Οι ερωτήσεις που τέθηκαν
1) Ποια στοιχεία καθιστούν κατά τη γνώμη σας πλήρη έναν Απολογισμό Αειφορίας; Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζετε κατά την προσπάθεια σύνταξης ενός Απολογισμού, ειδικά με την παρουσίαση των νέων προτύπων;
2) Ποια είναι τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει μια εταιρεία από τη δημοσίευση Απολογισμού Αειφορίας;
Ελευθερία Πατακάκη, Προϊσταμένη Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, Αlpha Bank
1) Oι Απολογισμοί Αειφορίας που εκδίδουν οι διάφοροι οργανισμοί οφείλουν να περιλαμβάνουν τα στοιχεία εκείνα που κρίνονται σημαντικότερα στον τομέα της ΕΚΕ, ήτοι εταιρική διακυβέρνηση,κοινωνία και περιβάλλον. Η επιλογή των ζητημάτων που θεωρούνται σημαντικότερα για τη λειτουργία του εκάστοτε οργανισμού, ωστόσο, γίνεται με γνώμονα τον κλάδο στον οποίο ανήκει ο οργανισμός, καθώς και το πρότυπο λογοδοσίας που ακολουθεί.
Σε κάθε περίπτωση, οι απολογισμοί αειφορίας οφείλουν να περιλαμβάνουν στοιχεία που αφορούν τη γενικότερη πολιτική, την εταιρική διακυβέρνηση, βασικά οικονομικά μεγέθη, στοιχεία που αφορούν στο ανθρώπινο δυναμικό, την εκπαίδευσή του αλλά και την υγεία και ασφάλεια.
Επιπλέον, από τους απολογισμούς αειφορίας δεν πρέπει να λείπουν στοιχεία που αφορούν στην περιβαλλοντική πολιτική του οργανισμού, καθώς και στοιχεία που προκύπτουν από τις καταναλώσεις ενέργειας, νερού, ανακύκλωσης υλικών, καθώς και τις εκπομπές ρύπων.
Τέλος, σημαντικό κεφάλαιο κάθε απολογισμού αποτελεί η κοινωνική και πολιτισμική προσφορά κάθε οργανισμού. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να αποτυπώνονται με ακρίβεια και διαφάνεια. Η σημαντικότερη πρόκληση που αντιμετωπίζεται κατά τη σύνταξη ενός απολογισμού είναι η δέσμευση της διοικήσεως, η διατήρηση της διαφανούς πληροφόρησης και η κατά το δυνατό πληρέστερη συλλογή των στοιχείων από διάφορες μονάδες του οργανισμού.
Επιπλέον, σύγχρονη πρόκληση αποτελεί η ουσιαστική ενσωμάτωση πρακτικών εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του οργανισμού.
2) Η έκδοση ενός απολογισμού αειφορίας συμβάλλει στον εντοπισμό των ισχυρών σημείων ενός οργανισμού τα οποία θα πρέπει να διατηρήσει και να προβάλει, καθώς και των σημείων εκείνων που χρήζουν βελτιώσεως.
Επιπλέον, ο απολογισμός αειφορίας αποτελεί ένα έντυπο επικοινωνίας, όχι μόνο με τους εξωτερικούς συμμετόχους του οργανισμού (stakeholders) αλλά και με τους εσωτερικούς συμμετόχους του οργανισμού, δηλαδή το ανθρώπινο δυναμικό.
Τέλος, η έκδοση απολογισμού αειφορίας από περισσότερους οργανισμούς μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο συγκρισιμότητας μεταξύ τους, ενισχύοντας το ανταγωνιστικό πλεονέκτημά τους.
Γιάννης Φρέρης, Διευθυντής Εταιρικής Επικοινωνίας & Αειφόρου Ανάπτυξης ΓΕΦΥΡΑ Α.Ε.
1) Το να ορίσει κανείς ως «πλήρη» έναν απολογισμό που ανταποκρίνεται στα standards της μεθοδολογίας είναι η εύκολη απάντηση. Η πλήρης απάντηση όμως είναι ότι εκτός από τη μεθοδολογία και την ενσωμάτωση των νέων προτύπων, η πληρότητα έχει να κάνει και με την αποτύπωση της «ψυχής» που κατέθεσε μία εταιρεία κατά την υπό έκθεση περίοδο, καθώς και με την αναγνωστική ελκυστικότητα της έκδοσης.
Το να μπορεί ο απολογισμός να διαβάζεται από ένα ευρύ κοινό, όπως είναι τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders) μιας επιχείρησης είναι η προϋπόθεση της πλήρωσης της αποστολής του. Ο απολογισμός δεν πρέπει να είναι σαν ισολογισμός με προσθήκη κειμένου. Πρέπει να διηγείται την πραγματική πορεία της εταιρικής δέσμευσης μέσα στο χρόνο. Είναι πρόκληση και μάλιστα η πιο ευχάριστη, αυτή της βιωματικής εκδοχής της ιστορίας όπως τη διηγείται ο εταιρικός πολίτης.
