Ο ηθικός καταναλωτισμός στην Ελλάδα αυξάνεται, όπως και η εμπιστοσύνη των πολιτών στις ελληνικές επιχειρήσεις, με συνεπακόλουθη την αυξανόμενη τάση αναμονής από τις επιχειρήσεις να αναλάβουν ένα ευρύτερο κοινωνικό ρόλο.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα βασικά ευρήματα της έρευνας για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη «CSR 2013» που υλοποιήθηκε για 9η χρονιά, τα οποία παρουσιάστηκαν την Παρασκευή 6 Δεκεμβρίου στην Ημερίδα CSR is Dead, Long Live CSR» που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Επικοινωνίας.
Στο πλαίσιο της Ημερίδας παρουσιάστηκε η διαχρονική έρευνα του Ινστιτούτου Επικοινωνίας, η οποία πραγματοποιείται από το 2003 μέχρι σήμερα, σε συνεργασία με το διεθνή οργανισμό GlobeScan και το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Η έρευνα απάντησε σε σημαντικά ερωτήματα, αναφορικά με τη στάση και τα ζητούμενα των καταναλωτών από τις ενέργειες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων και σκιαγράφησε τις νέεςτάσεις στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.
Η εκδήλωση
Την έναρξη της εκδήλωσης έκανε ο Πρόεδρος του Ινστιτούτου Επικοινωνίας Δημήτρης Γ. Μαύρος, ο οποίος τοποθετήθηκε, επισημαίνοντας ότι «το ΙΕπ πιστεύει ότι η εταιρική ευθύνη είναι η διαρκής δέσμευση μιας επιχείρησης να συμπεριφέρεται ηθικά και να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη, να προστατεύει το περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα να βελτιώνει την ποιότητα ζωής των εργαζομένων και των οικογενειών τους, καθώς επίσης και της τοπικής κοινωνίας γενικότερα» .
Επίσης, στο πλαίσιο της ημερίδας μετά την παρουσίαση της έρευνας από το Δημήτρη Α. Μαύρο, Διευθύνοντα Σύμβουλο MRB Hellas και το σχολιασμό της από τη Δρ Μπέττυ Τσακαρέστου, Επίκουρης Καθηγήτριας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση με τη συμμετοχή των Λύδα Μοδιάνο – Λεών, Συμβούλου Διοίκησης της EFG Eurobank Ergasias, Αλέξη Γαληνού, Διευθύνοντα Συμβούλου της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής του Δ. Αθηναίων και της Έλλης Παναγιωτοπούλου, Corporate Relations Manager της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας. Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο Ντίνος Αδριανόπουλος, μέλος Δ.Σ. του Ινστιτούτου Επικοινωνίας.
Τιμωρία & επιβράβευση
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την έρευνα, η επιβράβευση και η τιμωρία (ηθικός καταναλωτισμός) ακολουθούν και πάλι φέτος μια ανοδική πορεία, καθώς η πλειοψηφία των ερωτώμενων έχουν σκεφτεί να δράσουν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση ή το έχουν κάνει.
Μάλιστα, η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση διεθνώς όσον αφορά την επιβράβευση των υπεύθυνων επιχειρήσεων. Μια επίσης βασική επισήμανση της έρευνας είναι πως όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία, αυξάνεται η εμπιστοσύνη στις ελληνικές επιχειρήσεις (ένας στους 3 εμπιστεύονται) με συνεπακόλουθη αυξανόμενη τάση αναμονής στις επιχειρήσεις να αναλάβουν ένα ευρύτερο κοινωνικό ρόλο.
Σε επίπεδο τομέων, εκείνοι της τεχνολογίας και του φαγητού/εστίασης και του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων (σουπερμάρκετ) θεωρούνται ως πιο υπεύθυνοι τόσο σε αυθόρμητο όσο και σε καθ’ απόδειξη επίπεδο.
Υπάρχουν αλλαγές στον Ηθικό καταναλωτισμό;
Η φετινή έρευνα για την Υπεύθυνη Κατανάλωση και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη συγκεντρώνει σημαντικά ευρήματα για τους Έλληνες καταναλωτές και τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τις εταιρείες και τα προϊόντα τους.
Πιο συγκεκριμένα, το 34,2% των Ελλήνων καταναλωτών στη διάρκεια του προηγούμενου έτους έχει ανταμείψει μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία (είτε μέσω αγοράς ενός προϊόντος είτε μέσω θετικών σχολίων που εκφράστηκαν για τη συγκεκριμένη εταιρεία), ενώ το 19,6% έχει σκεφτεί να το πράξει (53,8% συνολικά έχει πράξει και έχει σκεφτεί να ανταμείψει μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία).
Η ενσυνείδητη πράξη επιβράβευσης και η αντίστοιχη σκέψη μιας τέτοιας ενέργειας (53,3%) σημειώνει μια σημαντική αύξηση σε σύγκριση με την έρευνα CSR που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο έτος (+14,8%).Η υπεύθυνη πράξη της ανταμοιβής μιας κοινωνικά υπεύθυνης εταιρείας, όπως σημειώθηκε, τοποθετεί, μάλιστα, την Ελλάδα στην 4η θέση στην κατάταξη των ευρωπαϊκών χωρών που έχει διενεργηθεί η έρευνα CSR 2012.
