Η Μαρία Ζιούβελου και ο Άγης Παπαστεργίου, CMO & CSR Leader και Partner Strategy Consulting Leader αντίστοιχα της Deloitte, μας μίλησαν για το στρατηγικό σχέδιο για την αναβίωση του Χωριού της Χάλκης, που έχει αναλάβει pro bono η εταιρεία, αλλά και για τις γενικότερες δράσεις της στον χώρο της εταιρικής υπευθυνότητας. Ακόμη, μας εξήγησαν τον εταιρικό σκοπό της Deloitte και τη σημασία του purpose για το επιχειρείν γενικότερα.
Γράφει o Δημήτρης Τσουκαλάς
Πρόσφατα, η Deloitte, στο πλαίσιο των δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που υλοποιεί, εκπόνησε στρατηγικό σχέδιο για την αναβίωση του ιστορικού οικισμού Χωριό της Χάλκης. Τι σας οδήγησε στη συγκεκριμένη απόφαση; Πώς επιλέξατε τον συγκεκριμένο οικισμό;
Μαρία Ζιούβελου: Το στρατηγικό σχέδιο για την αναβίωση του Χωριού της Χάλκης έρχεται ως συνέχεια της pro bono μελέτης μας για την βιώσιμη ανάπτυξη της Αστυπάλαιας σε πρότυπο νησί βιώσιμης ανάπτυξης. Αποτελεί, λοιπόν, τη δεύτερη από τις δράσεις μας με σκοπό να βοηθήσουμε ακριτικούς προορισμούς να προσελκύουν νέους ανθρώπους από την Ελλάδα και τον κόσμο ως μόνιμους κατοίκους, αλλά και ως επισκέπτες. Η ιδέα να αναλάβουμε τον στρατηγικό σχεδιασμό για την αναβίωση του ιστορικού οικισμού Χωριό της Χάλκης γεννήθηκε πριν 2 χρόνια. Επισκεφθήκαμε τότε τη Χάλκη σε μια από τις αποστολές της Axion Hellas, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας για την ενδυνάμωση των ακριτικών περιοχών της Ελλάδας. Ο Δήμαρχος της Χάλκης, κ. Ευάγγελος Φραγκάκης μοιράστηκε μαζί μας το όραμά του να δει ξανά ζωντανό τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Χωριό με σκοπό να αυξηθεί ο πληθυσμός ολόκληρου του νησιού. Ο οικισμός Χωριό έχει ιστορία ως αρχαιολογικός, και παλιότερα υπήρξε η πρωτεύουσα του νησιού, με 52 οικογένειες και 287 κτίσματα. Στο πλαίσιο λοιπόν των δράσεών μας που υποστηρίζουν ακριτικές περιοχές, αποφασίσαμε να δουλέψουμε αφιλοκερδώς για να βρούμε λύσεις που θα βοηθήσουν στη μακροπρόθεσμη αύξηση του μόνιμου πληθυσμού της Χάλκης, αξιοποιώντας τον παραδοσιακό οικισμό Χωριό.
Πώς εντάσσεται αυτή η δράση στη γενικότερη φιλοσοφία και στρατηγική της Deloitte αναφορικά με την ΕΚΕ;
Μαρία Ζιούβελου: Στη Deloitte ο εταιρικός μας σκοπός είναι όχι μόνο να δημιουργούμε θετικό αντίκτυπο στους πελάτες μας, αλλά και στους ανθρώπους μας, στην κοινωνία και στο περιβάλλον.
Στηρίζουμε αυτόν τον σκοπό κάθε χρόνο, με μια σειρά από δράσεις σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο μέσα από τα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και μέσω του Deloitte Foundation.
Στο πλαίσιο των δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μας, υλοποιήσαμε τον στρατηγικό σχεδιασμό αναβίωσης του Χωριού της Χάλκης. Αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και την εμπειρία των ανθρώπων μας, στηρίζουμε έμπρακτα την τοπική κοινωνία να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ένα βιώσιμο μέλλον. Έτσι, κάνουμε πράξη τη δέσμευσή μας να δημιουργούμε θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία.
Τι ακριβώς περιλαμβάνει το στρατηγικό σχέδιο και ποια οφέλη μπορεί να έχει για τον οικισμό;
Άγης Παπαστεργίου: Αναζητώντας απαντήσεις στο πρόβλημα της μείωσης των μόνιμων κατοίκων της Χάλκης, στην Deloitte αναπτύξαμε έναν στρατηγικό σχεδιασμό που εστιάζει στην εξεύρεση λύσεων για τη μακροπρόθεσμη αύξηση του μόνιμου πληθυσμού της, μέσω, μεταξύ άλλων, της αξιοποίησης του εγκαταλελειμμένου παραδοσιακού οικισμού Χωριό.
