Χθες, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης συγκέντρωσης δωρεών «Παγκόσμια Αντίδραση στον Κορονοϊό», η Επιτροπή κατέγραψε δεσμεύσεις για δωρεές ύψους 7,4 δισ. ευρώ (8 δισ. δολάρια ΗΠΑ) από δωρητές σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει δωρεά ύψους 1,4 δισ. ευρώ από την Επιτροπή. Το ποσό αυτό αγγίζει σχεδόν τον αρχικό στόχο των 7,5 δισ. ευρώ και αποτελεί καλό σημείο εκκίνησης για τον παγκόσμιο μαραθώνιο συγκέντρωσης δωρεών που άρχισε χθες. Στόχος είναι να συγκεντρωθεί σημαντική χρηματοδότηση ώστε να διασφαλιστεί η συνεργατική ανάπτυξη και η καθολική διάθεση διαγνωστικών εξετάσεων, θεραπευτικών αγωγών και εμβολίων για την αντιμετώπιση του κορονοϊού.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε τα εξής: «Σήμερα [σ.σ. χθες] ο κόσμος επέδειξε εξαιρετική ενότητα για το κοινό καλό. Οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί υγείας ένωσαν τις δυνάμεις τους κατά του κορονοϊού. Με μια τέτοια δέσμευση, βρισκόμαστε σε καλό δρόμο για την ανάπτυξη, την παραγωγή και την παράδοση ενός εμβολίου για όλους. Ωστόσο, αυτό είναι μόνο η αρχή. Πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια και να είμαστε έτοιμοι να συνεισφέρουμε περισσότερο. Ο μαραθώνιος δωρητών θα συνεχιστεί. Μετά τις κυβερνήσεις, είναι σειρά της κοινωνίας των πολιτών και των ατόμων σε όλο τον κόσμο να συνεισφέρουν, με μια παγκόσμια κινητοποίηση ελπίδας και αποφασιστικότητας.»
Την εκδήλωση συγκέντρωσης δωρεών διοργάνωσαν από κοινού η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία (που θα ασκήσει την προσεχή προεδρία της G20), η Ιαπωνία, το Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας (που ασκεί την τρέχουσα προεδρία της G20), η Νορβηγία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η πρωτοβουλία αυτή ανταποκρίνεται στο αίτημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και ομάδας φορέων στον τομέα της υγείας για παγκόσμια συνεργασία με σκοπό την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της παραγωγής νέων βασικών τεχνολογικών υγείας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και την ισότιμη πρόσβαση όλων στις τεχνολογίες αυτές. Η πρωτοβουλία Παγκόσμια Αντίδραση στον Κορονοϊό περιλαμβάνει τρεις συμπράξεις που αφορούν τις εξετάσεις, τη θεραπεία και την πρόληψη και υποστηρίζονται από την ενίσχυση των συστημάτων υγείας.
Ένας συνεχιζόμενος μαραθώνιος δωρητών
Η χθεσινή ημέρα αποτελεί ένα εξαιρετικό επίτευγμα αλλά και την αρχή μιας διαδικασίας για την κινητοποίηση περισσότερων πόρων. Ο αρχικός στόχος των 7,5 δισ. ευρώ δεν θα είναι αρκετός για να διασφαλιστεί η διανομή τεχνολογιών υγείας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς αυτό συνεπάγεται σημαντικό κόστος όσον αφορά την παραγωγή, την προμήθεια και τη διανομή.
Για να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της Παγκόσμιας Αντίδρασης στον Κορονοϊό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται να διαθέσει ένα 1 δισεκατομμύριο ευρώ σε επιχορηγήσεις και 400 εκατομμύρια ευρώ σε εγγυήσεις δανείων μέσω της τροποποίησης των προτεραιοτήτων του προγράμματος «Ορίζων 2020» (1 δισ. ευρώ), του RescEU (80 εκατ. ευρώ), του μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης (150 εκατ. ευρώ) και εξωτερικών μέσων (170 εκατ. ευρώ).