Μπροστά της άλλες προκλήσεις, όπως είναι ο όγκος δουλειάς που πέφτει σε ελάχιστα πρόσωπα, τα οποία συχνά έχουν διαφορετικό job description από το να «χτίζουν» απολογισμούς, είναι προβλήματα που ξεπερνιούνται με μερικά «ουφ». Τέλος, η ενσωμάτωση των νέων προτύπων, όσο «καλά και άγια» και αν είναι αυτά, είναι μέρος της δουλειάς που πρέπει να γίνει, ακόμη κι αν προστεθούν λίγα παραπάνω «ουφ».
Πάντως όταν ένας απολογισμός ολοκληρώνεται, κάποιοι από εμάς νιώθουμε μία κλαυθμηρή διάθεση, αναλογιζόμενοι τον όγκο δουλειάς επί του πεδίου της ΕΚΕ η οποία αποτελεί το περιεχόμενο, όσο και τον όγκο δουλειάς που χρειάστηκε για να μετατραπεί η δουλειά ανθρώπων σε σελίδες που την καταγράφουν.
2) Το βασικό όφελος που προκύπτει από τη δημοσίευση ενός απολογισμού είναι η κατάθεση της μαρτυρίας που αποδεικνύει το αλληλοκαθρέφτισμα μεταξύ διακηρύξεων και πεπραγμένων. Προτιμώ να το αποκαλώ «εκπλήρωση της υποχρέωσης» για παραγωγή έργου και για διαφάνεια, παρά «όφελος». Πρέπει να πάψουμε να σκεφτόμαστε ότι ο υπεύθυνος επιχειρηματικός κόσμος ενδιαφέρεται μόνο για την έννοια του οφέλους, ιδίως σε μία εποχή όπως αυτή που διανύουμε.
Μας επιτρέπεται όμως να μιλάμε για ικανοποίηση, όταν βλέπουμε τους κόπους μας να καταγράφονται, να αναλύονται και εντέλει να μετρώνται και να αξιολογούνται ως προς τα αποτελέσματα που κομίζουν. Η ικανοποίηση που πηγάζει από τη δυνατότητα να επικοινωνείς την αποδεδειγμένη υπευθυνότητα εντός και εκτός εταιρείας, είναι μία αίσθηση ταυτόσημη με τη δικαίωση
Λένα Μαμιδάκη, Δ/ντρια Μάρκετινγκ, Επικοινωνίας, ΕΚΕ,MAMIDOIL JETOIL A.E.
1) Το σημαντικότερο σε έναν απολογισμό είναι να έχει ουσία, δηλαδή περιεχόμενο. Αυτό βεβαίως συνεπάγεται ότι η εταιρεία που δημοσιεύει απολογισμό ή την έκθεση εταιρικής υπευθυνότητας ή την έκθεση αειφορίας, έχει εντάξει την ΕΚΕ στη στρατηγική της και με συνέπεια και συνέχεια αναπτύσσει τα προγράμματα και τις δράσεις της.
Ο απολογισμός πρέπει να είναι μία ρεαλιστική αποτύπωση των «έργων και ημερών» μίας εταιρείας σε θέματα ΕΚΕ και Βιώσιμης Ανάπτυξης. Για να θεωρείται λοιπόν πλήρης ένας απολογισμός, θα πρέπει να αναφέρει τη δέσμευση της εταιρείας, τους στόχους και τις δράσεις της πάνω στους κύριους άξονες στους οποίους κινείται.
Δεδομένου ότι ο απολογισμός είναι ένας από τους τρόπους επικοινωνίας και ενημέρωσης των συμμετόχων μιας εταιρείας για θέματα ΕΚΕ και Βιώσιμης Ανάπτυξης, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρος και κατανοητός από όλους. Αυτό βεβαίως αποτελεί μία πρόκληση, γιατί η παράθεση αριθμοδεικτών και λεπτομερειών πολλές φορές καθιστά έναν απολογισμό «βαρύ» έως και «βαρετό» για το μέσο αναγνώστη.
Ανάλογα δε από την προέλευση του συμμετόχου, τα στοιχεία που ενδιαφέρεται να λάβει ποικίλουν. Έτσι, είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκδώσει μία εταιρεία έναν απολογισμό «για όλα τα γούστα». Τα πρότυπα, όπως είναι το GRI, βοηθούν πολύ στη δομή του απολογισμού, ωστόσο οι όποιες αλλαγές κατά καιρούς επιβάλλονται με στόχο τη βελτίωση του περιεχομένου ενός απολογισμού, αποτελούν πρόκληση για όσους συντάσσουν απολογισμούς.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έκδοση G4 του GRI που δίνει έμφαση στο materiality (ουσιαστικότητα) και στην εφοδιαστική αλυσίδα (supply chain). Καλούμαστε λοιπόν στην επόμενη διετία να προσαρμόσουμε τους απολογισμούς μας στο νέο αυτό πρότυπο, αλλά βασικά καλούμαστε να προσαρμόσουμε και τις πολιτικές μας βάσει της έννοιας της ουσιαστικότητας και των πολιτικών απέναντι στους προμηθευτές μας.