Μέσα από το συγκεκριμένο σχέδιο, η Χάλκη αποκτά τη δυνατότητα να οραματίζεται την είσοδό της σε μια νέα εποχή, που θα την επανατοποθετεί στον χάρτη τόσο ως τον ιδανικό τουριστικό προορισμό, όσο, όμως, και ως εξαιρετική τοποθεσία μόνιμης διαβίωσης. Το αναπτυξιακό μοντέλο που προτείνουμε για τη Χάλκη μετασχηματίζει το Χωριό σε ένα οικοσύστημα με κοινό ενδιαφέρον την τέχνη, τη δημιουργία και τον πολιτισμό,.
Σε αυτό το πλαίσιο, το στρατηγικό σχέδιο προβλέπει την αναστήλωση του οικισμού Χωριό και τη δημιουργία ατελιέ, εργαστηρίων τέχνης, εκθέσεων και σχετικών καταστημάτων, συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και στην προσέλκυση νέων μόνιμων κατοίκων.
Οι στόχοι αυτοί φτάνουν σε βάθος δεκαετίας.
Μέσα από αυτές τις σημαντικές παρεμβάσεις εκτιμούμε ότι μακροπρόθεσμα θα επιτευχθεί η δημιουργία 250 νέων θέσεων εργασίας από την οικονομική δραστηριότητα που θα δημιουργηθεί από το προτεινόμενο αναπτυξιακό μοντέλο, ενώ και η αύξηση της επισκεψιμότητας ετησίως στη Χάλκη θα φτάσει τις 300.000 επισκέψεις.
Γιατί επιλέξατε να θέσετε τον πολιτισμό ως βασικό άξονα για τη νέα εποχή του οικισμού;
Άγης Παπαστεργίου: Για την επιλογή του αναπτυξιακού μοντέλου που θα μπορούσε να εφαρμοστεί στη Χάλκη μελετήσαμε πολλές περιπτώσεις στρατηγικών αναβίωσης από το εξωτερικό και την Ελλάδα, εντοπίζοντας τις βέλτιστες πρακτικές για την ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας και προσέλκυσης νέου πληθυσμού. Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες και τα εγγενή χαρακτηριστικά της Χάλκης, εστιάσαμε σε τρία υποψήφια αναπτυξιακά μοντέλα:
- Καινοτομία και εργασία από απόσταση: Ανάδειξη του νησιού σε προορισμό για ψηφιακούς νομάδες μέσω και της συνεργασίας με επιχειρήσεις, δίνοντας έμφαση στην πράσινη μετάβαση και αειφορία.
- Πρωτογενής και δευτερογενής τομέας: Εστίαση στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα μέσω της αξιοποίησης των πρώτων υλών (π.χ. αλιεία, γεωργία), καθώς επίσης και στην ανάπτυξη του τομέα της μεταποίησης.
- Ταυτότητα προορισμού: Ανάπτυξη μιας διακριτής ταυτότητας του νησιού που να διαφοροποιείται σημαντικά από την υπάρχουσα κατάσταση και να προσφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας προστιθέμενης αξίας.
Η επιλογή του πολιτισμού, της τέχνης και της δημιουργίας ως βασικών πυλώνων ανάπτυξης εντάσσεται στην τρίτη από τις παραπάνω κατηγορίες αναπτυξιακών μοντέλων και έγινε για τους παρακάτω λόγους:
- Το μοντέλο της εργασίας από απόσταση δύναται να λειτουργήσει υποστηρικτικά και όχι ως κύρια οικονομική δραστηριότητα για το νησί της Χάλκης, καθώς δε διαθέτει την απαραίτητη κλίμακα, ενώ, παράλληλα, στον τομέα αυτό δραστηριοποιείται ήδη με επιτυχία η Ρόδος. Επιπρόσθετα, η εστίαση στην καινοτομία και αειφορία (π.χ. GR-eco island) εκτιμάται ότι δεν μπορεί από μόνη της να δημιουργήσει σημαντική διαφοροποίηση.
- Η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα συναντά αρκετούς περιορισμούς κυρίως λόγω της μικρής έκτασης του νησιού και της απουσίας γεωργικών εκτάσεων, ενώ, αντίστοιχα, η μεταποίηση ευδοκιμεί σε μεγαλύτερα νησιά, όπως η Ρόδος.
- Ως εκ τούτου, επιλέχθηκε η ανάπτυξη μιας διακριτής ταυτότητας προορισμού που να διαφοροποιείται σημαντικά από την υπάρχουσα και διαχρονική ταυτότητα των ελληνικών νησιών που βασίζεται στον «ήλιο» και τη «θάλασσα». Στο πλαίσιο αυτό και δεδομένης της ιστορίας του νησιού και της ύπαρξης του (εγκαταλελειμμένου σήμερα) οικισμού Χωριό, η επιλογή της τέχνης και του πολιτισμού ως άξονα ανάπτυξης κρίθηκε μονόδρομος.
Το 2021, είχατε πραγματοποιήσει αντίστοιχη αφιλοκερδή μελέτη για το νησί της Αστυπάλαιας. Ποιοι ήταν τότε οι στόχοι της δράσης;
Μαρία Ζιούβελου: Η μελέτη και το στρατηγικό πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης «Αστυπάλαια 4.0», το οποίο εκπονήθηκε pro bono στο πλαίσιο των δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μας σε συνεργασία με τον Δήμο Αστυπάλαιας, εστίαζαν στην αύξηση του μόνιμου πληθυσμού και την ανάδειξη του νησιού σε έναν προορισμό οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμο για τους κατοίκους και τους τουρίστες.
