Μείωση της γραφειοκρατίας και απλοποιηση στις αδειοδοτικές διαδικασίες, χωρίς όμως να γίνεται καμία έκπτωση στην περιβαλλοντική προστασία προωθούν οι διατάξεις, που εισάγει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο Αναπτυξιακό Πολυνομοσχέδιο.
Επίσης, διαμορφώνει ένα πλαίσιο ασφάλειας για τους επενδυτές και τους πολίτες, οι οποίοι θα μπορούν να εντοπίζουν σε ένα ψηφιακό χάρτη εάν οι δραστηριότητες που σκοπεύουν να ξεκινήσουν επιτρέπονται ή όχι. Μία ακόμα σημαντική διάταξη είναι αυτή που προβλέπει ότι στην Αττική επιτρέπονται πλέον δραστηριότητες κατηγορίας Α2 (που αντιστοιχούν με τις παλαιότερες δραστηριότητες μέσης όχλησης).
Συγκεκριμένα:
Ενιαίος ψηφιακός χάρτης
Καθιερώνεται ο ενιαίος ψηφιακός χάρτης και ξεκινά η διαδικασία για την κατάρτισή του. Ο χάρτης αυτός θα αποτυπώνει όλα τα στοιχεία («γεωχωρικά δεδομένα») που θα είναι διαθέσιμα και δεσμευτικά για τη Διοίκηση και με βάση τα οποία θα προκύπτει πού επιτρέπεται κάθε βιομηχανική, μεταποιητική, τουριστική και άλλη δραστηριότητα στην Ελλάδα. Στο χάρτη αυτό θα έχει πρόσβαση με ένα κλικ οποιοσδήποτε διοικούμενος. Έτσι, κάθε επενδυτής και ενδιαφερόμενος θα γνωρίζει, χωρίς κόστος, πού επιτρέπεται να εγκαταστήσει την επένδυσή του, ενώ θα έχει και την ασφάλεια ότι και η Διοίκηση θα κινείται με βάση τις ίδιες ακριβώς πληροφορίες.
Θα μπορεί να δει τα εξής δεδομένα:
α. Όρους και περιορισμούς δόμησης.
β. Χρήσεις γης.
γ. Σχέδια πόλεων.
δ. Ρυμοτομικές και οικοδομικές γραμμές.
ε. Γεωτεμάχια κτηματολογίου.
στ. Δάση και δασικές εκτάσεις (μόνο εφ’ όσον περιλαμβάνονται σε δασικούς χάρτες που έχουν κυρωθεί και οριστικοποιηθεί).
ζ. Περιοχές του δικτύου Natura 2000 ή περιοχές προστασίας ειδικών οικοτόπων.
η. Ζώνες αιγιαλού, παραλίας και λιμένα.
θ. Ύδατα, υδατορέματα, υγρότοπους, όχθες πλεύσιμων ποταμών και μεγάλων λιμνών.
ι. Αρχαιολογικούς χώρους ή ιστορικούς τόπους.
ια. Παραδοσιακούς οικισμούς, παραδοσιακά σύνολα ή προστατευόμενους χώρους.
ιβ. Ειδικά σχέδια χωροθέτησης περιοχών παραγωγικών δραστηριοτήτων, περιλαμβανομένων και των ειδικών σχεδίων χωρικής ανάπτυξης (όπως ΒΕΠΕ, ΕΣΧΑΔΑ, ΕΣΧΑΣΕ).
Περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις
Διευκολύνεται η περιβαλλοντική αδειοδότηση σε επιχειρηματικά πάρκα, τα οποία καλύπτουν με οργανωμένο τρόπο τις περισσότερες από τις ανάγκες των επιχειρήσεων που μπορούν να επηρεάζουν το περιβάλλον (λύματα, στερεά απόβλητα κ.λπ.) και έχουν ήδη λάβει περιβαλλοντικούς όρους για τη λειτουργία τους. Τα έργα και εγκαταστάσεις που εγκαθίστανται εντός επιχειρηματικών πάρκων με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, θα μπορούν να κατατάσσονται σε χαμηλότερη κατηγορία περιβαλλοντικής αδειοδότησης, σε σχέση με την κατηγορία όπου θα ανήκαν, εάν ήταν αυτόνομα.