2) Ο απολογισμός Αειφορίας ή Εκθεση Εταιρικής Υπευθυνότητας ή Εκθεση Αειφορίας αποτελεί πρωτίστως ένα εργαλείο ενημέρωσης και επικοινωνίας της εταιρείας με τους συμμετόχους της. Το σημαντικό όφελος είναι ότι δίνει στην εταιρεία τη δυνατότητα να ενημερώσει σωστά και έγκυρα όλους όσοι επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τη λειτουργία της, για τους στόχους της, τις δεσμεύσεις της, τα προγράμματα και τις δράσεις που εκπονεί πάνω στους πυλώνες που έχει επιλέξει να δράσει. Η εξωτερική επαλήθευση δε ενός απολογισμού δίνει στο εργαλείο αυτό μεγαλύτερη εγκυρότητα.
Κατερίνα Περίσση ΠροΪστ. Τμήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης –Υποδ/νση Εταιρικής Υπευθυνότητας Σταθερής και Κινητής, Όμιλος ΟΤΕ
1) Τα σημαντικότερα στοιχεία που συμβάλλουν στην πληρότητα ενός Απολογισμού Εταιρικής Υπευθυνότητας ή Αειφορίας είναι τα ακόλουθα:
• Η αναφορά σε όλες τις πτυχές που απαιτούνται για τη βιώσιμη ανάπτυξη μιας επιχείρησης, οι οποίες για τον ΟΤΕ και την COSMOTE ορίζονται σε τέσσερις πυλώνες: την Αγορά, τους Εργαζόμενους, το Περιβάλλον και την Κοινωνία.
• Ο τρόπος σύνδεση της πολιτικής / στρατηγικής / προσέγγισης της βιώσιμης ανάπτυξης με την επιχειρηματική στρατηγική.
• Η δέσμευση της εταιρείας με στόχους και ο απολογισμός της για την επίτευξη ή όχι των στόχων αυτών.
• Η διαφάνεια σχετικά με τη συνολική επίδοση κάθε εταιρείας, παρουσιάζοντας όχι μόνο τις επιτυχίες του έτους, αλλά και τυχόν αποτυχίες ή και δυσκολίες που αντιμετώπισε στην επίτευξη των στόχων της.
• Η παρουσίαση πολιτικών, προγραμμάτων / δράσεων και στοιχείων.
• Η ύπαρξη ιστορικότητας στα στοιχεία που παρουσιάζονται.
Συγκεκριμένα για εμάς στον ΟΤΕ και την COSMOTE, η πρόκληση για το 2013 ήταν η σύνταξη ενός ενιαίου Απολογισμού ΕΥ και η συσχέτιση πολιτικών, δράσεων και στοιχείων που αφορούσαν και τις δύο εταιρείες. Τα στοιχεία προέρχονταν από διαφορετικές βάσεις δεδομένων, επομένως έπρεπε να συλλεχθούν δύο φορές (μία για κάθε εταιρεία) και στη συνέχεια να αναλυθούν και να επεξεργαστούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι εφικτή η κοινή παρουσίασή τους.
Στο ίδιο πλαίσιο, πρόκληση αποτέλεσε για εμάς η διαμόρφωση, η αποτελεσματική λειτουργία και ο συντονισμός της κοινής Ομάδας ΕΥ, δεδομένου του μεγάλου αριθμού των μελών της, πάνω από 40 στελέχη προερχόμενα από διαφορετικές Διευθύνσεις και Τμήματα OTE και COSMOTE, με απώτερο στόχο, ανάμεσα σε άλλα, τη σύνταξη του κοινού Απολογισμού ΕΥ.
Τέλος, σημαντική πρόκληση αποτελεί και η παρακολούθηση των νέων Προτύπων – Οδηγιών αναφοράς και η προετοιμασία των εσωτερικών δομών – λειτουργιών μας, ώστε να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε τους μελλοντικούς απολογισμούς μας βάσει των νέων αυτών προτύπων. Στο ίδιο πλαίσιο, συνεχής είναι η προσπάθεια βελτίωσης της διαδικασίας ανάλυσης των ουσιωδών θεμάτων (materiality) αλλά και η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας.
2) Τα οφέλη είναι πολλαπλά και αφορούν τόσο το εξωτερικό όσο και το εσωτερικό περιβάλλον των εταιρειών μας. Πιο συγκεκριμένα, ο Απολογισμός ΕΥ αποτελεί ένα εργαλείο Διοίκησης (management) που συμβάλλει στην ισορροπημένη και βιώσιμη λειτουργία της εταιρείας, ενώ ταυτόχρονα παρέχει πλήρη εικόνα όλων των διαστάσεων της επιχειρηματι κής δραστηριότητας, που εκτιμάται θετικά από πιθανούς επενδυτές.
Η συστηματική παρουσίαση των δράσεων και της εξέλιξής τους και η εποικοδομητική – αποτελεσματική επικοινωνία με τα ενδιαφερόμενα μέρη, αποτελούν επιπλέον οφέλη για την εταιρεία.
