Τα γραφεία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Αποτελούν, δίχως άλλο, ένα πολύ ευχάριστο εργασιακό περιβάλλον. Το πιο σημαντικό, όμως, όπως λένε οι άνθρωποι του Οργανισμού, που μιλάνε στο CSR Review, είναι το ίδιο το αντικείμενο της εργασίας.
Δύναμη προσφοράς
Πιο συγκεκριμένα, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι ένας από τους μεγαλύτερους φιλανθρωπικούς οργανισμούς στον κόσμο και όπως μας σημειώνει η Λειτουργική Διευθύντρια Έλλη Ανδριοπούλου, πραγματοποιεί δωρεές στους τομείς της τέχνης και του πολιτισμού, της παιδείας, της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας.Το Ίδρυμα ενισχύει με δωρεές οργανισμούς που επιδεικνύουν αποτελεσματική διοίκηση και σωστή διαχείριση και αναμένεται να επιφέρουν αισθητές και διαχρονικές κοινωνικές επιρροές.
Επίσης, στηρίζει ενεργά προγράμματα που συμβάλλουν στη σύμπραξη φορέων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ως αποτελεσματικά μέσα υποστήριξης του κοινού καλού. Όπως μας αναφέρει η κυρία Ανδριοπούλου, από το 1996 μέχρι σήμερα το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει εγκρίνει συνολικά τη διάθεση 1,06 δισεκατομμυρίου ευρώ μέσω 2.503 δωρεών σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, σε 109 κράτη ανά τον κόσμο. Από το σύνολο των δωρεών του Ιδρύματος, άνω του 80% του συνολικού ποσού έχει διατεθεί σε οργανισμούς και πρωτοβουλίες στην Ελλάδα.
Στο πλευρό των ΜΚΟ
«Ο στόχος του ιδρύματος και ο σκοπός του ιδρυτή μας ήταν μέσα από τις δωρεές που θα κάνουμε σε Μη Κερδοσκοπικούς οργανισμούς, να έχουμε ένα θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Σε αυτό το πλαίσιο αναζητούμε προγράμματα και οργανισμούς που μπορούν να κατορθώσουν ακριβώς αυτό», σημειώνει η κυρία Ανδριοπούλου, η οποία παράλληλα μας εξηγεί τη διαδικασία την οποία ακολουθεί το Ίδρυμα. «Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους λειτουργούμε. Στις περισσότερες περιπτώσεις Μη Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί ή ακόμα και δημόσιοι φορείς έρχονται σε μας με μία πρόταση για ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα.
Την πρόταση αυτή την αξιολογούμε και αποφασίζουμε αν θα προχωρήσουμε σε δωρεά για να χρηματοδοτήσουμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Παράλληλα, όμως, καθώς είμαστε σε θέση μέσα από τις δωρεές που έχουμε ήδη κάνει και τις συνεργασίες με ΜΚΟ που ήδη διατηρούμε, να γνωρίζουμε τις ανάγκες που υπάρχουν στον κάθε τομέα, λειτουργούμε και αντίστροφα. Υπάρχουν και προγράμματα που τα σχεδιάζει το ίδιο το Ίδρυμα, με σκοπό να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες ανάγκες. Βέβαια, και σε αυτή την περίπτωση η υλοποίηση γίνεται από Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς, τους οποίους εμείς επιλέγουμε», μας αναφέρει.
Όταν τη ρωτάμε αν κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των διαφόρων προτάσεων το Ίδρυμα έχει εντοπίσει ΜΚΟ που στερούνται σοβαρών προθέσεων, η κυρία Ανδριοπούλου σημειώνει πως υπάρχουν ελάχιστες τέτοιες περιπτώσεις. «Άλλωστε έχουμε μια πολύ αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης και είναι αρκετά δύσκολο να χρηματοδοτηθεί ένας Μη Κυβερνητικός Οργανισμός.Οπότε, μη σοβαρές οργανώσεις -που πραγματικά πιστεύω ότι αποτελούν την ελάχιστη μειοψηφία- δεν θα απευθυνθούν στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος γιατί γνωρίζουν ότι η διαδικασία αξιολόγησής μας είναι αρκετά αυστηρή και δεν θα μπορέσουν να χρηματοδοτηθούν» συμπληρώνει.
Το πιο σημαντικό, όμως, είναι πως το Ίδρυμα φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει όσον αφορά την ανάπτυξη των διοικητικών και οργανωτικών ικανότητες των ΜΚΟ στην Ελλάδα. «Ο τομέας της κοινωνικής δράσης είναι ένας τομέας που τώρα αναπτύσσεται στην Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές αξιόλογες πρωτοβουλίες. Πολλοί άνθρωποι με πάθος, που θέλουν να λύσουν προβλήματα, θέλουν να ασχοληθούν και να βοηθήσουν.