Απλοποιείται η διαδικασία, για να διαπιστωθεί, εάν μια επιχείρηση που εκσυγχρονίζεται, απαιτεί νέους περιβαλλοντικούς όρους ή όχι. Με βάση τη σημερινή νομοθεσία, η επιχείρηση οφείλει να υποβάλει Φάκελο Τροποποίησης και στη συνέχεια η υπηρεσία αποφασίζει, βάσει του φακέλου αυτού, εάν απαιτείται υποβολή νέας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (και τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων) ή όχι. Η απλοποιημένη διαδικασία ορίζει ότι υποβάλλεται ένα μέρος του φακέλου τροποποίησης (τεχνική περιγραφή και αντίστοιχα σχέδια), που περιγράφει τις αλλαγές που επέρχονται στο έργο ή τη δραστηριότητα και το σκοπό τους. Η υπηρεσία οφείλει να κρίνει εντός 1 μηνός εάν οι προτεινόμενες αλλαγές δεν απαιτούν τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων ή εάν, αντίθετα, απαιτείται πλήρης Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Εάν παρέλθει το χρονικό αυτό διάστημα άπρακτο ή εάν η υπηρεσία κρίνει ότι δεν απαιτούνται πρόσθετοι ή διαφορετικοί περιβαλλοντικοί όροι, τότε η επιχείρηση μπορεί να προχωρήσει στις διαδικασίες εκσυγχρονισμού. Η απλοποίηση της διαδικασίας που επέρχεται με την παραπάνω τροποποίηση ευνοεί και τις επιχειρήσεις, αλλά και τις αδειοδοτούσες αρχές. Οι επιχειρήσεις σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μπορούν να ξεκινήσουν τις εργασίες για εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεών τους, ενώ οι υπηρεσίες απαλλάσσονται από την εξέταση ολόκληρων φακέλων, εκεί που είναι προφανές ότι οι μετατροπές σε μια εγκατάσταση δεν θα οδηγήσουν σε αλλαγή των επιπτώσεων στο περιβάλλον.
Οι οχλήσεις (υψηλή, μέση, χαμηλή) είναι ένας τρόπος για να κατατάσσονται οι μεταποιητικές (βιομηχανικές και βιοτεχνικές) δραστηριότητες και υπηρεσίες, ανάλογα με τη ρύπανση, τους θορύβους, τα αέρια κ.λπ. που εκπέμπουν. Με βάση την κατάταξη αυτή, σε συνδυασμό και με τη νομοθεσία για χρήσεις γης (που αναφερόταν, κατά περίπτωση, σε βιομηχανία υψηλής ή μέσης όχλησης, βιοτεχνία χαμηλής όχλησης κ.λπ.), προσδιοριζόταν σε ποιές περιοχές μπορεί να λειτουργεί μια βιομηχανία ή μία βιοτεχνία. Με τον καιρό, όμως, αναπτύχθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό η περιβαλλοντική αδειοδότηση, η οποία επίσης κατατάσσει τα έργα σε κατηγορίες Α1, Α2 και Β. Η περιβαλλοντική κατάταξη είναι πιο πλήρης από την κατάταξη των οχλήσεων, αφού συνεκτιμά το σύνολο των επιπτώσεων που μπορεί να έχει ένα έργο ή μία δραστηριότητα στο περιβάλλον. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μια επιχείρηση, για να λειτουργήσει νομίμως, έπρεπε να λαμβάνει αδειοδότηση με βάση τις οχλήσεις, αλλά και με βάση την περιβαλλοντική κατάταξη – παρ’ όλον που η περιβαλλοντική κατάταξη ήταν πολύ πιο ακριβής από την κατάταξη με βάση τις οχλήσεις. Με τις προτεινόμενες διατάξεις, καταργούνται οι οχλήσεις, καθώς αντικαθίστανται πλήρως από την περιβαλλοντική κατάταξη. Αναλόγως διαμορφώνεται και ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός, ο οποίος πλέον θα αναφέρεται σε επιτρεπόμενες δραστηριότητες κατηγορίας Α1, Α2 και Β αντί για δραστηριότητες υψηλής, μέσης ή χαμηλής όχλησης.
Έτσι καθιερώνεται ένα πιο ακριβές σύστημα για τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό και αποφεύγεται η περιττή διπλή αδειοδότηση. Η αδειοδότηση θα γίνεται πλέον με αμιγώς περιβαλλοντικά κριτήρια, τα οποία έχουν ενσωματώσει όλες τις πρόσφατες τεχνολογικές και επιστημονικές εξελίξεις. Τα κριτήρια αυτά θα συνεκτιμούν το σύνολο των επιδράσεων που θα έχει ένα έργο ή μια δραστηριότητα στο περιβάλλον. Έτσι, ενώ θα έχει μειωθεί ένα περιττό γραφειοκρατικό βήμα, η εξέταση των επιπτώσεων στο περιβάλλον θα είναι ολιστική και πολύ λεπτομερέστερη.
Στρατηγικές επενδύσεις
Επεκτείνεται ο συντελεστής δόμησης (0,6) που αφορά τις στρατηγικές επενδύσεις στον τομέα της βιομηχανίας, σε περισσότερες βιομηχανίες. Σήμερα, ισχύει αυξημένος συντελεστής δόμησης (0,6) για βιομηχανίες που απασχολούν πάνω από 200 εργαζομένους το έτος και επενδύουν πάνω από 200.000.000 ευρώ. Με την ρύθμιση του νομοσχεδίου, ο συντελεστής αυτός επεκτείνεται σε βιομηχανίες που επενδύουν 30.000.000 ευρώ και δημιουργούν 75 νέες θέσεις εργασίας. Επίσης, επεκτείνεται και σε βιομηχανίες που επενδύουν 25.000.000 ευρώ και δημιουργούν 50 νέες θέσεις εργασίας, εφ’ όσον όμως βρίσκονται σε επιχειρηματικά πάρκα. Με τον τρόπο αυτό, παρέχονται κίνητρα για μεγαλύτερο αριθμό επενδύσεων.
