Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το ψηφιακό συνέδριο «The New Era of Sustainable Corporate Governance», που διοργάνωσε το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, στις 26-27 Μαΐου, αναδεικνύοντας τη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης για τις επιχειρήσεις και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
Μέσα από έναν εξαιρετικό, εποικοδομητικό και ειλικρινή διάλογο, δόθηκαν χρήσιμες απαντήσεις για την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό της εταιρικής διακυβέρνησης και πως αυτή καλείται να ανταπεξέλθει στις νέες προκλήσεις της εποχής. Αξιόλογες προσωπικότητες του σύγχρονου επιχειρείν και του πολιτικού κόσμου, με πλούσια εμπειρία και γνώση, μίλησαν για την εταιρική διακυβέρνηση και τις προοπτικές στις ελληνικές επιχειρήσεις.
Ο Ηλίας Σπυρτούνιας, Γενικός Διευθυντής του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, αναφέρθηκε στη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης για την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες κλήθηκαν να ξεπεράσουν τόσο την οικονομική κρίση όσο και τις επιπτώσεις της πανδημίας. «Οι επιχειρήσεις εκείνες που εισήγαγαν και εφάρμοσαν αρχές εταιρικής διακυβέρνησης στο μοντέλο λειτουργίας τους είναι αυτές που ξεπέρασαν πιο εύκολα τις κρίσεις και απολαμβάνουν σήμερα μεγαλύτερης εμπιστοσύνης από τους επενδυτικούς κύκλους. Στις παγκόσμιες σημερινές οικονομίες και χρηματοπιστωτικά συστήματα, τα πάντα έχουν να κάνουν με την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη, είτε αφορά κράτη είτε επιχειρήσεις» τόνισε ο κ. Σπυρτούνιας προσθέτοντας ότι «οι αρχές και τα μοντέλα εταιρικής διακυβέρνησης αλλάζουν, ακολουθώντας τις σύγχρονες εξελίξεις».
Από την πλευρά του ο Νικόλαος Μπακατσέλος, πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, έκανε λόγο για μια νέα τροχιά στην οποία μπαίνει η εταιρική διακυβέρνηση. «Σήμερα σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από ένα νέο σύστημα αξιών και συμπεριφορών με γνώμονα την εμπιστοσύνη, την ειλικρίνεια και την ανοιχτότητα, η εταιρική διακυβέρνηση, τόσο ως έννοια όσο και σαν ουσία, καλείται να ανταποκριθεί σε νέες προκλήσεις» τόνισε. Όπως επεσήμανε «είναι πλέον σαφές σε αυτή τη νέα εποχή, ότι η εταιρική διακυβέρνηση μπορεί να αποτελέσει έναν βασικό μοχλό ανάπτυξης, ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας και υιοθέτησης κανόνων σεβασμού και της διαφορετικότητας», υπογραμμίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι «οι επιχειρήσεις πρέπει να προωθούν ένα σταθερό μήνυμα βιώσιμης ανάπτυξης».
Ο Κωνσταντίνος Παπακωστόπουλος, Πρόεδρος της Επιτροπής Εταιρικής Διακυβέρνησης του Ελληνο-Αμερικανικού Επιμελητηρίου, αναφέρθηκε στην «κεφαλαιώδη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης στον επιχειρηματικό στίβο». «Ως εταιρική διακυβέρνηση εννοούμε ένα σύνολο αρχών και πρακτικών που στοχεύει στην αξιοπιστία των επιχειρήσεων και όχι μόνο. Αφορά το σύνολο των λειτουργιών μιας επιχείρησης και όχι μεμονωμένες δραστηριότητες ή τομείς. Είναι περισσότερο νοοτροπία, κουλτούρα και δευτερευόντως κανόνες νομικοί ή άλλοι» τόνισε ο κ. Παπακωστόπουλος, συμπληρώνοντας ότι «από το 2002 που πρωτοεισήχθη η έννοια της εταιρικής διακυβέρνησης και αφορούσε μόνο εισηγμένες εταιρείες, έχουμε φτάσει σήμερα σε ένα πληρέστερο νομοθετικό πλαίσιο και σε μία πολύ μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση των επιχειρήσεων».
Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, επεσήμανε ότι η ενδυνάμωση της εταιρικής διακυβέρνησης στη χώρα, αποτελεί διαρκή και κεντρικό στόχο της κυβέρνησης και του υπουργείου Οικονομικών. Ο κ. Σταϊκούρας, σημείωσε προς την κατεύθυνση αυτή, την ψήφιση του ν. 4706/2020 για την αναμόρφωση, την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό της Εταιρικής Διακυβέρνησης των Ανωνύμων Εταιρειών και της Αγοράς Κεφαλαίου. «Έχει, πλέον, καταστεί σαφές ότι η επιτυχία των επιχειρήσεων εξαρτάται όχι μόνο από την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών τους, αλλά και από το πώς συνολικά αλληλοεπιδρούν με το εξωτερικό περιβάλλον και τα ενδιαφερόμενα μέρη τους, τους stakeholders, λειτουργώντας με υπευθυνότητα και διαφάνεια. Επιδιώκουμε και επιζητούμε το σύνολο των επιχειρήσεων να λειτουργεί με υπευθυνότητα, υιοθετώντας κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης και επιδεικνύοντας αυξημένη εταιρική κοινωνική ευθύνη» τόνισε ο υπουργός Οικονομικών.
Ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, πρόεδρος ΣΕΒ, αναφέρθηκε στην «επιχειρηματική λογική» της εταιρικής διακυβέρνησης. «Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις γύρω από τα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, είναι ότι συνήθως τίθεται είτε σε ηθική βάση, ως θέμα αξιών ή εθνικού συμφέροντος, είτε σε τεχνική βάση. Ως αποτέλεσμα, συχνά χάνεται ή υποτιμάται η σημαντικότερη πτυχή του θέματος: ότι έχει μία ξεκάθαρη επιχειρηματική λογική» επεσήμανε ο κ. Παπαλεξόπουλος. Όπως εξήγησε «μια σωστά δομημένη εταιρική διακυβέρνηση, δημιουργεί αξία για μία επιχείρηση και τους μετόχους της, προστατεύει από ποικιλόμορφους κινδύνους, διευκολύνει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ενισχύει τη φήμη της και δημιουργεί πολύτιμο κεφάλαιο εμπιστοσύνης».
Την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, στην ενότητα «Recent Regulatory Developments Regarding Corporate Governance and Non Financial Reporting», συμμετείχαν η Βασιλική Λαζαράκου, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, ο Guy Jubb, Vice-Chair, European Corporate Governance Institute, ο Σωκράτης Λαζαρίδης, CEO του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών και συντονίστρια της συζήτησης ήταν η Μαρία Θεοδουλίδου, Group Finance Director, Controlling & Planning, Fourlis Group. Οι ομιλητές συζήτησαν για τη συνεχή διαβούλευση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς με την αγορά από την ψήφιση του ν. 4706/2020 έως και σήμερα, με σκοπό την προβολή του οφέλους που θα έχει μία εισηγμένη εταιρεία εάν επενδύσει στην καλή εταιρική διακυβέρνηση. Παράλληλα, στο επίκεντρο του διαλόγου, βρέθηκε το νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται ευρωπαϊκά και αφορά και την Ελλάδα, σε θέματα μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και ESG δεικτών για την ανάπτυξη της βιώσιμης επιχειρηματικής δραστηριότητας και της βιώσιμης εταιρικής διακυβέρνησης. Ένα από τα θέματα που κυριάρχησε στην συγκεκριμένη ενότητα ήταν η επιχειρηματική λογική που πρέπει να υπάρχει πίσω από την απόφαση μιας εταιρείας να εφαρμόσει ένα πλαίσιο καλής εταιρικής διακυβέρνησης.
Στην ενότητα «Effective Board Composition, Nomination, Remuneration and the Rise of Effectiveness Evaluations», έλαβαν μέρος η Ξένια Καζόλη, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης, o Michael Zeler, Head of Talent & Rewards, South Eastern Europe, Willis Towers Watson και η Βερόνη Παπατζήμου, People Services, Advisory, KPMG. Συντονιστής στην συζήτηση της ενότητας ήταν ο Γιάννης Αψούρης, Γενικός Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών Ομίλου ΕΛΠΕ. Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην επαύξηση των αρμοδιοτήτων και της πολυπλοκότητας του ρόλου των ΔΣ και σημείωσαν ότι οι βασικοί στόχοι της αξιολόγησης του ΔΣ πρέπει να είναι οι εξής: η συνεχής βελτίωση των μελών του ΔΣ, αλλά και του ΔΣ συλλογικά, η δημιουργία κουλτούρας υπευθυνότητας και ιδιοκτησίας και η συμμετοχή στην εταιρική ζωή. Όπως τόνισαν σημασία έχει το πώς διενεργούνται οι αξιολογήσεις, ώστε να καταστούν πραγματικό εργαλείο για αποδοτικότερα ΔΣ. Στη συνέχεια υπογράμμισαν ότι στην Ελλάδα οι αμοιβές των μελών ΔΣ είναι χαμηλότερες από αυτές σε άλλα μέλη της ΕΕ, τείνουν να εξισωθούν μόνο για τα μέλη που συμμετέχουν σε επιτροπές του ΔΣ.
