Τα Ηνωμένα Έθνη, τον Δεκέμβριο του 1992, όρισαν την 17η Οκτωβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της φτώχειας. Η πανδημική κρίση με την ύφεση της παγκόσμιας οικονομίας οδήγησε σε ανοδικές τάσεις της φτώχειας σε ολόκληρο τον κόσμο. Στη χώρα μας τα μεγαλύτερα θύματα αυτής της φτώχειας είναι τα παιδιά. Μόνο το Α’ εξάμηνο του 2022, ο Οργανισμός συνολικά υποστηρίξε 11.300 παιδιά και τις οικογένειές τους με προβλήματα διαβίωσης σε όλη την Ελλάδα.
Το Εθνικό Παρατηρητήριο Παιδικής Ευημερίας του Οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», (C.W.-SMILE), ως παιδική φτώχεια ορίζει «οποιαδήποτε εν δυνάμει στέρηση της ευχαρίστησης προκαλείται στα παιδιά, ως αποτέλεσμα της πλήρους αποστέρησης ή της μη επαρκούς ποσοτικής ή ποιοτικής διάθεσης κάποιων οικονομικών ή μη οικονομικών παραγόντων. Οι οικονομικοί παράγοντες είναι το εισόδημα, υλικά αγαθά (διατροφή, ασφαλής θέρμανση, ηλεκτρικό ρεύμα, κ.α.), κ.α. Μη οικονομικοί παράγοντες είναι η υγεία, η εκπαίδευση, ο ελεύθερος χρόνος, ο πολιτισμός, κ.α.» (Leriou, 2022, Section 2).
Σύμφωνα με την έρευνα του Παρατηρητηρίου με τίτλο “Understanding and Measuring Child Well-being in the Region of Attica, Greece: Round four” (https://link.springer.com/article/10.1007/s12187-022-09957-x), η οποία ανακοινώθηκε τον περασμένο Αύγουστο στις Η.Π.Α. και στο διεθνές επιστημονικό συνέδριο “ISQOLS 2022 Conference: Burlington, Vermont, U.S.A.”:
Κατά το Α’ εξάμηνο του σχολικού έτους 2021-2022:
- 1 στα 7 παιδιά βρίσκεται σε καθεστώς οικονομικής φτώχειας,
- 1 στα 5 παιδιά στερείται τη διατροφή του σε ποσότητα και ποιότητα,
- 1 στα 7 παιδιά στερείται άνετες και επαρκείς συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι,
o με 1 στα 3 παιδιά δηλώνει υγρασία ή κρύο στο σπίτι,
o 1 στα 9 παιδιά, είτε δε θερμαίνεται καθόλου, είτε θερμαίνεται με μη ποιοτικές ή/και επικίνδυνες μεθόδους θέρμανσης,
o 1 στα 10 παιδιά είτε έμεινε χωρίς ρεύμα, είτε κινδύνευσε να μείνει χωρίς ρεύμα,
- 1 στα 7 παιδιά διαβιεί σε νοικοκυριό που δεν εργάζεται κανένας κηδεμόνας του,
- 1 στα 3 παιδιά στερείται εκπαίδευσης που να του καλλιεργεί όχι μόνο δεξιότητες, αλλά και ανθρώπινες αρετές.
Βάσει της εν λόγω έρευνας, η οποία δημοσιεύτηκε στο ChildIndicatorsResearchτων εκδόσεων Springer, και εκπονήθηκε στην Αττική, την μητροπολιτική περιφέρεια της χώρας μας, με αντιπροσωπευτικά αποτελέσματα για όλη την Ελλάδα, για την εξάλειψη της παιδικής φτώχειας στην Ελλάδα έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε συγκεκριμένα group παιδιών, και ειδικότερα:
- αναφορικά με τη διατροφή, η έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, όπως και σε μονογονεϊκά νοικοκυριά με μητέρα
- αναφορικά με την ανεργία, η έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε μονογονεϊκά νοικοκυριά με πατέρα
- αναφορικά με μία εκπαίδευση η οποία δεν θα καλλιεργεί μόνο δεξιότητες, αλλά και ανθρώπινες αρετές, η έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε μαθητές Λυκείου.
Ενώ, υπό το πρίσμα των αποφάσεων οικονομικής πολιτικής που έχουν ήδη ληφθεί, η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στα Δημόσια Οικονομικά.
Η δημοσιευμένη έρευνα του C.W.-SMILE, δεν περιορίζεται σε απλή παράθεση της περιγραφής της κατάστασης της ποιότητας της ζωής των παιδιών στη χώρα μας, αλλά καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις για την εξάλειψη της φτώχειας. Οι προτάσεις αυτές εστιάζουν και διαφοροποιούνται στις αστικές, νησιωτικές και αγροτικές περιοχές.