Θα διατεθούν 100 εκατ. ευρώ στον CEPI (Συνασπισμός για Καινοτομίες Επιδημιολογικής Ετοιμότητας) και 158 εκατ. ευρώ στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Οι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων που χρηματοδοτούνται απο την ΕΕ και τα επόμενα έργα στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» θα ευθυγραμμίζονται με τους στόχους των τριών συμπράξεων και θα υπόκεινται στην προϋπόθεση της ανοικτής πρόσβασης στα δεδομένα. Η χρηματοδότηση στο πλαίσιο του RescEU θα κατευθυνθεί προς την προμήθεια, τη δημιουργία αποθεμάτων και τη διανομή εμβολίων, θεραπευτικών και διαγνωστικών μέσων.
Οι δωρητές καλούνται να συνεχίσουν τις δωρεές τους στο πλαίσιο Παγκόσμιας Αντίδρασης στον Κορονοϊό. Μπορούν να επιλέξουν σε ποια προτεραιότητα επιθυμούν να διατεθεί η δωρεά τους – εξετάσεις, θεραπεία ή πρόληψη. Μπορούν επίσης να πραγματοποιήσουν δωρεά στο οριζόντιο έργο της Παγκόσμιας Αντίδρασης στον Κορονοϊό, με σκοπό να βοηθήσουν τα συστήματα υγείας να αντιμετωπίσουν την πανδημία.
Η Επιτροπή θα ανακοινώσει σύντομα την κατανομή του ποσού που συγκεντρώθηκε χθες καθώς και τα ποσά που θα διατεθούν για τα εμβόλια, τις θεραπευτικές αγωγές, τα διαγνωστικά μέσα και την ενίσχυση των συστημάτων υγείας σε σχέση με την νόσο COVID-19.
Το πλαίσιο συνεργασίας για την ευθυγράμμιση των παγκόσμιων προσπαθειών
Η καθολική και οικονομικά προσιτή πρόσβαση στα εργαλεία για την καταπολέμηση της νόσου COVID-19 (ACT–Accelerator) ήταν ο κύριος στόχος της έκκλησης για ανάληψη δράσης που απηύθυναν στις 24 Απριλίου παγκόσμιοι εταίροι του τομέα της υγείας. Για τον σκοπό αυτό, απαιτείται σημαντική χρηματοδότηση, αλλά και μια στέρεη συνεργατική δομή, με σαφή στόχο, ώστε να εξασφαλίζεται η σωστή αξιοποίηση των κεφαλαίων που διατίθενται και να αποφεύγεται ο κατακερματισμός των προσπαθειών.
Με βάση συζητήσεις που πραγματοποίησε με εταίρους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, καθώς και με μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα συνεργατικό πλαίσιο για μια παγκόσμια αντίδραση μέσω του ACT–accelerator. Το πλαίσιο αυτό έχει σχεδιαστεί ως δομή συντονισμού για την καθοδήγηση και την επίβλεψη της προόδου που σημειώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά την επιτάχυνση των εργασιών για την ανάπτυξη εμβολίων, θεραπευτικών και διαγνωστικών μέσων με καθολική πρόσβαση, καθώς και για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας όπως απαιτείται για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις τρεις αυτές προτεραιότητες.
Το εν λόγω πλαίσιο συνεργασίας προβλέπεται να έχει περιορισμένη χρονική διάρκεια (2 ετών, με δυνατότητα ανανέωσης) και θα βασίζεται σε υφιστάμενους οργανισμούς χωρίς να δημιουργεί νέες δομές. Κατά την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το πλαίσιο αυτό θα φέρει σε επαφή εταίρους, όπως ο ΠΟΥ, το ίδρυμα Bill and Melinda Gates (BMGF), το Wellcome Trust και ορισμένες από τις αρχικές διοργανώτριες χώρες, καθώς και πολλούς αναγνωρισμένους παγκόσμιους συντελεστές στον τομέα της υγείας, όπως ο CEPI, η GAVI (Συμμαχία για τα Εμβόλια), το Παγκόσμιο Ταμείο και το UNITAID.
Στο επίκεντρο του πλαισίου βρίσκονται τρεις συμπράξεις οι οποίες βασίζονται στις τρεις προτεραιότητες της Παγκόσμιας Αντίδρασης στον Κορονοϊό. Οι συμπράξεις αυτές φέρνουν σε επαφή φορείς της βιομηχανίας και της έρευνας, ιδρύματα, ρυθμιστικές αρχές και διεθνείς οργανώσεις, σε μια προσέγγιση που καλύπτει το σύνολο της αξιακής αλυσίδας: από την έρευνα έως την κατασκευή και τη διάθεση. Οι τρεις αυτές συμπράξεις θα λειτουργούν όσο το δυνατόν πιο αυτόνομα, με εγκάρσια ροή εργασίας, με σκοπό την ενίσχυση της ικανότητας των συστημάτων υγείας και την ανταλλαγή γνώσεων και δεδομένων.