Στην ενότητα «The Role of the Audit Committee and the Significance of External Assessment of the Internal Control System as a CG Process», συμμετείχαν ο Robert Hodgkinson, BFP FCA, Senior Strategic Adviser, Institute of Chartered Accountants in England and Wales (ICAEW), o Στέφανος Βερζοβίτης, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Πίστης και ο Βασίλης Καμινάρης, Head of Assurance Services, Southeast Europe, EY Moderators. Συντονιστές της ενδιαφέρουσας συζήτησης ήταν ο Άρης Δημητριάδης, Executive Director Compliance, Risk & Insurance, OTE Group και ο Γιάγκος Χαραλάμπους, F.C.C.A. Σε αυτή την ενότητα ακούστηκαν οι απόψεις ότι η εταιρική διακυβέρνηση και ειδικότερα το σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου στις εταιρίες, μπαίνει πραγματικά σε μια νέα εποχή και πως είναι βασικός αρωγός στην προσπάθεια των διοικήσεων όλων των οργανισμών να αναπτύξουν σε στέρεες βάσεις τις επιχειρήσεις στις οποίες ηγούνται, συμβάλλοντας και στην εμπέδωση της υγιούς επιχειρηματικότητας στην πατρίδα μας.
Την δεύτερη ημέρα, στην ενότητα «The Attractiveness of Entities Investing in ESG», συμμετείχε ο Νίκος Αυλώνας, President, Center for Sustainability and Excellence (CSE), Professor of Sustainability, University of Illinois in Chicago, η Αιμιλία Βάρφη, CEO, Velos Advisory και ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, Chief Risk Officer, Hellenic Financial Stability Fund. Την συζήτηση συντόνισαν ο Γιώργος Βενιέρης, Professor, Athens University of Economics and Business και ο Βασίλης Μονογιός Managing Partner, AMiD – Governance, Internal Controls, Internal Audit. Ήταν ένα πολύ διαδραστικό πάνελ το οποίο θέλησε να εξηγήσει τι είναι τα ESG CRITERIA και γιατί ωφελεί αρχικά τις ίδιες τις εταιρίες στη βελτίωση των επιδόσεών τους και στο γενικότερο business model με το οποίο λειτουργούν. Παρουσιάστηκαν επιγραμματικά τόσο οι διεθνείς τάσεις και οι εξελίξεις στο θέμα αυτό όσο και η παρούσα κατάσταση στις Ελληνικές επιχειρήσεις. Συμπερασματικά φαίνεται ότι, σε εφαρμογή και της αναμενόμενης σχετικής νομοθεσίας, αναμένονται αλλαγές στο Ελληνικό επιχειρείν σχετικά με το θέμα αυτό.
Στην ενότητα «Sustainable Corporation Governance and Stakeholder Capitalism», έλαβαν μέρος ο Paul Thanos, Director, Office of Finance and Insurance Industries, US Department of Commerce/International Trade Administration, ο Byron Loflin, VP & Global Head of Board Engagement, Nasdaq & Executive Leader, Nasdaq Center for Board Excellence και ο Peter Georgescu, Chairman Emeritus, Young & Rubicam. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Γιώργος Βλάχος, Group Advisor-Corporate Governance Leadership, Stanton Chase & Strategic Partner for SE Europe-C.G. Engagement Services, Nasdaq. Όπως τόνισαν οι ομιλητές, ο επιχειρηματικός κόσμος επανεξετάζει τον καπιταλισμό, επαναπροσδιορίζοντας τις εταιρικές του αξίες, με στόχο να αναπτυχθούν βιώσιμες στρατηγικές και ηθικά επιχειρηματικά μοντέλα. Μάλιστα οι νέες αυτές αξίες θα πρέπει να στηριχτούν σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: τις αρχές διακυβέρνησης, τον πλανήτη, τους ανθρώπους και την ευημερία.
Στην ενότητα «The New Law 4706/2020 and the Self-Regulation Approach Deriving from the Hellenic Corporate Governance Code», συμμετείχε η Αναστασία Στάμου, Vice-Chair, Hellenic Capital Market Commission, ο Παναγιώτης Γιαννόπουλος, Deputy Chairman, Hellenic Accounting and Auditing Standards Oversight Board και ο Νίκος Δημόπουλος, Compliance Director, Hellenic Corporation of Assets and Participations (HCAP). Συντονιστής σε αυτή την ενότητα ήταν ο Ξενοφών Αυλωνίτης, Executive General Manager, Alpha Bank. Τα βασικά σημεία της συζήτησης ήταν ότι ο νόμος 4706/2020 για την εταιρική διακυβέρνηση θα εφαρμοστεί από την ημερομηνία έναρξής του, χωρίς παρεκκλίσεις, σημειώνοντας ότι για να επιτευχθεί η ομαλή μετάβαση, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) έχει μεριμνήσει και προβεί σε εκτεταμένες ενέργειες προληπτικού χαρακτήρα. Στη συγκεκριμένη ενότητα, παρουσιάστηκαν, για πρώτη φορά, σχετικές πρωτοβουλίες στις οποίες έχουν προχωρήσει οι φορείς όπως, κυρίως, η επικαιροποίηση του σχετικού πλαισίου (εκτός του νόμου) και η συγκέντρωση και δημοσιοποίηση του συνόλου των σχετικών υποχρεώσεων των εισηγμένων εταιριών, από την ΕΚ και η δημιουργία ενός προτύπου για τη διενέργεια και καταγραφή της αξιολόγησης του ΣΕΕ, σε συνεργασία των δύο Αρχών.
