Ολοκληρώθηκε το καινοτόμο έργο LIFE RE-WEEE μετά από 5 χρόνια συνεχούς κι εντατικής δουλειάς για την ανάπτυξη υποδομών «προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση» και τη δημιουργία κουλτούρας πρόληψης παραγωγής Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ).
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από το χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ, Life Environment.
Εταίροι του έργου είναι η Ανακύκλωση Συσκευών, Συντονιστής Δικαιούχος, ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, το Πράσινο Ταμείο, το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, καθώς και το Ευρωπαϊκό δίκτυο RREUSE. Στο πλαίσιο του Έργου και σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία και τις βασικές αρχές που αυτό διέπει, αναπτύχθηκαν, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, δύο Κέντρα Διαλογής και Ταξινόμησης (ΚΔΤ).
Το πρώτο ΚΔΤ λειτούργησε στην Αττική τον Φεβρουάριο του 2019 από την εταιρεία «ECORESET», η οποία δραστηριοποιείται παράλληλα σε άλλες εργασίες διαχείρισης ΑΗΗΕ και το δεύτερο στην Κεντρική Μακεδονία τον Ιούλιο του 2019 από την εταιρεία «ΧΕΡΜΕΣ ΙΚΕ» σε συνεργασία με το Δήμο Ωραιοκάστρου, που παραχώρησε τις κτηριακές υποδομές. Τον εξοπλισμό και τα αναλώσιμα του ΚΔΤ έχει προμηθευτεί και χρηματοδοτήσει το Πράσινο Ταμείο. Τα ΑΗΗΕ που οδηγούνται στα ΚΔΤ προέρχονται κυρίως από τα καταστήματα, όπου τα παραδίδουν οι πολίτες.
Οι βασικές εργασίες που λαμβάνουν χώρα στα ΚΔΤ είναι η συγκέντρωση, η διαλογή (οπτικός έλεγχος) και η ταξινόμηση των ΑΗΗΕ, ανάλογα με την κατάστασή τους, με σκοπό να ακολουθήσει προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση ή επεξεργασία. Η λειτουργία των ΚΔΤ λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τεχνικές προδιαγραφές που αναπτύχθηκαν από το έργο LIFE RE-WEEE για όλα τα στάδια εργασιών.
Τα δύο ΚΔΤ λειτουργούν βάσει του ίδιου διαχειριστικού σχεδίου, όσον αφορά στη διαχείριση των ΑΗΗΕ. Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας τους, οι εργασίες διαχείρισης των ΚΔΤ συγχρηματοδοτήθηκαν κατά 60% από την ΕΕ, ενώ το υπόλοιπο κόστος για την παρεχόμενη υπηρεσία της «προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση» καλύφθηκε από την Ανακύκλωση Συσκευών. Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας τους, συνολικά και για τα δύο ΚΔΤ, έχουν υποστεί οπτικό έλεγχο 3.100 τόνοι ΑΗΗΕ, ενώ πάνω από τη μισή ποσότητα (1.600 τόνοι) οδηγήθηκε σε περαιτέρω εργασίες προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση. Οι 347 τόνοι (11%) από αυτούς που έχουν υποστεί οπτικό έλεγχο, έχουν περάσει επιτυχώς όλες τις εργασίες προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση και αποτελούν Επαναχρησιμοποιούμενο Ηλεκτρικό και Ηλεκτρονικό Εξοπλισμό (ΕΗΗΕ), ενώ 104 τόνοι Με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Περιβάλλον και του Πράσινου Ταμείου έχουν ήδη πωληθεί στην ελληνική και διεθνή αγορά.