Βάσια Στασινοπούλου, Community Relations & CSR Senior Manager WIND Ελλάς
1) Ο Απολογισμός Αειφορίας, στο πλαίσιο της εθελοντικής πρωτοβουλίας των εταιρειών που τον εκδίδουν, για να κρίνεται πλήρης σημαντικό είναι να περιλαμβάνει τα ουσιώδη θέματα που αφορούν την εταιρεία στους άξονες Οικονομία, Κοινωνία και Περιβάλλον, σύμφωνα με τους τομείς δραστηριοποίησής της και όπως αυτά έχουν προκύψει από τη συχνή ανασκόπηση και το διάλογο με τα ενδιαφερόμενα μέρη της.
Η εισαγωγή νέων προτύπων και η σταδιακή ενσωμάτωσή τους στη διαδικασία συλλογής στοιχείων και σύνταξης του Απολογισμού Εταιρικής Υπευθυνότητας της WIND αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των τελευταίων ετών, καθώς η προσαρμογή σε αυτά αφορά το σύνολο της εταιρικής λειτουργίας. Ωστόσο, ως εταιρεία διαθέτουμε την πρόνοια και την ευελιξία, ενεργώντας προληπτικά, να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις.
Επιπλέον πρόκληση και ιδιαίτερα στις μέρες μας είναι οι υψηλές οικονομικές απαιτήσεις της ολοκλήρωσης της διαδικασίας. Ωστόσο, επειδή κατανοούμε τη σημασία της συγκεκριμένης έκδοσης για όλες τις ομάδες των ενδιαφερόμενων μερών μας, είμαστε συνεπείς στην έκδοση του Απολογισμού μας τα τελευταία έξι χρόνια.
2) Η έκδοση Απολογισμού Αειφορίας αποτελεί ένα εργαλείο λογοδοσίας της εταιρείας απέναντι στα ενδιαφερόμενα μέρη της. Είναι σημαντικό -έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες και οι απαιτήσεις της Κοινωνίας- θέματα που είναι ψηλά στην ατζέντα σε διεθνές επίπεδο, όπως είναι τα θέματα περιβάλλοντος ή εταιρικής διακυβέρνησης, να αναφέρονται, επιδεικνύοντας τις θέσεις της εταιρείας απέναντι σε αυτά.
Επιπλέον, ο Απολογισμός ως εργαλείο διαφάνειας της δραστηριοποίησης της εταιρείας λειτουργεί ως μέσο που αναβαθμίζει την εικόνα μας σε σχέση με τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη μας, τους πελάτες, τους προμηθευτές, τους μετόχους μας.
Παράλληλα, και με δεδομένο ότι η κοινωνία βλέπει με σκεπτικισμό τις εταιρείες και απαιτεί από αυτές να συμβάλλουν ενεργά στην αντιμετώπιση των σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων, ο Απολογισμός μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης στη μεταξύ μας ισορροπία.
Κώστας Γιάνναρος, Διευθυντής Περιβάλλοντος & Αειφορίας ΑΓΕΤ Ηρακλής
1) Η απαίτηση για έκθεση προόδου ως προς την κοινωνική ή περιβαλλοντική απόδοση είναι σχεδόν δεδομένη από τους κοινωνικούς εταίρους μιας επιχείρησης και αυτονόητη για κάθε μεγάλη και επιτυχημένη εταιρεία.
Μία έκθεση είναι πλήρης όταν συντάσσεται σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες για την ΕΚΕ / Απολογισμών Αειφορίας του διεθνούς οργανισμού GRI και συνεπώς το περιεχόμενό της αντανακλά τις αρχές της «Ουσιαστικότητας», για τους «Κοινωνικούς Εταίρους», του «Πλαισίου Αειφορίας» και της «Πληρότητας».
Η έκθεση αειφορίας θα πρέπει να παρουσιάζει με ακρίβεια, διαφάνεια και συνέπεια τις δράσεις κάθε επιχείρησης για ουσιώδη ζητήματα αειφορίας που αφορούν στη λειτουργία της. Οι δράσεις, όπως αποτυπώνονται σε μία έκθεση, εκφράζουν κυρίως τις αξίες και τη στρατηγική μιας επιχείρησης ως εταιρικού πολίτη και αντανακλούν τις επιλογές της ως προς τον τρόπο που διαχειρίζεται τις προσδοκίες των κοινωνικών εταίρων της.
Με την παραδοχή ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη ενσωματώνει ορισμένες από τις πιο βασικές συνιστώσες της λειτουργίας μιας εταιρείας, δηλαδή τις οικονομικές επιδόσεις, τις κοινωνικές παραμέτρους των ενεργειών της και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της δραστηριότητάς της, κάθε δράση της, άμεσα ή έμμεσα, υπαγορεύεται από τις αρχές που διέπουν τη λειτουργία της.
2) Είναι σημαντικό για την εταιρεία οι σχέσεις με τους κοινωνικούς εταίρους να βασίζονται στο διάλογο, στη διαφάνεια και την αμοιβαία εμπιστοσύνη. Η έκθεση αειφορίας αποτελεί εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει το διάλογο και τη διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, ιδιαίτερα στη μικρή κλίμακα της τοπικής κοινωνίας.