Επίσης πολλοί νέοι μπαίνουν στο χώρο. Χρειάζεται, όμως, χρόνος για να αναπτύξουν τις δομές, τη διοικητική επάρκεια και την εμπειρία τους για να μπορούν να σχεδιάζουν και να υλοποιούν σωστά προγράμματα», σημειώνει η κυρία Ανδριοπούλου, εξηγώντας μας στη συνέχεια έναν ακόμη τρόπο με τον οποίο μπορεί να συνδράμει το Ίδρυμα την προσπάθεια των ΜΚΟ.
«Πραγματοποιούμε εκπαιδευτικά προγράμματα όπως το πρόγραμμα εκπαίδευσης στην Κοινωφελή Δράση σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το οποίο απευθύνεται και σε στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανισμών αλλά και σε μεταπτυχιακούς φοιτητές που μπορούν να το παρακολουθήσουν. Μέσω τέτοιων προγραμμάτων αλλά και μέσω του Ετήσιου Διεθνούς Συνεδρίου για την Κοινωφελή Δράση φέρνουμε σε επαφή Ιδρύματα, Κοινωφελείς Οργανισμούς και πολίτες από όλο τον κόσμο για να συζητήσουμε αυτά τα θέματα και να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα. Θεωρούμε ότι είναι μέρος του ρόλου μας να αναπτύξουμε τον τομέα της κοινωφελούς δράσης στην Ελλάδα γενικότερα», επισημαίνει.
Αναγνωρίζει, φυσικά, πως υπάρχουν και ΜΚΟ που έχουν κάνει ζημιά στο χώρο της κοινής δράσης, θεωρεί όμως πως είναι οι εξαιρέσεις στον κανόνα. «Υπάρχουν πάρα πολλές οργανώσεις εκεί έξω που κάνουν πολύ καλή προσπάθεια και δουλειά», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Έμπρακτη στήριξη
Ξεκάθαρη απόδειξη, άλλωστε, του γεγονότος πως το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος πιστεύει στις δυνατότητες και στην καλή δου- λειά των ΜΚΟ είναι και το ύψος των δωρεών στο οποίο, όπως σημειώθηκε, έχει προχωρήσει. Αξίζει μάλιστα να αναφερθεί πως το καλοκαίρι το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος» ενέκρινε σε συνεδριάσεις του σειρά νέων δωρεών.
Οι δωρεές, συνολικού ύψους 31 εκατομμυρίων ευρώ, θα διατεθούν για την υλοποίηση νέων προγραμμάτων στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως και στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται και προγράμματα που εντάσσονται στην τριετή πρωτοβουλία του Ιδρύματος για τη διάθεση επιπλέον 100 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο την ενεργή στήριξη της ελληνικής κοινωνίας και την ανακούφιση των συνεπειών της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας.
Οι νέες δωρεές που εγκρίθηκαν από το Διοικητικό Συμβούλιο στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας είναι συνολικού ύψους 17 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ θα πρέπει να τονιστεί πως από την αρχή της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, το Ίδρυμα έχει εγκρίνει έως σήμερα 185 δωρεές σε ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, έχοντας διαθέσει συνολικά 72 εκατομμύρια ευρώ για το σχεδιασμό και την υλοποίηση εκατοντάδων προγραμμάτων που στηρίζουν τις πλέον ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στη χώρα, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία για την έγκριση επιπλέον δωρεών.
Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στη δωρεά, συνολικού ύψους 4,5 εκατομμυρίων ευρώ, που έγινε το Σεπτέμβριο στο πλαίσιο της προαναφερθείσας τριετούς (2012-2015) πρωτοβουλίας του Ιδρύματος. Στόχος της ήταν να δοθεί η δυνατότητα σε 3.555 παιδιά σε όλη την επικράτεια να εγγραφούν σε βρεφικούς, νηπιακούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς, καθώς και σε Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης, κατά τη σχολική χρονιά 2013- 2014, δίνοντας μία ανάσα στους εργαζόμενους γονείς τους που συχνά μαστίζονται από την κρίση.
Όπως μας αναφέρει η κυρία Ανδριοπούλου, πρόκειται για ένα πρόγραμμα που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Δημόσιο και πιο συγκεκριμένα με το Υπουργείο Εσωτερικών και έρχεται σε συνέχεια ανάλογης ενέργειας που υλοποιήθηκε πέρσι. «Μια ενέργεια που αποφασίστηκε σχεδόν εν μια νυκτί, καθώς ξεκινούσε η νέα σχολική χρονιά» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Δημιουργώντας νέες ευκαιρίες
Παράλληλα, στις αρχές Οκτωβρίου το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος ανακοίνωσε νέα πρωτοβου\λία, με σκοπό να συμβάλει στη δημιουργία νέων ευκαιριών για τη νέα γενιά της Ελλάδας, η οποία πλήττεται σφοδρά ως αποτέλεσμα του σημερινού ανησυχητικού ποσοστού ανεργίας στη χώρα. Πιο συγκεκριμένα, το Ίδρυμα ανέλαβε τη δέσμευση της μακροπρόθεσμης διάθεσης 100 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση αυτής της προσπάθειας.