Ο μη ΕΗΗΕ έχει οδηγηθεί στις μονάδες επεξεργασίας με τις οποίες συνεργάζεται η Ανακύκλωση Συσκευών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το υψηλότερο δυναμικό επαναχρησιμοποίησης παρουσιάζει ειδικός εξοπλισμός, όπως POS, καθώς laptop και tablet. Από τα 1.615 τεμάχια laptop και tablet που πέρασαν επιτυχώς τον οπτικό έλεγχο, το 19% έχει ήδη πωληθεί (323 τμχ), ενώ από τα 1.612 τεμάχια ειδικού εξοπλισμού, όπως POS, που πέρασαν επιτυχώς τον οπτικό έλεγχο, το 93% έχει ήδη πωληθεί (1.500 τμχ). Μετά το τέλος του έργου οι υποδομές θα συνεχίσουν να λειτουργούν από τους αναδόχους «ECORESET» και «ΧΕΡΜΕΣ ΙΚΕ» για τουλάχιστον 5 έτη συνολικά, σύμφωνα με σύμβαση συνεργασίας με την Ανακύκλωση Συσκευών και με δυνατότητα επέκτασης της συνεργασίας.
Η Ανακύκλωση Συσκευών θα συμμετέχει στο διαχειριστικό κόστος για την παρεχόμενη υπηρεσία της «προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση» με τίμημα που καθορίστηκε από την διαγωνιστική διαδικασία. Ο Οδηγός πρόληψης παραγωγής ΑΗΗΕ και ορθών πρακτικών διαχείρισης ΑΗΗΕ θα διανεμηθεί σε αντίστοιχα συστήματα στην Ευρώπη καθώς και στην ΕΕ. Οι τεχνικές προδιαγραφές για όλα τα στάδια λειτουργίας των ΚΔΤ θα προταθούν για ενσωμάτωση στο Νομοθετικό πλαίσιο της χώρας. Στο πλαίσιο της δημιουργίας κουλτούρας πρόληψης παραγωγής ΑΗΗΕ, σχεδιάστηκε η διαδικτυακή πλατφόρμα Re(W)eee για ανταλλαγή ή δωρεά Ηλεκτρικών και Ηλεκτρονικών Συσκευών, η οποία είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του έργου www.rewee.gr.
Την πλατφόρμα μπορούν να επισκέπτονται πολίτες και κοινωνικές επιχειρήσεις, καθώς θα συνεχίσει να λειτουργεί. Επιδίωξη του έργου είναι να γίνει ευρύτερα γνωστή και να προωθηθεί μέσω ενεργειών δημοσιότητας. Κατά τη διάρκεια του έργου διοργανώθηκαν 7 εκδηλώσεις «Repair Café», στις οποίες οι πολίτες μπορούσαν να επισκευάσουν δωρεάν κάποιες βλάβες στις μικροσυσκευές τους, αλλά και να ενημερωθούν για το πώς μπορούν να επισκευάζουν μόνοι τους εύκολες και συνήθεις βλάβες στις συσκευές τους. Σύμφωνα με σχέδιο νόμου που βρίσκεται σε διαβούλευση, εργασίες ανάλογες με αυτές των «Repair Café» θα μπορούν να λαμβάνουν χώρα σε κέντρα πρότυπης επαναχρησιμοποίησης που θα δημιουργηθούν από τους ΟΤΑ. Επίσης, στο πλαίσιο του έργου, αναπτύχθηκαν Οδηγοί για τους πολίτες με συμβουλές επέκτασης του χρόνου ζωής των συσκευών τους, καθώς και τρόπους επισκευής τους σε περίπτωση απλών βλαβών. Βάσει σχεδιασμού, οι Οδηγοί πρόκειται να διανεμηθούν στους δήμους και τα καταστήματα ηλεκτρικών ειδών.
Το έργο LIFE RE-WEEE θα αποτελέσει βάση για την εφαρμογή της Στρατηγικής Κυκλικής Οικονομίας που έχει τεθεί από την ΕΕ από το 2016 με προτεραιότητα στον ΗΗΕ. Το έργο θα συμβάλλει, επίσης, στις δράσεις του LIFE-IP CEI-Greece «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα», πάντα στις επιταγές του νέου εγκεκριμένου ΕΣΔΑ 2020-2030, που περιλαμβάνει προβλέψεις για την επαναχρησιμοποίηση και για δράσεις σχετικά με την κυκλική οικονομία.
