Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) παρουσίασε σήμερα την έκτη έρευνά της για το κλίμα. Στη συνέχεια παρατίθενται ορισμένα από τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα αυτής της ετήσιας έρευνας που διενεργήθηκε τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2023. Από το 2018, η έρευνα της ΕΤΕπ για το κλίμα, στην οποία συμμετέχουν περισσότερα από 30.000 άτομα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, την Ινδία, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τον Καναδά και τη Νότια Κορέα, παρέχει διαφωτιστικές πληροφορίες για τις απόψεις των πολιτών των μεγαλύτερων οικονομιών του πλανήτη σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Η ΕΤΕπ είναι ο χρηματοδοτικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο μεγαλύτερος πολυμερής χρηματοδότης έργων για την κλιματική δράση στον κόσμο.
Μετά από άλλη μία δύσκολη χρονιά, η οποία σημαδεύτηκε όχι μόνο από τον πληθωρισμό, αλλά και από πρωτοφανή κύματα καύσωνα και πλημμύρες, οι Έλληνες συνειδητοποιούν πλέον πιο έντονα τον βαθύ αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλιματικής έρευνας της ΕΤΕπ. Η αύξηση του κόστους ζωής μπορεί να θεωρείται η κορυφαία πρόκληση[1] για τους Έλληνες (το 76% των ερωτηθέντων την κατατάσσουν μεταξύ των τριών σημαντικότερων προβλημάτων της χώρας, 8 μονάδες πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ), με αμέσως επόμενη την ανεργία (46%), αλλά δεν απέχει και πολύ από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος που θεωρούνται σοβαρό πρόβλημα για το 42% των ερωτηθέντων (8 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ).
Ζητείται δίκαιη μετάβαση στη χώρα και στις πληγείσες χώρες
Δεδομένου ότι οι οικονομικές ανισότητες κατατάσσονται ως η τέταρτη σημαντικότερη πρόκληση από τους ερωτηθέντες, οι περισσότεροι έλληνες ερωτηθέντες ζητούν τη θέσπιση δίκαιων πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής έκτακτης ανάγκης. Το 77% των ερωτηθέντων (έναντι 68% κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση) δηλώνουν ότι η μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα μπορεί να συντελεστεί μόνο αν ταυτόχρονα αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες.
Ωστόσο, μόνο το 44% εμπιστεύεται την ικανότητα της κυβέρνησης να υλοποιήσει τη δίκαιη κλιματική μετάβαση.
Το ζήτημα της αποζημίωσης των αναπτυσσόμενων χωρών, η οποία θα τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αναμένεται να αποτελέσει το κεντρικό θέμα στη Διάσκεψη του ΟΗΕ του 2023 για την κλιματική αλλαγή που θα πραγματοποιηθεί στο Ντουμπάι (COP28). Στο μεταξύ, οι Έλληνες είναι μοιρασμένοι ως προς την επέκταση της βοήθειας και πέραν των συνόρων της χώρας τους ώστε να στηρίξουν τις χώρες που είναι πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή και να υπάρξει παγκοσμίως δίκαιη μετάβαση σε ένα κλιματικά ουδέτερο και ανθεκτικό μέλλον.
Το 51% των ερωτηθέντων (9 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ – 60%) συμφωνούν με την άποψη ότι η χώρα θα πρέπει να αποζημιώσει οικονομικά τις πληγείσες χώρες για να τις βοηθήσει να καταπολεμήσουν την κλιματική αλλαγή.
[1] Οι ερωτηθέντες έπρεπε να επιλέξουν τις τρεις –κατά την άποψή τους– μεγαλύτερες προκλήσεις για τη χώρα τους από έναν κατάλογο δέκα προκλήσεων που αναφέρονταν σε τυχαία σειρά: αύξηση του κόστους ζωής, ανεργία, κλιματική αλλαγή, υποβάθμιση του περιβάλλοντος, πολιτική αστάθεια, εισοδηματικές ανισότητες, πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, μαζικά μεταναστευτικά ρεύματα, κυβερνοεπιθέσεις και τρομοκρατία.
Φόροι για τη στήριξη της δίκαιης μετάβασης
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 62% των ελλήνων ερωτηθέντων, ποσοστό που προσεγγίζει τον μέσο όρο της ΕΕ (59%), θα ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν υψηλότερο φόρο εισοδήματος για να βοηθήσουν τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα να αντεπεξέλθουν στο κόστος της πράσινης μετάβασης. Το 52% θα ήταν διατεθειμένο να πληρώσει κατά 1-2% υψηλότερο φόρο εισοδήματος και το 10% θα ήταν διατεθειμένο να πληρώσει κατά 5-10% υψηλότερο φόρο εισοδήματος.
Η συντριπτική πλειονότητα των ελλήνων ερωτηθέντων τάσσονται επίσης υπέρ της επιβολής και άλλου είδους φόρων σχετικών το κλίμα. Παραδείγματος χάρη, το 83% δηλώνει υπέρ της μεταρρύθμισης της φορολογικής πολιτικής για τα ορυκτά καύσιμα και της κατάργησης των επιδοτήσεων και των φοροαπαλλαγών τόσο για τον τομέα των αεροπορικών μεταφορών όσο και για άλλους κλάδους που βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα ορυκτά καύσιμα.
Σχόλιο του Κυριάκου Κακουρή, Αντιπροέδρου της ΕΤΕπ:
«Η τελευταία έρευνα της ΕΤΕπ για το κλίμα υπογραμμίζει τη βαθιά συνειδητοποίηση της κλιματικής αλλαγής από τους Έλληνες και την αποφασιστικότητά τους να την αντιμετωπίσουν δυναμικά. Αντιμέτωποι με τα προβλήματα του πληθωρισμού και της ανεργίας, οι Έλληνες αναγνωρίζουν ότι η επιτυχής μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία είναι αλληλένδετη με την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, είμαστε πλήρως αποφασισμένοι να στηρίξουμε μια δίκαιη μετάβαση που δεν θα αφήσει κανέναν στον περιθώριο. Η αλληλεγγύη και τα πρακτικά μέτρα έχουν σήμερα μεγαλύτερη σημασία από ποτέ».