Για το λόγο αυτό, το Ίδρυμα θα διοργανώσει συνέδριο στη Νέα Υόρκη στις αρχές του 2014, επιζη-τώντας τη συμμετοχή οικονομολόγων, φορέων διαμόρφωσηςπολιτικής, ιδρυμάτων, ΜΚΟ, κυβερνητικών στελεχών και επιχειρηματιών, με σκοπό τη διερεύνηση καινοτόμων πρωτοβουλιών που έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη, καθώς και την εξέταση προγραμμάτων που προσφέρουν ευκαιρίες απασχόλησης.Σύμφωνα μάλιστα με το ίδρυμα, οι αξιόλογες προτάσεις που θα προκύψουν θα εφαρμοστούν αποτελεσματικά και άμεσα.
Οι στόχοι για το μέλλον
Πραγματικά το Ίδρυμα έχει να επιδείξει πολυσχιδή δράση και έχει σημαντικούς στόχους για το μέλλον, πάντα προσανατολισμένο στη στήριξη κατά κύριο λόγο της δοκιμαζόμενης από τη δύσκολη οικονομική συγκυρία Ελλάδας. «Οι προκλήσεις μας συνδέονται με τις προκλήσεις της χώρας» αναφέρει η κυρία Ανδριοπούλου. «Άρα οι ανάγκες είναι πάρα πολύ αυξημένες και οι αιτήσεις που λαμβάνουμε εμείς είναι πάρα πολλές. Μία απο τις προκλήσεις μας είναι να πετύχουμε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της πρόληψης, της ανακούφισης και της ανάπτυξης όσον αφορά τις δωρεές μας».
Ακόμη, στόχος του Ιδρύματος είναι να εισάγει διάφορες πρακτικές κοινωφελούς δράσης από το εξωτερικό, προσαρμόζοντάς τις στην ελληνική πραγματικότητα, όπως έκανε πρόσφατα με το πρόγραμμα Συν και Πλην, που τρέχει με την ΜΚΟ Praksis, και το οποίο ακολουθεί το παράδειγμα ανάλογων δράσεων στις ΗΠΑ. «Στρεφόμαστε τώρα και σε άλλους τομείς, που ίσως δεν είναι τόσο διαδεδομένοι στην Ελλάδα όπως η νεανική επιχειρηματικότητα. Στοχεύουμε επίσης ιδιαίτερα στην καινοτομία και στην εκπαίδευση γύρω από αυτή», μας αναφέρει.
Το Συνέδριο Κοινωφελούς Δράσης
Στην προσπάθεια αυτή μεταφοράς τεχνογνωσίας, πολύτιμο όπλο είναι φυσικά το Ετήσιο Διεθνές Συνέδριο για την Κοινωφελή Δράση, που πραγματοποιεί το Ίδρυμα. «Στόχος μας είναι ουσιαστικά η συνεργασία, η ανταλλαγή ιδεών και η ενημέρωση όλων των βασικών παικτών για τις βέλτιστες πρακτικές», αναφέρει η Διευθύντρια Επικοινωνίας Λένια Βλαβιανού, επισημαίνοντας τη σημασία που έχει η παγκόσμια παρουσία του Ιδρύματος.
«Έχουμε τη δυνατότητα να φέρουμε κοντά πολύ σημαντικούς οργανισμούς, να μάθει ο ένας από τον άλλον και να συνεργαστούν. Οι Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί που συμμετέχουν από την Ελλάδα μπορούν να μάθουν πάρα πολλά και επίσης να αναπτύξουν δίκτυα συνεργασίας με οργανισμούς από το εξωτερικό» σημειώνει η κυρία Βλαβιανού, η οποία επίσης μας τονίζει πως η πραγματοποίηση του Συνεδρίου στην Ελλάδα αποτελεί στρατηγική απόφαση και συνειδητή επιλογή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.
«Ως διεθνές ίδρυμα θα είχαμε τη δυνατότητα να το οργανώσουμε κάπου αλλού ενδεχομένως. Έχουμε αποφασίσει όμως να το κάνουμε στην Ελλάδα περνώντας ένα σαφές μήνυμα και παράλληλα βοηθώντας τους Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας» συμπληρώνει η ίδια.