Μέσω της έκθεσης αειφορίας τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να μάθουν για τους στόχους που θέτει η εταιρεία και την πρόοδο που σημειώνει, σχηματίζουν άποψη σχετικά και μπορούν να προβούν σε συγκρίσεις έναντι διεθνών προτύπων και πρακτικών.
Από την άλλη πλευρά δίνεται η δυνατότητα στην εταιρεία να βελτιωθεί, καθώς μία δομημένη προσέγγιση για ουσιαστικά κοινωνικά, εταιρικά και περιβαλλοντικά θέματα, με στόχους απόδοσης που είναι μετρήσιμοι επιτρέπουν στην εταιρεία τη διαχείριση και την επίτευξη βελτιώσεων.
Μηνάς Μαυρικάκης, Διευθυντής Επικοινωνίας και Εταιρικών Σχέσεων της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας.
1) O Απολογισμός Αειφορίας αποτελεί τον καθρέφτη μιας εταιρείας αναφορικά με τις δεσμεύσεις εταιρικής υπευθυνότητας που έχει αναλάβει, τα αποτελέσματα των προσπαθειών της, τη στρατηγική της για το μέλλον και τη γενικότερη συνέπεια προς τις αρχές της.
Ένας πλήρης Απολογισμός χρειάζεται καταρχήν να αποτυπώνει με σαφήνεια τη στρατηγική της εταιρείας, τις δεσμεύσεις και τους στόχους για τα επόμενα χρόνια, καθώς επίσης να περιλαμβάνει τη χαρτογράφηση των βασικών ομάδων συμμετόχων της.
Επιπλέον, ενδεικτικό του βαθμού «ωριμότητας» της κάθε επιχείρησης είναι το αν έχει ακολουθήσει το διεθνές πρότυπο για τη σύνταξη απολογισμών GRI. Σημαντικός παράγοντας, τέλος, για την αξιοπιστία του αποτελέσματος είναι η διασφάλιση του περιεχομένου του Απολογισμού από ανεξάρτητο φορέα.
Στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία εκδίδουμε Έκθεση Αειφόρου Ανάπτυξης κάθε δύο χρόνια. Για εμάς αποτελεί ένα μέσο για την ενδυνάμωση της επικοινωνίας και της εμπιστοσύνης που έχουμε θεμελιώσει, 50 χρόνια τώρα, με όλους τους συμμετόχους μας. Μέχρι σήμερα έχουμε δημοσιεύσει τρεις Εκθέσεις και κάθε φορά ο στόχος μας ήταν και παραμένει να βελτιώνουμε το τελικό αποτέλεσμα, ενισχύοντας τη «λογοδοσία» μας απέναντι στην κοινωνία.
Στη διάρκεια αυτών των ετών οι προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε είναι πολλές: πρώτα, η υιοθέτηση του προτύπου GRI, στη συνέχεια η άνοδος του επιπέδου μας από C+ σε B+, η χαρτογράφηση των βασικών ομάδων συμμετόχων, η εσωτερική οργάνωση και ο συντονισμός που απαιτείται για τη συλλογή των στοιχείων και βέβαια ο διαδραστικός τρόπος επικοινωνίας με τους παραλήπτες, ώστε να είμαστε σε θέση να λάβουμε και να αξιοποιήσουμε τα σχόλια και τις παρατηρήσεις τους.
Επόμενη πρόκληση, η νέα γενιά του προτύπου GRI, το GRI G4, που αναβαθμίζει ριζικά τη διαδικασία διαλόγου με τους συμμετόχους και προϋποθέτει αυξημένη προετοιμασία και ωριμότητα από τις επιχειρήσεις.
2) Όπως αποδείχθηκε πρόσφατα και από την έρευνα του Ινστιτούτου Επικοινωνίας, παρ’ όλο που εν μέσω οικονομικής κρίσης παρατηρούνται αλλαγές στην προτεραιοποίηση των κριτηρίων επιλογής των καταναλωτών, οι Έλληνες καταναλωτές επιλέγουν να τιμωρήσουν τις κοινωνικά και περιβαλλοντικά μη υπεύθυνες επιχειρήσεις. Συνεπώς το πρώτο και μεγαλύτερο όφελος από τη δημοσίευση Απολογισμών Αειφορίας είναι η ενίσχυση της εταιρικής φήμης.
Επιπλέον, η ενσωμάτωση των αρχών της εταιρικής υπευθυνότητας στη λειτουργία των επιχειρήσεων που είναι προαπαιτούμενο για την έκδοση Απολογισμών, συνδέεται ολοένα και περισσότερο με την οικονομική επίδοση των επιχειρήσεων, ενώ σχετίζεται επίσης με την αξιοποίηση επιχειρηματικών ευκαιριών, την ανάπτυξη καινοτομιών αλλά και με την εξοικονόμηση πόρων.
