Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί μία παγκόσμια «πανδημία», καθώς είναι ένας από τους πιο συχνούς και σοβαρούς τύπους καρκίνου με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα. Η νόσος χρήζει επείγουσας διαχείρισης, με ανάγκη αξιοποίησης όλων των δυνατότητων της επιστήμης και της τεχνολογίας, ώστε να καταστεί μία χρόνια νόσος. Αξιοποιώντας τον Νοέμβριο, τον μήνα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη νόσο, η Bristol Myers Squibb (BMS), υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Καρκίνου Πνεύμονα (ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π.), πραγματοποίησε συνέντευξη Τύπου σχετικά με την επιδημιολογία και τους παράγοντες κινδύνου της νόσου, τις δυνατότητες πρόληψης, τα δικαιώματα των ασθενών, τις καινοτόμες θεραπευτικές λύσεις.
Όπως αναγνώρισαν οι ομιλητές της εκδήλωσης, μία από τις σημαντικότερες αιτίες εμφάνισης της νόσου είναι το κάπνισμα, με το 80% των περιπτώσεων, στον δυτικό κόσμο, να σχετίζεται με αυτήν τη συνήθεια. Η νόσος, όμως, διαγιγνώσκεται και σε παθητικούς καπνιστές και σε μη καπνιστές. Παράγοντες κινδύνου αποτελούν, επίσης, το οικογενειακό ιστορικό, η επαγγελματική έκθεση σε αμίαντο και βιομηχανικά μέταλλα, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η εισπνοή αέρα σε εσωτερικούς χώρους, λόγω καύσης ακατάλληλων υλικών.
Ο Ηλίας Αθανασιάδης, Ογκολόγος – Παθολόγος, Διευθυντής Ογκολογικής Κλινικής «ΜΗΤΕΡΑ», Visiting Assistant Professor Oncology, Northwestern University ΗΠΑ, ανέφερε ότι: «Στην Ελλάδα καταγράφονται, κάθε χρόνο, περίπου 9.000 νέα περιστατικά και περίπου 7.000 θάνατοι από τον καρκίνο του πνεύμονα. Η θνησιμότητα της νόσου αυτής ξεπερνά την αντίστοιχη από τον καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη, μαζί. Η νόσος μπορεί να υπάρχει είτε χωρίς είτε με ήπια συμπτωματολογία, όπως πόνος στον θώρακα, βραχνάδα, λαχάνιασμα, επίμονος βήχας και αίσθημα αδυναμίας. Δυστυχώς, μόλις το 16% των ασθενών ανιχνεύονται στο αρχικό στάδιο της νόσου, ενώ οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν συμπτώματα όταν η νόσος βρίσκεται ήδη σε προχωρημένα στάδια. Η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι ένα από τα βασικά μας εργαλεία για τη βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών. Στον γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ο προσυμπτωματικός έλεγχος, μέσω διαγνωστικών εξετάσεων, όπως η αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης ακτινοβολίας, συμβάλει στην έγκαιρη διάγνωση και ως εκ τούτου στην έγκαιρη αντιμετώπιση με τις πιο καινοτόμες θεραπευτικές επιλογές, που διαθέτουμε, πλέον, χάρη στην επιστημονική πρόοδο».
«Το φάσμα των θεραπειών έχει διευρυνθεί σημαντικά, τα τελευταία χρόνια», πρόσθεσε η Ανδριανή Χαρπίδου, Πνευμονολόγος, Υπεύθυνη Τμήματος Κλινικών Μελετών, Γ’ Παθολογική Κλινική & Ομώνυμο Εργαστήριο Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Σωτηρία», σημειώνοντας ότι: «Οι νέες, καινοτόμες θεραπευτικές επιλογές προσφέρουν πιο εξατομικευμένη και αποτελεσματική προσέγγιση στη θεραπεία, βελτιώνοντας τις εκβάσεις που αφορούν στη συνολική επιβίωση και ποιότητα ζωής των ασθενών. Η ανοσο-ογκολογία αποτελεί επανάσταση στις θεραπείες, χάρη στον διαφορετικό μηχανισμό δράσης της, παρέχοντας θεραπευτικές λύσεις σε ασθενείς που έως σήμερα είχαν ελάχιστες επιλογές. Ευρήματα από κλινικές μελέτες τεκμηριώνουν ότι οι ανοσο-ογκολογικές θεραπείες είναι ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει στην αντιμετώπιση της νόσου, από άποψη αποτελεσμάτων για τους ασθενείς, αφού το ανοσοποιητικό σύστημα εκπαιδεύεται να καταπολεμά τα καρκινικά κύτταρα ακόμη και μετά την ύφεση της νόσου. Αυτές οι θεραπείες αναμένεται να αλλάξουν την πορεία της νόσου, τα επόμενα χρόνια, συνδυαστικά με τις τοπικές θεραπείες, το χειρουργείο και την ακτινοθεραπεία, καθώς και με τη χημειοθεραπεία συζευγμένη με αντισώματα».