Συγκεκριμένα:
- Ο θεσμός των σχολικών γευμάτων θα πρέπει να επεκταθεί από τα Δημοτικά και στα Γυμνάσια και Λύκεια όλης της χώρας
- Για την άμβλυνση των ανισοτήτων που δημιούργησε η πανδημική κρίση στη διατροφή των παιδιών θα πρέπει να προτιμηθεί, στη σκοπιά των Δημόσιων Οικονομικών, η άμεση παρά η έμμεση φορολογία. Ως εκ τούτου, προτείνεται η πλήρης απαλλαγή από ΦΠΑ στα βασικά είδη παιδικής διατροφής
- Για να καταστούν τα παιδιά πιο ορατά στη σφαίρα του δημόσιου διαλόγου προτείνεται η ίδρυση αυτόνομου Υπουργείου που θα αφορά αποκλειστικά και μόνο στην ευημερία των παιδιών (οικονομική και μη). Η στελέχωσή του θα γίνεται αυστηρά μόνο με ακαδημαϊκούς που ο καθένας τους θα εξειδικεύεται ταυτόχρονα στα Οικονομικά της Ευημερίας, στα Δημόσια Οικονομικά, στην Παιδική Ευημερία/Φτώχεια και στη Γενική (Κοινωνική) Ευημερία
- Το νέο αυτό προτεινόμενο Υπουργείο θα πρέπει να έχει ως πρότυπό του και να συμβουλεύεται Οργανισμούς, όπως «Το Χαμόγελο του Παιδιού», οι οποίοι έχουν διεθνώς αναγνωριστεί για τη συνεισφορά και το εξειδικευμένο έργο τους με στόχο τη βελτίωση της παιδικής ευημερίας (οικονομικής και μη).
Διεθνώς, «Το Χαμόγελο του Παιδιού» είναι μέλος της Ομάδας Task Force του Ευρωπαϊκού Δικτύου “Eurochild” για την προώθηση της εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τα παιδιά που απειλούνται από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό. Στα 26 χρόνια συνεχούς δράσης του, ο Οργανισμός στάθηκε, εξατομικευμένα και ολιστικά, δίπλα σε 150.603 παιδιά που βρέθηκαν ή απειλήθηκαν να βρεθούν σε συνθήκες Φτώχειας.
Με στόχο την ολιστική στήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους με προβλήματα διαβίωσης, «Το Χαμόγελο του Παιδιού» πραγματοποιεί πλήθος εξειδικευμένων δράσεων, πανελλαδικά. Ειδικότερα:
- «Εφοδιαστική Αλυσίδα Ζωής»: Ο Οργανισμός έχει αναπτύξει μία ολοκληρωμένη Εφοδιαστική Αλυσίδα Αγαθών και Υπηρεσιών, με βασικούς αποδέκτες τα παιδιά και τις οικογένειές τους, που απειλούνται να βρεθούν ή ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Τα είδη προσφέρονται από ιδιώτες και επιχειρήσεις και μεταφέρονται με εξειδικευμένα οχήματα του Οργανισμού (φορτηγά ψυγεία, εξειδικευμένα ψυγεία για τη μεταφορά φαρμάκων κ.λπ.) στα Κέντρα Στήριξης και στις Τράπεζες Ειδών του Οργανισμού.
- Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056: «Το Χαμόγελο του Παιδιού» λειτουργεί τη Γραμμή SOS 1056 και βρίσκεται δίπλα σε κάθε παιδί που έχει ανάγκη. Στελεχωμένη από Κοινωνικούς Λειτουργούς και Ψυχολόγους είναι διαθέσιμη πανελλαδικά, 24ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο, παρέχοντας κατευθύνσεις για κάθε θέμα και διασυνδέοντας με άλλες υπηρεσίες.
- Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας: Η Δράση «Σπίτια Ημερήσιας Φροντίδας» υλοποιείται με σκοπό τη φροντίδα παιδιών, οι οικογένειες των οποίων αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Τα παιδιά επιστρέφουν το βράδυ στο οικογενειακό τους περιβάλλον έχοντας λάβει τη φροντίδα του Οργανισμού καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
- Κέντρα Στήριξης: Στα 15 Κέντρα Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας που λειτουργούν πανελλαδικά παρέχεται οτιδήποτε χρειάζεται η οικογένεια σε κρίση για να σταθεί στα πόδια της με αξιοπρέπεια. Πέρα από την εξασφάλιση των αγαθών παρέχεται και επαγγελματική συμβουλευτική για να ξεπεράσει η οικογένεια τις δυσκολίες και να ορθοποδήσει και πάλι.
- Ιατρική & Κοινωνική Στήριξη: O Οργανισμός με εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, Κοινωνικούς Λειτουργούς & Ψυχολόγους, υποστηρίζει ολιστικά την οικογένεια.