Οι Εκθέσεις Αειφόρου Ανάπτυξης αποτελούν, τέλος, ένα σημαντικό εργαλείο επικοινωνίας, καθώς δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να μοιραστούν τις δεσμεύσεις τους προς τον άνθρωπο, την κοινωνία και το περιβάλλον και να γνωστοποιήσουν τις πρακτικές που ακολουθούν στον τομέα της βιώσιμης ανάπτυξης, ενισχύοντας τη διαφάνεια της λειτουργίας τους.
Κάθε υπεύθυνη επιχείρηση οφείλει να αφουγκράζεται, να κατανοεί και να εντάσσει στο σχεδιασμό της τις ανάγκες των συμμετόχων της. Για το λόγο αυτό, όλοι εμείς στην Αθηναϊκή Ζυθοποιία επενδύουμε συνεχώς στην αμοιβαία και ειλικρινή επικοινωνία με την κοινωνία, τους καταναλωτές, τους εργαζόμενους και τους συνεργάτες μας.
Την ίδια στιγμή, αυξάνουμε το βαθμό ενσωμάτωσης των αρχών εταιρικής υπευθυνότητας στη λειτουργία μας μέσω του Προγράμματος «Παράγουμε ένα Καλύτερο Μέλλον» και θέτουμε ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους για το μέλλον.
Λένα Σαρικάκη, Τομεάρχης Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, Διεύθυνση Στρατηγικής, ΔΕΗ Α.Ε.
1) Ένας Απολογισμός Βιώσιμης Ανάπτυξης είναι πλήρης όταν θίγει με σαφήνεια και αναφέρεται με ειλικρίνεια στα ουσιώδη θέματα που απασχολούν, τόσο την εταιρεία όσο και τα ενδιαφερόμενα μέρη της. Ο βέλτιστος τρόπος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι η εφαρμογή κατά τη σύνταξή του διεθνών προτύπων (όπως το Global Reporting Initiative) με κάλυψη κατά το δυνατό των δεικτών και απαιτήσεών τους.
Αυτό, άλλωστε, αποτελεί και την κορυφαία πρόκληση για τα προσεχή έτη, με δεδομένη την εφαρμογή της νέας έκδοσης GRI G4, πυρήνας της οποίας είναι ο προσδιορισμός και η αξιολόγηση των ουσιωδών θεμάτων της κάθε εταιρείας.
Για το λόγο αυτό η ΔΕΗ ήδη προετοιμάζεται για τις εξελίξεις, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία προσδιορισμού των ουσιωδών θεμάτων της, τόσο από τη Διοίκηση όσο και από τα ενδιαφερόμενα μέρη της, αλλά και ενσωματώνοντας περισσότερες μετρήσιμες, ποιοτικές και ποσοτικές δεσμεύσεις που ήδη την οδήγησαν στο επίπεδο εφαρμογής Β+.
2) Οι εταιρείες μόνο όφελος αποκομίζουν από τη δημοσίευση των Απολογισμών Αειφορίας τους:
• Ενώ αριθμητικά οι εταιρείες που δημοσιεύουν με δομημένο τρόπο στοιχεία ESG συνεχίζουν να είναι σχετικά ολιγάριθμες, ο αριθμός των επενδυτών που αντιμετωπίζουν το ESG ως αναπόσπαστο στοιχείο της επενδυτικής ανάλυσης αυξάνεται με θεαματικούς ρυθμούς.
• Παρέχεται ένα μέσο στη διοίκηση κάθε εταιρείας, με το οποίο της δίνεται η δυνατότητα όχι μόνο να παρακολουθεί τις επιδόσεις εταιρικής υπευθυνότητάς της, αλλά να έχει και ένα εργαλείο για τη χάραξη της περαιτέρω στρατηγικής της, προκειμένου να βελτιωθεί.
• Η ευρύτερη κοινωνία μπορεί να συνειδητοποιήσει και να αναγνωρίσει την κοινωνική και περιβαλλοντική συνεισφορά της εταιρείας, μέσα από μια σαφή, δομημένη και με μετρήσιμα στοιχεία αναφορά.
• Οι εργαζόμενοι εκτιμούν τη συνολική προσφορά της εταιρείας τους προς τους ίδιους, αλλά και προς την κοινωνία και το περιβάλλον. Έτσι εδραιώνεται η αίσθηση του «ανήκειν», η πίστη στην εταιρεία και η εργασιακή υπερηφάνεια.
Ευθύμιος Βαγιάκος, Management Accountant, ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ
1) Οι τρέχουσες εξελίξεις σε σχέση με τα θέματα της ΕΚΕ, η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για το νέο ρόλο της ΕΚΕ στην ανάπτυξη και εμπέδωση της υγιούς επιχειρηματικότητας και οι απαιτήσεις που δημιουργεί η ελληνική κρίση, δείχνουν πως οι προκλήσεις για τις εταιρείες που ακολουθούν πρακτικές αειφόρου ανάπτυξης, λαμβάνουν μεγαλύτερες διαστάσεις.
Ο απολογισμός γίνεται το μέσο για την ανάδειξη βέλτιστων πρακτικών υγιούς επιχειρηματικότητας και κανόνων εταιρικής συμπεριφοράς και όχι απλά μια άσκηση κανονιστικής συμμόρφωσης. Τα ενδιαφερόμενα μέρη (πελάτες, ΜΚΟ, θεσμικοί φορείς) έχουν ανεβάσει τον πήχη της αποτελεσματικότητας και απαιτούν από τις εταιρείες να επιδείξουν επιχειρηματική ηθική.
