Η Ακαδημία Αθηνών, την 30ή Σεπτεμβρίου 2022, διοργάνωσε με επιτυχία την Ημερίδα με θέμα: «Παραγωγή, Μεταφορά και Αποθήκευση Ενέργειας στην Ελλάδα: Ηλεκτρισμός – Φυσικό Αέριο – Υδρογόνο».
Σκοπός της Ημερίδας ήταν η στρατηγική θεώρηση της αλυσίδας: παραγωγή – μεταφορά – αποθήκευση ενέργειας στην Ελλάδα και την ΕΕ. Έμφαση δόθηκε στο ρόλο των εθνικών και υπερεθνικών δικτύων ενέργειας, της αποθήκευσης ενέργειας, της προώθησης των ερευνών και ταχείας αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου (ΦΑ) στην ελληνική επικράτεια σε σχέση με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μηδενισμό της χρήσης του μέχρι το 2050. Παράλληλα, στο τέλος της Ημερίδας, τονίστηκε το θέμα των πρόσφατων εξελίξεων των σχετικών με τον αγωγό EAST MED καθώς και η μεγάλη καθυστέρηση στην προώθηση έργων εξόρυξης ΦΑ στην Ελλάδα, η οποία φτάνει τη δεκαετία και είναι, σε μεγάλο βαθμό, αδικαιολόγητη.
Σε συνέχεια της αποτύπωσης των πρακτικών της Ημερίδας, παρατίθεται κατωτέρω κείμενο σύνοψης, όπου παρουσιάζονται τα κυριότερα συμπεράσματα που εξάχθηκαν κατά τη διεξαγωγή της, καθώς και οι σχετικές εισηγήσεις επί του θέματος:
1 ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Φλέγον και κρίσιμο ζήτημα σήμερα είναι το θέμα της ενέργειας και η επίδρασή της στην κλιματική αλλαγή. Φλέγον και κρίσιμο ζήτημα είναι επίσης και η ενεργειακή ασφάλεια, η ενεργειακή ακρίβεια και η κερδοσκοπία. Η κλιματική αλλαγή παραμένει συνεχής και ζωτικής σημασίας παράγων που επιβάλλει την απεξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα και κάνει τις ημερομηνίες λήξης χρήσης τους επιτακτική. Η εξασφάλιση ενεργειακής ασφάλειας απαιτεί κοστοβόρα αποθήκευση ενέργειας και η ενέργεια χρειάζεται να εξοικονομηθεί. Η αποθήκευση ενέργειας είναι θέμα σοβαρό και απαιτείται θεσμικό πλαίσιο.
Η στροφή για βαθιά διείσδυση των ΑΠΕ δεν είναι ούτε εύκολη ούτε χαμηλού κόστους, ούτε παρέχει ασφάλεια αδιάλειπτης παροχής. Ο ήλιος και ο αέρας δεν είναι χρονικά συνεχείς πηγές ενέργειας.
Το υδρογόνο Η2 (κυρίως το πράσινο Η2) παραμένει δυνατό μελλοντικό καύσιμο, μάλιστα με δυνατότητα χρήσης του όπου επιδιώκεται περιφερειακή ή τοπική ενεργειακή αυτονομία όπως στα νησιά, στις επιχειρήσεις, ή, ακόμη, και σε οικίες. Παρατηρήθηκε, όμως, ότι η χρήση του Η2 δεν είναι ακόμη δοκιμασμένη τεχνολογία. Μεταξύ των θεμάτων που εκκρεμούν είναι: προβλήματα παραγωγής, διανομής, αποθήκευσης και υψηλού κόστους του Η2.
2 ΥΠΟΔΟΜΕΣ
Υπάρχει μεγάλη ανάγκη ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ στην Ελλάδα. Οι μελλοντικοί στόχοι των ελληνικών φορέων είναι πολλοί, αλλά πολλές φορές επιφανειακοί. ΟΛΟΙ ανεξαιρέτως απαιτούν ΑΜΕΣΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ. Και αυτές απαιτούν συνεργασία και παραμένουν κοινή εθνική ευθύνη.
Θα γίνουμε χώρα εξαγωγής ηλεκτρισμού από Φωτοβολταϊκά (ΦΒ) ή από κάποια άλλη ΑΠΕ και τι απαιτείται γι’ αυτόν τον σκοπό;
Πολλές υποδομές έπρεπε να είχαν γίνει. Περισσότερες πρέπει να γίνουν και, μάλιστα, άμεσα και καλύτερα.
Ίσως Χρειάζεται η Χώρα μας Ένα Υπουργείο ή Υφυπουργείο Ενεργειακών Υποδομών.