Νέες επενδύσεις μέσης όχλησης στην Αττική
Από τη δεκαετία του 1980 υπάρχει νομοθεσία, η οποία απαγορεύει την εγκατάσταση νέων δραστηριοτήτων υψηλής και μέσης όχλησης στην Αττική. Η νομοθεσία αυτή είχε σκοπό την αποφυγή εγκατάστασης ρυπογόνων βιομηχανιών κοντά σε αστικούς ιστούς και μάλιστα πυκνοκατοικημένους, όπως είναι οι Δήμοι του Λεκανοπεδίου. Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι, το νομοθετικό αυτό πλαίσιο, οδήγησε στην απο-βιομηχάνιση της Αττικής και στην αύξηση της ανεργίας. Για το λόγο αυτό, το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας του 2014, καθόρισε ότι η προσέλκυση και ανάπτυξη νέων μεταποιητικών μονάδων μέσης όχλησης στην Αττική πρέπει να είναι στόχος.
Εν τω μεταξύ, η πρόοδος της τεχνολογίας έχει επιτρέψει την αντιμετώπιση των προβλημάτων ρύπανσης και θορύβου που προκαλούν οι περισσότερες βιομηχανίες. Για το λόγο αυτό και με τη νέα διάταξη ορίζεται ότι στην Αττική επιτρέπονται πλέον δραστηριότητες κατηγορίας Α2 (που αντιστοιχούν με τις παλαιότερες δραστηριότητες μέσης όχλησης), αλλά μόνον εντός οργανωμένων βιομηχανικών περιοχών/ βιομηχανικών πάρκων/ επιχειρηματικών πάρκων. Έτσι αποφεύγεται κάθε περιβαλλοντική επιβάρυνση πλησίον των αστικών περιοχών και αξιοποιούνται οι δυνατότητες που έχουν τα βιομηχανικά πάρκα για οργανωμένη και καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση της ρύπανσης. Παράλληλα, αξιοποιούνται οι δομές των επιχειρηματικών πάρκων, προσελκύονται επενδύσεις και δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Τοπικά Χωρικά Σχέδια
Τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια αποτελούν πολεοδομικά σχέδια που περιλαμβάνονται στο πρώτο επίπεδο του ρυθμιστικού χωρικού σχεδιασμού (ν. 4447/2016). Οι Δήμοι που διαμορφώθηκαν μετά το πρόγραμμα «Καλλικράτης» (άρθρο 1 ν. 3852/2010) καλύπτουν πολύ μεγάλη και ανομοιογενή έκταση. Για τον λόγο αυτό, καθίστανται ιδιαίτερα δυσχερείς οι λεπτομερειακές ρυθμίσεις που καθορίζονται με τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια, όπως οι χρήσεις γης και οι όροι δόμησης, και υπάρχει κίνδυνος σημαντικών καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση και έγκριση των σχεδίων αυτών. Επιπλέον, το πολύ χαμηλό ποσοστό της επικράτειας που καλύπτεται σήμερα από σχέδια ανάλογου τύπου με τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια, καθιστά αναγκαία τη σταδιακή προώθηση των σχεδίων αυτών, με προτεραιότητες τις περιοχές που παρουσιάζουν πιο έντονες αναπτυξιακές, περιβαλλοντικές ή κοινωνικές πιέσεις.
Για τον λόγο αυτό, προβλέπεται τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια να μην εκπονούνται, όπως προβλέπεται από την ισχύουσα ρύθμιση, σε επίπεδο Δήμου, αλλά σε επίπεδο Δημοτικής Ενότητας (μιας ή περισσοτέρων), δηλ. των πρώην «Καποδιστριακών» δήμων (όπως συνέβαινε και στο παρελθόν), κάτι που θα επιτρέψει και τη χωρική εστίαση στις περιοχές προτεραιότητας και την ταχύτερη ολοκλήρωση των σχεδίων.
Με τον τρόπο αυτό, επιταχύνεται η διαδικασία καθορισμού χρήσεων γης, καθώς απλοποιείται η διαδικασία εκπόνησης Τοπικών Χωρικών Σχεδίων.
Ειδικά Χωρικά Σχέδια
Με ρυθμίσεις του Σχεδίου Νόμου, επιταχύνεται η διαδικασία έγκρισης των Ειδικών Χωρικών Σχεδίων, μέσω των οποίων προωθούνται επενδυτικά σχέδια και αναπλάσεις.