Η τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετατρέπουν σε αμφίδρομη και άμεση την επικοινωνία, ενισχύοντας το αίτημα της κοινωνίας για μεγαλύτερη Διαφάνεια και Λογοδοσία. Το στοίχημα για τις επιχειρήσεις είναι οι Απολογισμοί να είναι πλήρεις, όχι μόνο τυπικά (αναφορά σε προκαθορισμένους δείκτες) αλλά και βάσει της σημαντικότητας που φέρουν.
Πλήρης θεωρείται ο Απολογισμός, όταν η εταιρεία, μέσω αυτού, όχι μόνο ανταποκρίνεται στο αίτημα της κοινωνίας των πολιτών για Διαφάνεια και Λογοδοσία, αλλά θέτει τις βάσεις για ώριμο διάλογο, κινητοποιεί μηχανισμούς και πόρους για την απόδοση προστιθέμενης αξίας, καινοτομεί, δημιουργεί συνέργειες, και δίνει προοπτική.
Ειδικότερα, η πληρότητα ενός απολογισμού, πέρα από τη συμμόρφωση σε δείκτες (GRI), πρότυπα (ISO 26000) και θέματα αναφοράς (ESG), τελικά κρίνεται από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Aν η εταιρική συμπεριφορά δεν μεταφράζεται σε απτά οφέλη (social impact) για τις κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες, αλλά εξαντλείται σε διαφημιστικές εκστρατείες αυτοπροβολής, τότε η προστιθέμενη αξία χάνεται.
Το μείζον, δηλαδή, είναι το νόημα της Αειφορίας να επηρεάσει τον τρόπο σκέψης και δράσης κάθε εταιρικού πολίτη, σε βαθμό που η Βιωσιμότητα να αποτελέσει αναπόσπαστο μέρος του Οράματος κάθε εταιρείας και η Υπεύθυνη Εταιρική Δράση κομμάτι του Εταιρικού Κώδικα Δεοντολογίας.
Για την Ευρωπαϊκή Πίστη, στόχος είναι κάθε χρόνο να αυξάνει τα ποιοτικά της standards. Δεν στοχεύουμε στην απλή ποσοτική ενίσχυση των δεικτών απόδοσης (KPI’s), αλλά στην ενδυνάμωση της εταιρικής κουλτούρας περί κοινωνικής αλληλεγγύης.
Μοντέλο συμπεριφοράς για την εταιρεία αποτελεί από το 2011 το πρότυπο GRI G3 σε συνδυασμό με τις κατευθυντήριες γραμμές του IS026000 περί εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, και το οποίο χρησιμοποιείται όχι ως πιστοποιητικό διαχείρισης, αλλά ως οδηγός και φορέας αλλαγής.
Η Ευρωπαϊκή Πίστη δεσμεύεται ως προς την εφαρμογή των δύο παραπάνω πρωτοβουλιών, διασφαλίζοντας με αυτό τον τρόπο μια συνεκτική πλατφόρμα πολιτικών αειφόρου ανάπτυξης με στρατηγικές δράσεις. Μέλημά μας είναι η αειφόρος ανάπτυξη με πυξίδα τις οδηγίες του IS026000 και εργαλείο την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη.
Η Ευρωπαϊκή Πίστη, παρά την υιοθέτηση του GRI G3, συμμετέχει ενεργά στη συζήτηση ένταξης της νέας διαδικασίας καθορισμού των σημαντικών θεμάτων EKE (materiality process) στο πρότυπο, εν όψει της εισαγωγής του GRI G4, με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ωστόσο η υιοθέτηση του νέου διεθνούς πλαισίου θα αφορά το διάστημα Ιανουάριος 2015 – Δεκέμβριος 2015.
2) Το μήνυμα της Αειφορίας είναι η ολιστική προσέγγιση. Οποιαδήποτε επιχειρησιακή πρακτική δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των περισσότερων (αν όχι όλων) των ενδιαφερομένων μερών, κρίνεται μυωπική. Οι εταιρείες που αντιλαμβάνονται το νόημα της Βιώσιμης Ανάπτυξης διαμορφώνουν τα σχέδια και τις στρατηγικές τους, βασισμένες σε ένα εταιρικό όραμα που ενσωματώνει τις έννοιες της συν-ευθύνης και της δημιουργίας αξίας.
Η αξία, ωστόσο, δεν αποτιμάται μόνο σε χρηματικές μονάδες αλλά και στην κάλυψη βαθύτερων αναγκών των εμπλεκομένων, όπως η αυτοπραγμάτωση. Η έκδοση του Απολογισμού Αειφορίας, εκτός της δημοσίευσης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών δεικτών, δηλώνει την ανάγκη της εταιρείας να επικοινωνήσει με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και να καλέσει σε διάλογο φορείς αλλαγής και μέλη της τοπικής κοινότητας, ώστε να συν-διαμορφώσουν από κοινού μελλοντικές δράσεις.