3 ΥΠΟΓΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΛΩΔΙΩΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ
Υπογειώσεις καλωδίων μέσης τάσης κοστίζουν πάνω από τρείς φορές πιο πολύ από υπέργειο καλώδιο μέσης τάσης. Το θέμα όμως έχει και άλλη διάσταση εκτός από την οικονομική. Αν όντως θέλουμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια – και θέλουμε – πρέπει να χρησιμοποιήσουμε υπογείωση καλωδίων που να επιτρέψουν τη μεταφορά πολύ μεγαλύτερης ισχύος σε υψηλές τάσεις και πολύ μικρές τιμές ρεύματος ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι θερμικές απώλειες. Αυτό θα καταστεί απαραίτητο εάν μεταφέρεται ηλεκτρική ενέργεια σε μεγάλες αποστάσεις. Η υπογείωση θα έχει τότε και ένα άλλο σημαντικό όφελος: δεν θα εκθέτει τον πληθυσμό σε επικίνδυνα ηλεκτρομαγνητικά (ΕΜ) πεδία. Η υπογείωση, όμως, είναι διαφόρων ειδών και είναι συνάρτηση πολλών μεταβλητών. Για να γίνουν υπογειώσεις απαιτείται συνεργασία πολλών φορέων της Πολιτείας και της Κοινωνίας. Είναι απαραίτητη η υπογείωση δικτύων υπέρ-υψηλής τάσης που να μεταφέρουν την ηλεκτρική ενέργεια που παράγουμε και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Επομένως, πρέπει να αποτελέσει η υπογείωση καλωδίων υπέρ-υψηλών τάσεων κεντρικό εθνικό στόχο.
4 ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ (ΥΑ)
Πολλοί παράγοντες εισηγήθηκαν πολλά για πολύ καιρό σε ό,τι αφορά την εξόρυξη του δικού μας Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου (ΦΑ). Αυτό δεν έγινε ακόμη. Εδώ και πολλά χρόνια κατάλληλες εταιρείες δεν έχουν ενεργοποιηθεί για τον σκοπό αυτό.[1]
Για ποιο λόγο δεν γίνονται σημαντικές επενδύσεις για ανακάλυψη ΥΑ στην Ελλάδα; Γιατί δεν υπάρχει πλαίσιο κινήτρων για να έλθουν εταιρείες με γεωτρύπανα; Απαιτείται καθαρή διαμόρφωση πλαισίου κινήτρων.
5 ΔΙΚΤΥΑ
Απαιτείται διαχείριση λειτουργίας του συστήματος διεσπαρμένης παραγωγής με συσσωρευτές και αν αυτό δεν μπορεί να γίνει, να μπουν συσσωρευτές στα συστήματα μεταφοράς.
Επιβάλλεται, ως χώρα και ως ΕΕ, να οριστικοποιήσουμε τα προγράμματα για εξοικονόμηση ενέργειας στα σπίτια και τις επιχειρήσεις και να προβούμε στις αναγκαίες υποδομές.
Απαιτείται, επίσης, ασφάλεια και αντοχή των ενεργειακών υποδομών, κυρίως κάτω από τις παρούσες γεωπολιτικές συνθήκες.
Το δίκτυο διανομής σήμερα έχει περιορισμένη ικανότητα υποδοχής ΑΠΕ, είναι πρακτικά κορεσμένο. Επιβάλλεται μελέτη και επέκταση της αντοχής του συστήματος, υψηλότερης πολυπλοκότητας, δηλαδή πάλι χρειαζόμαστε καλύτερες υποδομές.
Απαιτείται ψηφιοποίηση του ηλεκτρικού δικτύου διανομής – μάλιστα των μετρητών.
Απαιτείται, τελικά, να ξεφύγουμε από την ψυχολογία του «προσεχώς».
6 ΝΕΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ
Υπάρχει ενέργεια, πρέπει όμως να την μετατρέψουμε σε χρήσιμες μορφές. Χρειαζόμαστε έρευνα για:
• Νέες μορφές ενέργειας,
• Νέες πηγές ενέργειας, και
• Νέα υλικά και τεχνολογίες για αποτελεσματικότερη εξοικονόμηση ενέργειας και ενεργειακή αποδοτικότητα.
Η στρατηγική θεώρηση της όλης αλυσίδας «Παραγωγή, Μεταφορά, Διανομή, και Αποθήκευση Ενέργειας στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση: Ηλεκτρισμός-Φυσικό Αέριο-Υδρογόνο», είναι ουσιώδους σημασίας και απαιτεί ακόμη σημαντική έρευνα και συντονισμένη συνεργασία.
Σημειώνεται ότι η μαγνητοσκοπημένη Ημερίδα της 30ής Σεπτεμβρίου 2022 είναι διαθέσιμη για παρακολούθηση από το κανάλι της Ακαδημίας Αθηνών στο YouTube:
