Χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκήρυξε την τρίτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας της ΕΕ. Με προϋπολογισμό που διπλασιάστηκε σε 3 δισ. ευρώ χάρη στην αύξηση των εσόδων από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής της ΕΕ (ΣΕΔΕ), η παρούσα πρόσκληση υποβολής προτάσεων του 2022 για έργα μεγάλης κλίμακας θα ενισχύσει την ανάπτυξη βιομηχανικών λύσεων για την απανθρακοποίηση της Ευρώπης. Με ιδιαίτερη έμφαση στις προτεραιότητες του σχεδίου REPowerEU, η πρόσκληση θα παράσχει πρόσθετη στήριξη για τον τερματισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Η πρόσκληση θα χρηματοδοτήσει έργα που καλύπτουν τα ακόλουθα θέματα:
• Γενική απανθρακοποίηση (προϋπολογισμός: 1 δισ. ευρώ) με την επιδίωξη καινοτόμων έργων στους τομείς της ανανεώσιμης ενέργειας, των ενεργοβόρων βιομηχανιών, της αποθήκευσης ενέργειας ή της δέσμευσης, χρήσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και προϊόντων που υποκαθιστούν προϊόντα υψηλής έντασης άνθρακα (ιδίως καύσιμα κίνησης χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, μεταξύ άλλων για τις θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές)·
• Καινοτόμος εξηλεκτρισμός στη βιομηχανία και υδρογόνο (προϋπολογισμός: 1 δισ. ευρώ) με την επιδίωξη καινοτόμων έργων στον τομέα των μεθόδων εξηλεκτρισμού για την αντικατάσταση της χρήσης ορυκτών καυσίμων στη βιομηχανία, καθώς και στον τομέα της παραγωγής ανανεώσιμου υδρογόνου ή της χρήσης υδρογόνου στη βιομηχανία·
• Κατασκευές καθαρής τεχνολογίας (προϋπολογισμός: 0,7 δισ. ευρώ) με την επιδίωξη καινοτόμων έργων για την κατασκευή κατασκευαστικών στοιχείων, καθώς και τελικού εξοπλισμού για ηλεκτρολυτικές κυψέλες και κυψέλες καυσίμου, ανανεώσιμη ενέργεια, αποθήκευση ενέργειας και αντλίες θερμότητας·
• Πιλοτικά έργα μεσαίου μεγέθους (προϋπολογισμός: 0,3 δισ. ευρώ) με την επιδίωξη έργων υψηλής καινοτομίας σε ανατρεπτικές ή ρηξικέλευθες τεχνολογίες για βαθιά απανθρακοποίηση σε όλους τους επιλέξιμους τομείς του Ταμείου. Τα έργα θα πρέπει να αποδεικνύουν την καινοτομία σε ένα επιχειρησιακό περιβάλλον, αλλά δεν χρειάζεται να επιτύχουν μεγάλης κλίμακας επίδειξη ή εμπορική παραγωγή.
Τα έργα θα αξιολογούνται από ανεξάρτητους εκτιμητές ανάλογα με το επίπεδο καινοτομίας τους, τις δυνατότητες αποφυγής των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την επιχειρησιακή, οικονομική και τεχνική ωριμότητα, το δυναμικό κλιμάκωσης και την οικονομική αποδοτικότητα. Η πρόσκληση υποβολής προτάσεων είναι ανοικτή για έργα εγκατεστημένα στα κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία και τη Νορβηγία έως τις 16 Μαρτίου 2023.
Έργα ελπιδοφόρα αλλά όχι επαρκώς ώριμα για επιχορήγηση ενδέχεται να επωφεληθούν από τη συνδρομή για την ανάπτυξη έργων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Επόμενα στάδια
Οι αιτήσεις για τα έργα μπορούν να υποβληθούν μέσω της διαδικτυακής πύλης της ΕΕ για τις χρηματοδοτήσεις και τους διαγωνισμούς όπου υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τη συνολική διαδικασία. Οι υποψήφιοι θα ενημερωθούν σχετικά με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2023. Οι επιχορηγήσεις και η υπογραφή των έργων θα πραγματοποιηθούν το τέταρτο τρίμηνο του 2023.
Ένα διαδικτυακό σεμινάριο σχετικά με τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την προηγούμενη πρόσκληση υποβολής προτάσεων, καθώς και μια ενημερωτική ημερίδα θα διοργανωθούν στις 29 και 30 Νοεμβρίου 2022 αντίστοιχα, ώστε να δοθεί σε όσους και όσες ενδιαφέρονται να υποβάλουν αίτηση η ευκαιρία να λάβουν πληροφορίες και να υποβάλουν ερωτήσεις σχετικά με τη νέα πρόσκληση.
Ιστορικό
Το Ταμείο Καινοτομίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα χρηματοδοτικά προγράμματα παγκοσμίως για την επίδειξη και εμπορική εκμετάλλευση καινοτόμων τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Χρηματοδοτούμενο από τα έσοδα του πλειστηριασμού δικαιωμάτων του ΣΕΔΕ της ΕΕ, έχει ήδη διοργανώσει δύο προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για έργα μεγάλης κλίμακας στο πλαίσιο των οποίων χορηγήθηκαν επιχορηγήσεις ύψους 1,1 δισ. ευρώ και 1,8 δισ. ευρώ σε 7 και 17 έργα αντίστοιχα (βλ. πίνακα χαρτοφυλακίου έργων του Ταμείου Καινοτομίας).
Το Ταμείο Καινοτομίας, με έσοδα εκτιμώμενα επί του παρόντος σε 38 δισ. ευρώ περίπου έως το 2030, έχει ως στόχο τη δημιουργία των κατάλληλων οικονομικών κινήτρων για τις επιχειρήσεις και τους δημόσιους φορείς ώστε να επενδύσουν σήμερα στην επόμενη γενιά τεχνολογιών χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, καθώς και την παροχή στις εταιρείες της ΕΕ του πλεονεκτήματος της πρωτοπορίας, προκειμένου να αποκτήσουν ηγετική θέση στις τεχνολογίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως προτείνεται στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 % που βρίσκεται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση από τους συννομοθέτες, το Ταμείο θα ενισχυθεί σημαντικά ώστε να διοχετεύει ακόμη περισσότερες επενδύσεις σε ρηξικέλευθες πράσινες τεχνολογίες.
Το Ταμείο Καινοτομίας έχει συσταθεί από τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον (CINEA), ενώ η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων παρέχει αναπτυξιακή συνδρομή σε ελπιδοφόρα έργα που δεν είναι επαρκώς ώριμα.
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να ενισχύσουμε την καινοτομία και να αναβαθμίσουμε τις τεχνολογικές λύσεις που αντιμετωπίζουν την κλιματική κρίση και εξασφαλίζουν στην Ευρώπη ενεργειακή κυριαρχία. Όσο συντομότερα το επιτύχουμε, τόσο ταχύτερα θα πάψουμε να είμαστε ευάλωτοι στον ρωσικό ενεργειακό εκβιασμό. Με αυτή τη νέα πρόσκληση υποβολής προτάσεων ύψους 3 δισ. ευρώ, το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ θα στηρίξει ακόμη περισσότερα έργα καθαρής τεχνολογίας από ό,τι στο παρελθόν, επιταχύνοντας την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων σε βιομηχανίες με δυσχερή απανθρακοποίηση, καθώς και τη χρήση του ανανεώσιμου υδρογόνου στην αγορά της ΕΕ. Εκτελεστικός αντιπρόεδρος κ. Φρανς Τίμερμανς.