Επομένως ο Απολογισμός, εκτός της αναφοράς μεγεθών και αριθμοδεικτών (απαραίτητων για την αξιολόγηση της επίδοσης κάθε εταιρικού πολίτη), αποτελεί και ένα κάλεσμα της εταιρείας προς όλους τους ενδιαφερόμενους (εντός και εκτός της επιχείρησης) προς διαμόρφωση κοινών συνισταμένων για την επίτευξη αμοιβαίου οφέλους.
Πιο συγκεκριμένα, η κοινή προσπάθεια είναι εκείνη που αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού και δημιουργεί οφέλη, όπως η προώθηση της καινοτομίας, βασιζόμενη στην επιχειρηματική ηθική, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, η ενίσχυση των καναλιών επικοινωνίας με την κοινωνία και η διαμόρφωση φάρων επιχειρηματικής αριστείας.
Ο Απολογισμός, με άλλα λόγια, δεν αποτελεί μόνο μια αναφορά σχετική με τα μεγέθη, τις μειώσεις των ρύπων και των ορίων βάσει των οποίων το νομικό πρόσωπο δραστηριοποιείται, αλλά και τη δέσμευση της εταιρείας για κάτι υψηλότερο, διαμορφώνοντας το ψυχολογικό συμβόλαιο μεταξύ των εργαζομένων, μετόχων, τοπικής κοινωνίας και φορέων αλλαγής με την εταιρεία.
Επιπλέον οφέλη που μπορεί να αποκομίσει μια εταιρεία από τη δημοσίευση Απολογισμού Αειφορίας είναι η ενίσχυση των δεσμών με τα ενδιαφερόμενη μέρη, η ανάδειξη θεμάτων προς βελτίωση και η ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης, μέσω της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Συνολικά, τα οφέλη αθροίζονται στις ευκαιρίες που δημιουργούνται και στις προοπτικές που αυτές υπόσχονται.
Ράνια Σουλάκη, Διευθύντρια Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια
Τα τελευταία χρόνια πολλές επιχειρήσεις και στην Ελλάδα, κυρίως οι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο, αφιερώνουν χρόνο και καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για την έκδοση απολογισμών εταιρικής υπευθυνότητας. Όμως αυτό που είναι περισσότερο σημαντικό για κάθε επιχείρηση είναι να καλύπτονται όλοι εκείνοι οι τομείς που μπορούν να ενδιαφέρουν τους κοινωνικούς εταίρους.
Η εταιρική διακυβέρνηση και ηθική, η αξιοπρέπεια στην απασχόληση και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η υγεία και η ασφάλεια, οι βέλτιστες περιβαλλοντικές πρακτικές, η συνεχής ενημέρωση των μετόχων, η επένδυση στην κοινωνία, η διαφάνεια σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα και ο σεβασμός στον πελάτη είναι θέματα τα οποία σε κάθε απολογισμό πρέπει να εξετάζονται για να δεχτούμε ότι πραγματικά διαθέτει πληρότητα.
Βέβαια και η σημερινή δύσκολη εποχή που προσπαθούν να επιβιώσουν πολλές από τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι πραγματική πρόκληση η έκδοση απολογισμού και μάλιστα μέσα από ένα πλαίσιο δεικτών και προτύπων που γίνεται όλο και πιο απαιτητικό.
Ακόμα πιο σημαντική είναι η δημοσιοποίηση πληροφοριών από μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, αλλά ακόμα και από αυτές που δραστηριοποιούνται στην περιφέρεια. Ανεξάρτητα όμως από το μέγεθος και τον τόπο λειτουργίας τους, όλες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να ενταχθούν σ’ αυτή τη διαδικασία. Ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση προτείνει την υποχρεωτικότητα για τις εισηγμένες που απασχολούν έναν σημαντικό αριθμό εργαζομένων και νομίζω εντέλει ότι οι επιχειρήσεις αποκομίζουν πολλά οφέλη:
• Αναπτύσσεται αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών.
• Ο πελάτης, ο προμηθευτής, ο καταναλωτής, ο επενδυτής, ο μέτοχος έχουν μια σαφή και ολοκληρωμένη εικόνα για την επιχείρηση.
• Η κοινωνία αξιολογεί και διαμορφώνει τη δική της άποψη και αν είναι θετική ανταμείβει την κοινωνικά υπεύθυνη επιχείρηση.
• Η ίδια η εταιρεία εντοπίζει τους τομείς που απαιτείται βελτίωση, βάζει στόχους και φροντίζει για την υλοποίησή τους βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
• Υπάρχει η δυνατότητα σύγκρισης με άλλες εταιρείες σε ομοειδείς κλάδους.
• Οι εργαζόμενοι νιώθουν περήφανοι για την εταιρεία τους. Συνεπώς, αυτή η επικοινωνία με τους συμμέτοχους παρέχει προστιθέμενη αξία στην επιχείρηση και ενθαρρύνει για την υιοθέτηση πρακτικών που συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη.
*Aναδημοσίευση από το τεύχος #44 του περιοδικού CSR Review
