Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών πραγματοποίησε μελέτη για την καταγραφή και αξιολόγηση της συμβολής του κλάδου των σουπερμάρκετ στην προστασία του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο μία ευρύτερης μελέτης καταγραφής και αξιολόγησης της εταιρικής και κοινωνικής ευθύνης του κλάδου των σουπερμάρκετ.
Η μελέτη περιλαμβάνει τόσο καταγραφή ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών των δραστηριοτήτων και ενεργειών των αλυσίδων σουπερμάρκετ, όσο και ανάλυση των απόψεων των καταναλωτών.
Τα τελευταία δύο χρόνια (2012-2014) οι οργανωμένες και εξειδικευμένες προσπάθειες του κλάδου έχουν οδηγήσει σε συνολική εξοικονόμηση στην ετήσια κατανάλωση ενέργειας η οποία εκτιμάται σε 180 χιλ. ΜWh (6% μέση ετήσια μείωση) και σε συνολική μείωση στις ετήσιες εκπομπές CO2 η οποία εκτιμάται σε 200 χιλ. tn CO2 (5.5% μέση ετήσια μείωση). Η αντιστοιχία σε δέντρα, που απαιτούνται για την απορρόφηση ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα είναι 500 χιλ. δέντρα. Οι εξοικονομήσεις αυτές οφείλονται:
• Στις επενδύσεις των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ (οι οποίες αναλύονται παρακάτω) σε πιο αποδοτικά καταστήματα, σε πιο αποδοτικές μεταφορές, σε καλύτερα και σύγχρονα συστήματα ψύξης κλπ.
• Στην αύξηση της αποδοτικότητας της λειτουργίας του κλάδου, λόγω βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας (π.χ. μεταφορά ευπαθών και μη ευπαθών προϊόντων και από τα Ι.Χ. φορτηγά) και υποδομών της χώρας (π.χ. ολοκλήρωση Εθνικών Οδών).
Όσον αφορά τις απόψεις των καταναλωτών, αυτές είναι ιδιαίτερα θετικές για τις αλυσίδες σουπερμάρκετ (σχήμα 1) με βάση την ετήσια έρευνα του ΙΕΛΚΑ. Συγκεκριμένα 2 στους 3 καταναλωτές αξιολογούν θετικά τις προσπάθειες των αλυσίδων σουπερμάρκετ για την προστασία του περιβάλλοντος (και μόλις 1 στους 10 αρνητικά). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αυτό τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί από 57% το 2010 σε 65% στα τέλη του 2014.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο κλάδος των σουπερμάρκετ στην Ελλάδα είναι ένας ιδιαίτερα μεγάλος και σημαντικός κλάδος για την ελληνική οικονομία, ο οποίος προκαλεί το 6,74% του ΑΕΠ, με σημαντικές επενδύσεις, οι οποίες την δεκαετία 2002-2012 ξεπερνούν τα 4 δισ. ευρώ.
Η μεγαλύτερη έμφαση των επενδύσεων για εξοικονόμηση ενέργειας και προστασία του περιβάλλοντος γίνεται στα καταστήματα με βέλτιστες πρακτικές διεθνών προδιαγραφών όπως:
• Τοποθέτηση γυάλινων καπακιών στις καταψύξεις και γυάλινων πορτών στα ψυγεία συντήρησης
• Χρήση λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης και φωτιστικών τεχνολογίας LED και εκμετάλλευση φυσικού φωτισμού με χρήση φωτοσωλήνων
• Ανεμιστήρες υψηλής απόδοσης, ρυθμιστές στροφών στα συστήματα ψύξης και κλιματισμού
• Ανελκυστήρες χαμηλής κατανάλωσης
• Εκμετάλλευση απορριπτόμενης θερμότητας ψυκτικών μηχανημάτων για τη θέρμανση νερού και αντικατάσταση του παλαιού τύπου ψυκτικών ρευστών με νέα φιλικότερα προς το περιβάλλον
• Ευαισθητοποίηση του προσωπικού μέσα από ενημερωτικές εκστρατείες ανά τακτά χρονικά διαστήματα
Παράλληλα υιοθετούνται πρακτικές και δράσεις όπως:
• Λιγότερες πλαστικές σακούλες, περισσότερες σακούλες πολλών χρήσεων
• Ειδικοί χώροι για ανακύκλωση απορριμμάτων
• Ανάπτυξη Eco-friendly προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας
• Ανακύκλωση απορριμμάτων
• Ευαισθητοποίηση κοινού
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ιδιαίτερα σημαντικές επενδύσεις έχουν γίνει σε ειδικά πρότυπα πράσινα καταστήματα από τις μεγαλύτερες αλυσίδες του κλάδου. Κάθε πρότυπο κατάστημα απαιτεί επενδύσεις οι οποίες κυμαίνονται και ξεπερνούν τα 2 εκατ. ευρώ ανά κατάστημα. Τα καταστήματα αυτά χρησιμοποιούν πρότυπες πρακτικές όπως:
• Χρήση φωτοβολταϊκών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
• Ειδικοί προθάλαμοι για ελαχιστοποίηση απώλειας θερμότητας
• Περσίδες σκίασης, αεριζόμενοι τοίχοι, μόνωση κελύφους κτιρίων, χρωματισμοί στέγης, χρήση νερού για ψύξη
• Χρήση της γεωθερμίας και χρήση δένδρων για διαχείριση μικροκλίματος
• Φωτοσωλήνες, Φωτιστικά χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης
• Ψυγεία νέας γενιάς
• Υλικά φιλικά προς το περιβάλλον όπως μάρμαρο, ξύλο, ασβεστόλιθος
• Καρότσια από ειδικό ανακυκλωμένο πλαστικό
• Σταθμούς φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Τέλος, στις εκθέσεις εταιρικής και κοινωνικής ευθύνης που δημοσιεύονται, υπάρχει σαφής δέσμευση σχεδόν από το σύνολο των μεγαλύτερων επιχειρήσεων του κλάδου για συνέχεια των επενδύσεων και των προσπαθειών για την προστασία του περιβάλλοντος.
