Πρώτο στρατηγικό σχέδιο για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» 2021-2024
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το πρώτο στρατηγικό σχέδιο για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το νέο πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία, ύψους 95,5δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές.
Το στρατηγικό σχέδιο είναι ένα νέο στοιχείο στο πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και καθορίζει τους στρατηγικούς προσανατολισμούς για τη στόχευση των επενδύσεων κατά τα πρώτα τέσσερα έτη του προγράμματος. Διασφαλίζει ότι οι δράσεις έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ θα συμβάλλουν στις προτεραιότητες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης μιας κλιματικά ουδέτερης και πράσινης Ευρώπης, μιας Ευρώπης έτοιμης για την ψηφιακή εποχή και μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων.
Η Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή, δήλωσε σχετικά: «Το σχέδιο αυτό δημιουργεί ένα πλαίσιο για κορυφαίας ποιότητας έρευνα και καινοτομία με βάση την αριστεία, οι οποίες θα επιτευχθούν με το πρόγραμμα εργασίας «Ορίζοντας Ευρώπη». Με αυτόν τον στρατηγικό προσανατολισμό διασφαλίζουμε ότι οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία μπορούν να συμβάλουν σε μια διαδικασία ανάκαμψης που θα βασίζεται στη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, την ανθεκτικότητα και την ανοιχτή στρατηγική αυτονομία.»
Η Μαρίγια Γκαμπριέλ, Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, δήλωσε: «Οι προσανατολισμοί του στρατηγικού σχεδίου θα διασφαλίσουν ότι οι κοινές μας ενωσιακές πολιτικές προτεραιότητες θα ενισχυθούν με νέες γνώσεις, ιδέες και καινοτομία. Αυτή η νέα προσέγγιση αποτελεί έναν ακόμη τρόπο για να διασφαλίσουμε ότι η έρευνα και η καινοτομία που χρηματοδοτεί η ΕΕ θα δίνουν απαντήσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίες και οι Ευρωπαίοι.»
Ένα φιλόδοξο σχέδιο για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα
Το στρατηγικό σχέδιο καθορίζει τέσσερις στρατηγικούς προσανατολισμούς για τις επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για τα επόμενα τέσσερα έτη:
- Προώθηση μιας ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας με την ανάληψη ηγετικού ρόλου στην ανάπτυξη βασικών ψηφιακών, γενικής εφαρμογής και αναδυόμενων τεχνολογιών, τομέων και αξιακών αλυσίδων·
- Αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας της Ευρώπης και βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων·
- Μετατροπή της Ευρώπης στην πρώτη κυκλική, κλιματικά ουδέτερη και βιώσιμη οικονομία που θα βασίζεται στις ψηφιακές τεχνολογίες·
- Δημιουργία μιας πιο ανθεκτικής, ανοικτής και δημοκρατικής ευρωπαϊκής κοινωνίας.
Η διεθνής συνεργασία υποστηρίζει και τους τέσσερις προσανατολισμούς, καθώς είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση πολλών παγκόσμιων προκλήσεων.
Το στρατηγικό σχέδιο προσδιορίζει επίσης τις ευρωπαϊκές συγχρηματοδοτούμενες συμπράξεις / συμπράξεις κοινού προγραμματισμού και τις αποστολές της ΕΕ που πρέπει να λάβουν στήριξη μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Οι συμπράξεις αυτές θα καλύπτουν κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η βιοποικιλότητα, η υγεία, τα τρόφιμα και η κυκλικότητα, και θα συμπληρώνουν τις δέκα θεσμοθετημένες ευρωπαϊκές συμπράξεις που πρότεινε η Επιτροπή τον Φεβρουάριο. Οι αποστολές της ΕΕ θα αντιμετωπίζουν τις παγκόσμιες προκλήσεις που επηρεάζουν την καθημερινή μας ζωή θέτοντας φιλόδοξους στόχους που εμπνέουν χωρίς να είναι ανέφικτοι, όπως η καταπολέμηση του καρκίνου, η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, η προστασία των ωκεανών μας, η δημιουργία πιο οικολογικών πόλεων και η διασφάλιση, αφενός, της υγείας του εδάφους και, αφετέρου, των τροφίμων. Οι αποστολές της ΕΕ θα αξιοποιήσουν ένα ευρύ φάσμα μέσων σε διάφορους επιστημονικούς κλάδους και τομείς πολιτικής για να αντιμετωπίσουν πολύπλοκα ζητήματα μέσω ερευνητικών έργων, μέτρων πολιτικής ή ακόμη και νομοθετικών πρωτοβουλιών.
Οι προσανατολισμοί του σχεδίου καλύπτουν επίσης ορισμένα οριζόντια ζητήματα, όπως το φύλο. Η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου θα αποτελεί συστηματικά απαίτηση στο περιεχόμενο της έρευνας και της καινοτομίας στο σύνολο του προγράμματος, εκτός εάν διευκρινίζεται ότι το βιολογικό ή το κοινωνικό φύλο ενδέχεται να μην είναι συναφές για το συγκεκριμένο θέμα.
Τα επόμενα βήματα
Οι προτεραιότητες που τίθενται στο στρατηγικό σχέδιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» θα υλοποιηθούν μέσω του προγράμματος εργασίας του «Ορίζων Ευρώπη», το οποίο καθορίζει τις δυνατότητες χρηματοδότησης για δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας μέσω θεματικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων και θεμάτων. Οι πρώτες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων θα δημοσιευθούν την άνοιξη του 2021 και θα παρουσιαστούν στις Ευρωπαϊκές Ημέρες Έρευνας και Καινοτομίας στις 23-24 Ιουνίου.
Ιστορικό
Μετά την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Μάρτιο-Απρίλιο 2019 για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», η Επιτροπή ξεκίνησε διαδικασία στρατηγικού σχεδιασμού. Τα αποτελέσματά της παρατίθενται στο στρατηγικό σχέδιο.
Το στρατηγικό σχέδιο καταρτίστηκε μετά από εκτεταμένη διαδικασία από κοινού σχεδιασμού στην οποία συμμετείχαν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη, ενδιαφερόμενοι φορείς και το ευρύ κοινό. Στα διάφορα στάδια της διαδικασίας στρατηγικού σχεδιασμού υποβλήθηκαν περισσότερες από 8000 συνεισφορές. Η διαδικασία από κοινού σχεδιασμού χωρίς αποκλεισμούς έχει ως στόχο να εξασφαλίσει την ευρύτερη δυνατή οικειοποίηση και να βελτιστοποιήσει τον συνολικό αντίκτυπο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».
