
Κύριε Υπουργέ,
Στο πρόσωπό σας όπως και συνολικά στην κυβέρνηση, αλλά και στο ευρύτερο πολιτικό φάσμα, αναγνωρίζουμε πολιτικούς που είναι έτοιμοι να ακούσουν και να κάνουν πράγματα για να κινηθεί η χώρα μπροστά ως προς το περιβάλλον και την οικονομία. Το διαπιστώσαμε τόσο με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες σας, όπως ο Περιβαλλοντικός Νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα και το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων που συζητήθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο όσο και με το διαρκές ενδιαφέρον σας για τη συμμόρφωση της χώρας μας με το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων και την ενεργειακή αξιοποίηση.
Γνωρίζετε σίγουρα καλύτερα από τον καθένα την ισχυρή πολιτική βούληση που απαιτείται για να αντιμετωπιστούν χρόνιες παθογένειες και να πάψουν να λειτουργούν ως τροχοπέδη στην πορεία της χώρας. Γι’ αυτό και προσβλέπουμε με εμπιστοσύνη σε μια ειλικρινή και παραγωγική συνεργασία με το Υπουργείο, η οποία θα μπορούσε να πάρει, όπως έχουμε προτείνει, αφενός τη συμμετοχή της βιομηχανίας ανακύκλωσης στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ε.Ο.ΑΝ., αφετέρου της δημιουργίας μιας μόνιμης επιτροπής διαβούλευσης με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με κοινό στόχο να αξιοποιηθεί από την Πολιτεία η εμπειρία της βιομηχανίας ανακύκλωσης και να προωθηθούν οι λύσεις στα χρόνια προβλήματα.
Σε αυτή την κατεύθυνση και με υψηλό αίσθημα θεσμικής ευθύνης, ο ΣΕΠΑΝ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για να αξιοποιηθούν τα οφέλη της Κυκλικής Οικονομίας και να επωφεληθούν οι επιχειρήσεις και οι πολίτες τα μέγιστα, σε όρους ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος.
Επιγραμματικά θα αναφέρω μόνον μερικές από αυτές, όπως:
– Την ορθή καταγραφή των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων της διαχείρισης αποβλήτων μέσα από το ΗΜΑ. Να προκύπτουν, δηλαδή, μέσα από την ηλεκτρονική αυτή βάση τα ορθά στοιχεία της διαχείρισης κάθε ρεύματος αποβλήτων, ενισχύοντας την αξιοπιστία και την διαφάνεια.
– Την αξιοποίηση του ΗΜΑ και την ανάπτυξή του σε κύριο εργαλείο της Δ.Δ. και των Ελεγκτικών Περιβαλλοντικών Οργάνων.
-Την προτυποποίηση διεργασιών και προϊόντων ανακύκλωσης παράλληλα με τη δημιουργία δευτερογενών αγορών για τα προϊόντα αυτά. Η ορθή καταμέτρηση των ποσοστών ανακύκλωσης αποτελεί βάση για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Άλλωστε η ανακύκλωση αποτελεί τον πυρήνα της Κυκλικής Οικονομίας.
-Την προώθηση και ουσιαστική ενθάρρυνση της βιομηχανικής συμβίωσης.
– Η ενεργοποίηση επιβολής τέλους ταφής, ώστε να αποτελέσει ένα οικονομικό κίνητρο για την αποφυγή της υγειονομικής ταφής των αστικών αποβλήτων.
– Την ενίσχυση της Ενεργειακής Αξιοποίησης ως εναλλακτικής επιλογής της ταφής. Η ανακύκλωση προηγείται της ενεργειακής αξιοποίησης, αλλά και η ενεργειακή αξιοποίηση των υπολειμμάτων της ανακύκλωσης, καθώς και των μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων πρέπει να προηγείται σαφώς της υγειονομικής ταφής. «Κανένας πόρος δεν πάει χαμένος»
– Τη διαχείριση των βιοαποβλήτων με την ενεργοποίηση του πλαισίου για τη χωριστή συλλογή τους και την ανάπτυξη δικτύων για την ανάκτησή τους.