Το Κέντρο Πολιτισμού
Όπως έχει γίνει σαφές, το Ίδρυμα αφουγκράζεται τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και παρουσιάζεται πάντα ευέλικτο να ανταποκριθεί στις καταστάσεις. Παράλληλα, για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια έχει δύο σημαντικές προτεραιότητες: την πρωτοβουλία για την αντιμετώπιση της κρίσης που αναφέρθηκε προηγουμένως αλλά και την επιτυχή ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» στην Αθήνα.
Το τελευταίο αποτελεί τη μεγαλύτερη μεμονωμένη δωρεά του Ιδρύματος, καθώς αγγίζει τα 566 εκατομμύρια ευρώ. Το ΚΠΙΣΝ θα περιλαμβάνει τις νέες υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, έκτασης 170 στρεμμάτων. Με την ολοκλήρωσή του, το 2015, το ΚΠΙΣΝ θα παραδοθεί ως δωρεά στο Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο θα αναλάβει την αποκλειστική διαχείριση και λειτουργία του.
Οι κατασκευαστικές εργασίες στο χώρο έχουν ήδη ξεκινήσει και όπως μας αναφέρει ο Γιάννης Τροχόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος και Γενικός Διευθυντής του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το έργο είναι απόλυτα εντός χρονοδιαγράμματος. «Αυτή τη στιγμή με βάση το xρονοδιάγραμμα η κατασκευή θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2015, ενώ το κοινό θα μπορεί να το επισκέπτεται από το φθινόπωρο του 2016», μας ενημερώνει.
Πραγματικά το έργο προχωράει με ταχείς ρυθμούς, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία και ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα των εργασιών. Το εργοτάξιο του ΚΠΙΣΝ είναι το πιο πολύπλοκο και απαιτητικό αυτή τη στιγμή στη χώρα. Ο αριθμός των εργαζομένων σε αυτό σήμερα είναι 700 και σύντομα θα φτάσει τους 1.500. Το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος πιστεύει ακράδαντα ότι πρόκειται για ένα έργο μεγάλης εθνικής σημασίας, ειδικά υπό τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα.
Όπως αναφέρουν οι άνθρωποί του παραμένει μαρτυρία και δέσμευση για το μέλλον της χώρας, σε μία κρίσιμη ιστορική συγκυρία. Αποτελεί, επίσης, μοχλό βραχυπρόθεσμης και μεσοπρόθεσμης οικονομικής ανάπτυξης. Άλλωστε, πέρα από τις προαναφερθείσες θέσεις εργασίας, το έργο ενισχύει ήδη τους σε ύφεση τομείς της βιομηχανίας και των κατασκευών, καθώς αυτοί είναι οι αποδέκτες του 80% περίπου των συνολικών οικονομικών ωφελειών που απορρέουν από την ανάπτυξη του ΚΠΙΣΝ
Ζωντανό έργο
Εξαιρετικά σημαντικό είναι πως το εργοτάξιο του ΚΠΙΣΝ έχει ήδη αποκτήσει ζωή. Στις αρχές Οκτωβρίου ξεκίνησε η λειτουργία του Κέντρου Επισκεπτών, το οποίο μέσα από το διάφανο και ανοιχτό χώρο του, που είναι προσβάσιμος σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες, θα δίνει τη δυνατότητα σε όλους να παρακολουθούν την ανάπτυξη των εργασιών. Επιπλέον, το Κ.Ε. θα αποτελέσει έναν χώρο εκπαίδευσης, δημιουργικότητας και πειραματισμού για τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα της χώρας, που θα έχουντη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες και εκπαιδευτικά σεμινάρια.
Ήδη, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων προγραμματίζονται σχετική επισκέψεις / ξεναγήσεις σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. «Το Κέντρο Επισκεπτών είναι ο προπομπός του Κέντρου Πολιτισμού και έτσι μπορεί να εξελιχθεί σε ένα μικρό και ευέλικτο χώρο δημιουργίας εμπειριών», αναφέρει ο κ. Τροχόπουλος, ο οποίος δηλώνει απόλυτα αισιόδοξος για την επιτυχία του ΚΠΙΣΝ.
«Αν δεν ήμουν δεν θα βρισκόμουν τώρα εδώ» αναφέρει, ενώ σπεύδει να μας εξηγήσει τους λόγους της αισιοδοξίας του. «Όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα πρέπει να λέμε την αλήθεια στον κόσμο, γιατί τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Ποτέ δεν γίνεται κάτι επειδή απλά νομίζουμε ότι όλα θα πάνε καλά. Τίποτα δεν πάει καλά. Αν κάτι πάει καλά είναι επειδή δουλεύουν ορισμένοι άνθρωποι», αναφέρει. Αυτοί που κάνουν τη διαφορά, συμπληρώνουμε εμείς.
*Αναδημοσίευση από το τεύχος 43 του περιοδικού CSR Review.