Αντίστοιχα, το 38,3% των Ελλήνων καταναλωτών στη διάρκεια του προηγούμενου έτους έχει «τιμωρήσει» μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία (είτε μέσω μη αγοράς ενός προϊόντος είτε μέσω αρνητικών σχολίων που εκφράστηκαν για τη συγκεκριμένη εταιρεία) ενώ το 18,9% έχει σκεφτεί να το πράξει (57,2% συνολικά έχει πράξει και έχει σκεφτεί να τιμωρήσει μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία – +14,8%).
Αυξάνεται η επιβράβευση
Παράλληλα, καταγράφεται φέτος μια σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά του Έλληνα καταναλωτή. Η επιβράβευση των κοινωνικά και Περιβαλλοντικά υπεύθυνων επιχειρήσεων παρουσιάζει αυξητική τάση από την περσινή μέτρηση (+7,1%).
Από την άλλη πλευρά η τιμωρία των κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνων επιχειρήσεων παραμένει σε υψηλά επίπεδα, αν και παρατηρείται σταθερή τάση ως προς την έντασή της (+0,7%).
Ενεργοί & μη ενεργοί πολίτες
Η συγκεκριμένη έρευνα μελετά και τη διαχρονική συμπεριφορά του καταναλωτή και τον κατηγοριοποιεί σε 2 κατηγορίες (ενεργοί / μη ενεργοί πολίτες) ανάλογα με τη συμπεριφορά του απέναντι στην επιβράβευση ή την τιμωρία των κοινωνικά υπεύθυνων ή μη επιχειρήσεων.
Στην παρούσα μέτρηση οι ενεργοί πολίτες (όσοι έχουν τιμωρήσει / επιβραβεύσει μια εταιρεία ή έχουν σκεφτεί να το κάνουν) πλειοψηφούν και πάλι έναντι των μη ενεργών πολιτών με ποσοστά 54% και 46% αντίστοιχα.
Επιπρόσθετα, στο κοινό των ενεργών πολιτών / καταναλωτών, αύξηση καταγράφεται στους συνειδητοποιημένους πολίτες / καταναλωτές (όσοι έχουν τιμωρήσει και επιβραβεύσει μια εταιρεία) – 19,7% στη μέτρηση CSR 2013 από 18,4% στη μέτρηση CSR 2012.
Σημαντική αύξηση καταγράφεται επίσης και στους μάλλον συνειδητοποιημένους καταναλωτές (14% στη μέτρηση CSR 2013 από 5,1% στη μέτρηση CSR 2012 και επιστρέφει στα ποσοστά που είχαν καταγραφεί στη μέτρηση του 2011) ενώ πτώση καταγράφεται στους παρορμητικούς καταναλωτές (19,8% στη μέτρηση CSR 2013 από 24,7% στη μέτρηση CSR 2012).
Οι πολίτες για την ΕΚΕ
Ο Έλληνας καταναλωτής θεωρεί ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλουν περισσότερο και να βοηθήσουν στη βελτίωση της κοινωνίας.
Ένας στους 3 πολίτες προσδοκά από τις εταιρείες για να τις θεωρήσουν υπεύθυνες απέναντι στην κοινωνία, να σχετίζονται με θέματα που αφορούν κυρίως στη δημιουργία μιας καλύτερης κοινωνίας (38%) ή και να συμβάλουν προς αυτή την κατεύθυνση, εκτός από το να επικεντρώνουν στο κέρδος, να πληρώνουν φόρους και να προσφέρουν εργασία (32%), απόψεις που ταυτίζονται με τα διεθνή δεδομένα των χωρών που συμμετέχουν στην έρευνα.
Οι υπεύθυνοι τομείς
Σε αυθόρμητο επίπεδο, το 58,6% των Ελλήνων καταναλωτών δεν μπορεί να αναφέρει τουλάχιστον μια εταιρεία που να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της απέναντι στην κοινωνία.
Σύμφωνα με τους Έλληνες καταναλωτές, οι κλάδοι που ανταποκρίνονται καλύτερα στις κοινωνικές τους υποχρεώσεις απέναντι στην κοινωνία, σε αυθόρμητο επίπεδο, είναι τα τρόφιμα και ποτά, τα συσκευασμένα καταναλωτικά προϊόντα, τα σουπερμάρκετ / μπακάλικα και οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας.
Πηγές ενημέρωσης για την ΕΚΕ
Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της φετινής μέτρησης, θα πρέπει να δοθεί μεγάλη βαρύτητα από τις επιχειρήσεις στην ενημέρωση του κοινού. Η έρευνα καταγράφει ότι το 72,8% των πολιτών διαχρονικά με σταθερότητα έχει ακούσει λίγα ή και τίποτα σε σχέση με την προσπάθεια συγκεκριμένων εταιρειών να βελτιώσουν την κοινωνική και περιβαλλοντική τους συμπεριφορά και να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο.
Οι κύριες πηγές ενημέρωσης για την κοινωνικά υπεύθυνη στάση των πολιτών είναι οι αναφορές σε ΜΜΕ (81,27), το Internet (65,4%), και με σημαντική άνοδο σε σχέση με τη μέτρηση της προηγούμενης χρονιάς και η διαφήμιση (61,7%).
*Αναδημοσίευση από το τέυχος #44 του περιοδικού CSR Review.