Η Επιτροπή καταγράφει και παρακολουθεί τις δεσμεύσεις για δωρεές έως τα τέλη Μαΐου, αλλά δεν λαμβάνει πληρωμές στους λογαριασμούς της. Τα κεφάλαια πηγαίνουν απευθείας στους δικαιούχους. Ωστόσο, οι δικαιούχοι δεν θα αποφασίσουν μόνοι τους πώς θα χρησιμοποιήσουν τη δωρεά, αλλά θα τη διαθέσουν σε συνεννόηση με τους εταίρους. Έχει αναληφθεί η δέσμευση όλα τα νέα εμβόλια, τα διαγνωστικά μέσα και οι θεραπείες για την αντιμετώπιση του κορονοϊού να διατεθούν σε όλους σε προσιτή τιμή, ανεξάρτητα από το πού αναπτύχθηκαν.
Επόμενα βήματα
Η παγκόσμια αντίδραση πρέπει να περιλαμβάνει και την κοινωνία των πολιτών καθώς και την παγκόσμια κοινότητα των πολιτών. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενώνει τις δυνάμεις της με ΜΚΟ όπως η Global Citizen και άλλοι εταίροι.
Η παγκόσμια σύνοδος κορυφής για τα εμβόλια, που θα οργανώσει στις 4 Ιουνίου η Gavi (Συμμαχία για τα Εμβόλια), θα κινητοποιήσει επιπλέον χρηματοδότηση με στόχο την προστασία της επόμενης γενιάς με εμβόλια. Δεδομένου ότι ο κόσμος βασίζεται στο έργο της Gavi προκειμένου το εμβόλιο να καταστεί διαθέσιμο παντού, η επιτυχία της αναπλήρωσης των πόρων της Gavi θα είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχία της Παγκόσμιας Αντίδρασης στον Κορονοϊό.
Ιστορικό
Η Παγκόσμια Αντίδραση στον Κορονοϊό βασίζεται στη δέσμευση που ανέλαβαν στις 26 Μαρτίου οι ηγέτες της G20.
Η αρχική ομάδα των παγκόσμιων φορέων στον τομέα της υγείας, εμπνεόμενη από το όραμα ενός πλανήτη χωρίς ανθρώπινο πόνο και χωρίς τις καταστροφικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες του κορονοϊού, απηύθυνε έκκληση για την ανάληψη δράσης με στόχο την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της παραγωγής νέων βασικών τεχνολογιών υγείας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και τη δίκαιη, καθολική πρόσβαση στις τεχνολογίες αυτές.
Στις 24 Απριλίου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) και μια αρχική ομάδα φορέων από τον τομέα της υγείας δρομολόγησαν συνεργασία για την επιτάχυνση της ανάπτυξης και της παραγωγής εργαλείων για την καταπολέμηση της νόσου COVID-19 και τη δίκαιη, καθολική πρόσβαση σ’ αυτά –την πρωτοβουλία ACT Accelerator. Από κοινού απηύθυναν έκκληση για ανάληψη δράσης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρίθηκε στην έκκληση αυτή, ενώνοντας τις δυνάμεις της με παγκόσμιους εταίρους για να διοργανώσει, από τις 4 Μαΐου 2020, μια εκδήλωση συγκέντρωσης δωρεών –την πρωτοβουλία Παγκόσμια Αντίδραση στον Κορονοϊό.
Το κονδύλια, συμπεριλαμβανομένης της συνεισφοράς της ΕΕ, για τα οποία έχει αναληφθεί δέσμευση από τις 30 Ιανουαρίου 2020 και μετά — ημερομηνία κατά την οποία ο ΠΟΥ χαρακτήρισε τον κορονοϊό παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας— θα συνυπολογιστούν στον στόχο χρηματοδότησης της Παγκόσμιας Αντίδρασης στον Κορονοϊό, με τη δέσμευση ότι οι εν λόγω πόροι θα συνεισφέρουν στο πλαίσιο του ACT–Accelerator και θα ευθυγραμμίζονται μ’ αυτό.