Στόχος ήταν η αύξηση του πληθυσμού του νησιού μέσω της ανάδειξης της Αστυπάλαιας ως ένα νησί «πρότυπο» που θα εξασφαλίσει στον μόνιμο πληθυσμό του υψηλό βιοτικό επίπεδο, κοινωνική συνοχή και βιώσιμη ανάπτυξη, ενώ, παράλληλα, θα αποτελέσει πόλο έλξης για περισσότερους επισκέπτες, αλλά και για νέους μόνιμους κατοίκους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί και μέσω της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών (π.χ. augmented reality, IoT, blockchain, 5G) που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα του νησιού και δημιουργούν νέες ευκαιρίες ανάπτυξης, όπως στόχευση και προσέγγιση συγκεκριμένων τμημάτων πελατείας/αγορών (π.χ. millenials /gen Z, silver economy) και δυνατότητα εργασίας εξ’ αποστάσεως από ψηφιακούς νομάδες που συνδυάζουν την εργασία με το ταξίδι (workation), συμβάλλοντας στην τοπική τουριστική ανάπτυξη και οικονομία.
Ποιες άλλες δράσεις περιλαμβάνει το πρόγραμμα ΕΚΕ της Deloitte στην Ελλάδα;
Μαρία Ζιούβελου: Στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης μας υλοποιούμε μια ομπρέλα πρωτοβουλιών για ένα πιο βιώσιμο και δίκαιο κόσμο μέσα από μια σειρά από προγράμματα:
- Μέσω του WorldClass προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση για όλους. Η παγκόσμια φιλοδοξία της Deloitte είναι να στηρίξει 100 εκατομμύρια ανθρώπους έως το 2030, ενώ από το 2017 που ξεκίνησε έχει επηρεάσει 57 εκατομμύρια παγκοσμίως.
- Μέσω του WorldClimate συμβάλλουμε στην προσπάθεια επίτευξης της Συμφωνίας του Παρισιού, μετατρέποντας όλες τις δραστηριότητές μας σε ενέργειες μηδενικών εκπομπών ρύπων (net zero) μέσα στην επόμενη δεκαετία και ευαισθητοποιώντας το δυναμικό μας και τους συνεργάτες μας για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
- Μέσω του Impact Every Day κινητοποιούμε το δυναμικό μας να βοηθά την κοινωνία να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, ενθαρρύνοντάς το να συμμετέχει σε εθελοντικές δράσεις.
- Τέλος, μέσω του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Deloitte Foundation υλοποιούμε δράσεις στήριξης στους πυλώνες του πολιτισμού, του περιβάλλοντος, της παιδείας, αλλά και δράσεις ανακούφισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, μέσα από δωρεές.
Θεωρείτε πως η έννοια του purpose και η ανταπόκριση σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις; Ποιος είναι ο ρόλος ενός τόσο μεγάλου πολυεθνικού οργανισμού, όπως η Deloitte;
Μαρία Ζιούβελου: Σίγουρα η ανταπόκριση σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα αποτελεί προτεραιότητα για τις επιχειρήσεις. Οι εταιρείες δεν είναι πλέον οργανισμοί που νοιάζονται αποκλειστικά και μόνο για το κέρδος. Εξελίσσονται μέρα με τη μέρα σε ενσυναίσθητους οργανισμούς, το έργο των οποίων είναι καθοριστικό για ένα καλύτερο αύριο.
Και αυτό δεν έγκειται απλώς στη διακριτική τους ευχέρεια, είναι μια κοινωνική απαίτηση που έχει μετουσιωθεί σε εταιρικό σκοπό (purpose), θεμελιώδη για την επιβίωσή τους. Ο κόσμος, ο πολίτης, ο καταναλωτής, ο επενδυτής, ο μέτοχος, περιμένει από τις εταιρείες να συνδράμουν και να πάρουν θέση απέναντι σε όλα τα ζητήματα που τον αφορούν είτε αυτά είναι οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά είτε πολιτικά.
Αυτό ακριβώς έχει εξελιχθεί στο να είναι το πιο σημαντικό, το πιο όμορφο και το πιο ελπιδοφόρο μήνυμα της επιχειρηματικότητας.
Η Deloitte είναι μια εταιρεία 178 ετών στον κόσμο και 48 στην Ελλάδα με ένα δυναμικό 2.800 ταλέντων και γραφεία σε 5 πόλεις. Ο εταιρικός μας σκοπός, όπως προαναφέρουμε είναι όχι μόνο να δημιουργούμε θετικό αντίκτυπο στους πελάτες μας, αλλά και στους ανθρώπους μας και στην κοινωνία. Στηρίζουμε αυτόν τον σκοπό κάθε χρόνο με μια σειρά από δράσεις σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο μέσα από τα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και μέσω του Deloitte Foundation.