Όλες αυτές οι προτάσεις αποσκοπούν στην προώθηση της Κυκλικής Οικονομίας από την Πολιτεία. Πάνω απ’ όλα, όμως, αυτό που θα κάνει τη διαφορά στην Κυκλική Οικονομία είναι ο ιδιωτικός τομέας. Εδώ σήμερα χτυπάει η καρδιά της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα. Εδώ που εκπροσωπούνται όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, οι οποίες έχουν επενδύσει, έχουν δώσει αποτελέσματα, έχουν προσφέρει και είναι έτοιμες να επενδύσουν ξανά.
Το momentum για την Κυκλική Οικονομία είναι τώρα. Τώρα που η ολόκληρη η Ευρώπη κάνει στροφή στην Κυκλική Οικονομία, τώρα που η επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας χρειάζεται στοχευμένη αναπτυξιακή ώθηση, ώστε να μη μετρήσει άλλες «χαμένες ευκαιρίες». Τώρα που παρά τις αντιξοότητες της συγκυρίας λόγω των συνεπειών της πανδημίας, υπάρχει και μία μεγάλη ευκαιρία.
Η Ελλάδα με βάση την πρόταση της Κομισιόν αναμένεται να λάβει ένα ποσό ύψους 32 δισ ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 18% του ΑΕΠ της χώρας. Οι πόροι αυτοί μαζί με τα κονδύλια του ΕΣΠΑ μπορούν να φτάσουν ακόμα και τα 50 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο ¼ του ελληνικού ΑΕΠ.
Το πακέτο χρημάτων είναι μεγάλο και άλλο τόσο μεγάλη είναι και η ευθύνη να σχεδιαστεί με όρους μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας η αναπτυξιακή δυναμική της χώρας. Επένδυση στην Κυκλική Οικονομία σημαίνει επένδυση σε ένα κοινό ελπιδοφόρο μέλλον, με βιώσιμη ανάπτυξη για όλους, σε όλη την Ελλάδα.
Κύριε Υπουργέ,
Κυρίες και Κύριοι,
Αγαπητοί Φίλοι,
Καθώς η χώρα ξεκινάει την επανεκκίνηση της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας, η εξαιρετικά επιτυχημένη υγειονομική αντιμετώπιση της πρώτης φάσης της κρίσης του κορονοϊού αποτελεί πολύτιμο εφόδιο. Η αναβαθμισμένη διεθνής εικόνα της χώρας επιτρέπει η προσπάθεια επανεκκίνησης να γίνεται σε ένα περιβάλλον αισιοδοξίας και αυτοπεποίθησης με πολύτιμο κεφάλαιο την αξιοσημείωτη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ Πολιτείας και πολιτών.
Η στροφή στην Κυκλική Οικονομία είναι στροφή σε ένα μέλλον με βιώσιμη προοπτική. Η Κυκλική Οικονομία είναι ζωτικής σημασίας αναγκαιότητα για τη χώρα και τους πολίτες της και όχι μια πολυτέλεια που μπορεί να περιμένει. Δεν έχουμε ούτε λεπτό για χάσιμο. Αντίθετα πρέπει να κινηθούμε γρήγορα και αποφασιστικά στη βάση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού που θα συμβάλλει στην μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των αποβλήτων, στον περιορισμό της ποσότητας που διατίθεται προς ταφή, τη βελτίωση του εφοδιασμού της βιομηχανίας με πρώτες ύλες, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη μείωση της χρήσης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τελικά τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η Κυκλική Οικονομία έχει μόνον οφέλη και πλεονεκτήματα. Αξίζει να εργαστούμε συλλογικά και συστηματικά για να πετύχουμε.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. »