Στον ρόλο των βιοδεικτών, εστίασε ο Ιωάννης Μπουκοβίνας, MD, PhD, PharmaD, Παθολόγος – Ογκολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος Ογκολογικού Τμήματος Βιοκλινικής, Θεσσαλονίκη, σημειώνοντας ότι «Οι βιοδείκτες είναι το κλειδί για την εξατομικευμένη θεραπεία, καθώς ανιχνεύουν τα ιδιαίτερα βιολογικά χαρακτηριστικά του όγκου, ώστε ο ασθενής να λάβει την κατάλληλη προσωποποιημένη θεραπεία, η οποία ταιριάζει απόλυτα με το στάδιο και τη μορφή της νόσου, συμβάλλοντας σε καλύτερα ποσοστά επιβίωσης. Επιπλέον, η χρήση βιοδεικτών μειώνει το κόστος από περιττές ή αναποτελεσματικές θεραπείες και μειώνει τις ανάγκες νοσηλείας λόγω μειωμένων παρενεργειών. Το σύστημα υγείας εξοικονομεί πόρους, ενώ οι θεραπείες επικεντρώνονται στους ασθενείς που ανταποκρίνονται καλύτερα. Παράλληλα, ο έλεγχος βιοδεικτών βοηθά στην κατανόηση του γενετικού προφίλ των όγκων, συμβάλλοντας στην πρόοδο της έρευνας για στοχευμένες, εξατομικευμένες και αποτελεσματικές θεραπείες, ωφελώντας την επιστημονική κοινότητα και τους ασθενείς. Είναι κρίσιμο να επιτύχουμε μία συναντίληψη με την Πολιτεία προβαίνοντας στην υιοθέτηση βιώσιμων στρατηγικών για την πρόσβαση των ασθενών σε δωρεάν εξετάσεις βιοδεικτών, μέσω μίας διαδικασίας αξιολόγησης και αποζημίωσης, αντίστοιχη με αυτή των φαρμάκων, ώστε να επιτευχθεί η ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου».
Ο Κωνσταντίνος Συρίγος, Καθηγητής Παθολογίας & Ογκολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής και Ομώνυμου Εργαστηρίου Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γ.Ν.Α. «Η Σωτηρία», Πρόεδρος, ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π., μίλησε για τις ανισότητες και τις προκλήσεις σημειώνοντας ότι: «Στην Ελλάδα, αρκετοί ασθενείς λαμβάνουν πλημμελή θεραπεία, με 15% των ασθενών να αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις σε εξετάσεις και θεραπείες, και ελλιπή πρόσβαση σε φάρμακα. Πολλές φορές, οι ιατροί συμβιβάζουμε το θεραπευτικό πλάνο λόγω εμποδίων από το σύστημα υγείας, τον τόπο διαμονής, την έλλειψη κοινωνικών υπηρεσιών και υποστηρικτικού περιβάλλοντος και την αδυναμία κατ’ οίκον φροντίδας. Άνθρωποι με χαμηλότερο κοινωνικό-οικονομικό δείκτη εκτίθενται σε μεγαλύτερους παράγοντες κινδύνου, δε συμμετέχουν σε προσυμπτωματικό έλεγχο ή δε λαμβάνουν τη βέλτιστη θεραπεία. Άνθρωποι με ψυχιατρικές συννοσηρότητες, άστεγοι ασθενείς και χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών αντιμετωπίζουν κοινωνικά στερεότυπα, δεν αναζητούν ιατρική φροντίδα και έχουν διπλάσιες πιθανότητες να ακυρώσουν μία προγραμματισμένη εξέταση ή θεραπεία και έως 4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν και να καταλήξουν λόγω καθυστερημένης διάγνωσης. Αντίστοιχες προκαταλήψεις, σύμφωνα με μελέτες, βιώνουν και οι καπνιστές, με πάνω από 20% της κοινωνίας να δείχνει λιγότερη συμπόνοια, αναγνωρίζοντας μειωμένα δικαιώματα σε ασθενείς που υπήρξαν καπνιστές. Στην ΕΛ.Ε.ΚΑ.Π. αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες ενημέρωσης του επιστημονικού κλάδου και του πληθυσμού, ώστε όλες οι κοινωνικές ομάδες να έχουν ισότιμη ενημέρωση, διάγνωση και θεραπεία, με στόχο τη βελτίωση του προσδόκιμου και της ποιότητας ζωής των ασθενών».
Ο Γιώργος Καπετανάκης, Πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, συντόνισε την εκδήλωση και συνόψισε ότι: «Είναι θεμελιώδες δικαίωμα των ασθενών η μακροημέρευση και η βέλτιστη δυνατή ποιότητα ζωής. Η πρόοδος της επιστήμης μάς προσφέρει πολλά καινοτόμα ‘όπλα’. Οφείλουμε όλοι μαζί, φορείς και Πολιτεία, να συμμαχήσουμε, ώστε να καταστήσουμε δυνατή την ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών σε όλα τα καινοτόμα επιστημονικά επιτεύγματα, τις θεραπείες, τους βιοδείκτες, τα διαγνωστικά μέσα, ώστε ο καρκίνος να αποτελεί, πλέον, μία ιάσιμη ή τουλάχιστον ελεγχόμενη νόσο για την πλειονότητα των ασθενών».
Στον χαιρετισμό της η Ελισάβετ Προδρόμου, Γενική Διευθύντρια BMS Ελλάδας ανέφερε ότι: «Στην BMS είμαστε προσηλωμένοι και στεκόμαστε αρωγοί σε πρωτοβουλίες που επιταχύνουν την ολιστική φροντίδα των ογκολογικών ασθενών. Αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες, ώστε να προοδεύουμε, συνεχώς, στην επιστημονική έρευνα και παράλληλα να δημιουργούμε συνθήκες και συνέργειες ώστε κάθε ασθενής και κάθε οικογένεια που βιώνει τη ζωή με τον καρκίνο να αισιοδοξεί για μία καλύτερη ποιότητα ζωής. Δεσμευόμαστε να διασφαλίσουμε ότι είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στη νόσο, συμβάλλοντας στην ενημέρωση των ασθενών για τις δυνατότητες που έχουν και για τα δικαιώματά τους και στην άμβλυνση των ανισοτήτων δημιουργώντας προϋποθέσεις ισότιμης πρόσβασης σε όλα τα στάδια της φροντίδας».
